Son günlerin en çok tartışılan konularından biri olan deniz salyası (müsilaj), Marmara Denizi’nin birçok yerinde etkisini gösteriyor. Planktonların kısa bir sürede aşırı derecede artış göstermesiyle meydana gelen bu ciddi doğa sorunu, ülkemizde bazı uzmanlar tarafından Marmara Denizi’nin öldüğünün göstergesi olarak yorumlanıyor.
Fakat bugün, deniz salyasının insan hayatına yapabileceği en ciddi etkilerden birisi de açıklandı. BİA yazarlarından Gıda Mühendisi Bülent Şık, deniz salyasının kolera hastalığına yol açan bakteri olan vibrio chlorae’nin yayılmasına sebep olabileceğini belirtti. Peki, deniz salyasından kaynaklanabileceği açıklanan kolera hastalığı nedir?
Kolera nedir?
Kolera, özellikle doğal afetlerden etkilenen, savaşan ve yoksul gruplarda kolayca yayılan bir hastalık. Vibrio cholerae bakterisinin ince bağırsakta enfeksiyona neden olmasıyla meydana gelir. Protein yapıya sahip olan ‘enterioksin’ isimli bir zehrin üretildiği bu hastalıkta ince bağırsak duvarında yer alan epitelyum hücreleri, adenil sikloz isimli enzim salgılar.
Adenil sikloz enziminin salgılanmasıyla birlikte endorozinin 3,5 monofosfat isimli bir maddenin üretiminde artış yaşanır. Bu maddenin üretiminde yaşanan artış, vücut sıvısının boşluğa geçmesine neden olur ve sonucunda vücuda alınan sıvı ve elektrolitler, ince bağırsaklar tarafından emilmez, doğrudan dışarıya atılır. Bu zincirleme olaylar sonucunda meydana gelen kolera, insan hayatını tehlikeye atar.
Kolera hastalığı neden ortaya çıkar?
Kolera hastalığının en büyük nedenlerinden biri kanalizasyon suyunun içme suyuna karışmasıdır. Mikroplu suyun içilmesi ya da kullanılması, vibrio cholerae bakterisinin vücuda girmesi için yeterlidir. Bunun yanı sıra kirli su ile sebze ve meyvelerin yıkanması, sebze ve meyvelerin hiç yıkanmadan tüketilmesi de koleranın nedenleri arasında yer alır.
Bir kolera hastasının kullandığı tabak, bardak, çatal ile yemek yemek, hastanın kullandığı havluyla aynı havluyu kullanmak, çamaşırlarını giymek gibi eylemler de koleranın başkalarına bulaşmasına neden olmaktadır. Kağıt paralar, karasinekler, az pişmiş ve çiğ deniz ürünlerinin tüketilmesi de koleranın yayılmasına aracı olur.
Kolera belirtileri nedir?
Ölümle sonuçlanabilen kolera hastalığının belirtileri, vibrio cholerae bakterisinin vücuda alınmasının üstünden geçen 6-48 saat sürenin ardından kendisini göstermeye başlar. Kolera hastalığına kapılanlarda görülen ilk belirti şiddetli ishaldir. Şiddetli ishalle birlikte kusma da görüldüğü takdirde kolera hastalığından şüphelenir. Ancak kolera hastalığının belirtileri yalnızca bunlarla sınırlı değildir.
Kolera hastalığından şüphelenilmesine neden olan belirtiler arasında sıvı kaybından dolayı şok, kas krampları, karın ağrısı ve karın şişliği, solunum yetersizliği ve morarma, göz çökmesi, karın çökmesi, cilt kırışması, ağızda kuruluk, kısık ses, düşük tansiyon, bitkinlik, halsizlik, nabız yükselmesi, aşırı susama ve inleme de yer almaktadır.
Kolera nasıl tedavi edilir?
Kolera hastalığının teşhis edilmesiyle birlikte acil olarak tedaviye başlanılması büyük önem taşımaktadır. Zira koleranın ölümcül bir hastalık olmasını sağlayan en büyük etmen, vücutta meydana gelen dehidrasyondur. Tedavide öncelik hastanın vücudunda kaybettiği sıvıyı vücuda geri kazandırmaktır. Tedavi sürecinde içinde şeker ve tuz karışımı bulunan sıvılar serum olarak hastaya verilir. Tedavide çeşitli antibiyotik ilaçlar da kullanılır.
Bunun yanı sıra kolera aşısı da salgın dönemlerinde büyük önem taşımaktadır. Aşı, kişileri kolera hastalığından %50 oranında korur. Tedavi gören kolera hastalarının durumu normale dönse de zararlı patojen bakterinin vücuttan atımı ortalama 1 hafta kadar daha sürer. Bakterinin tamamen vücuttan atıldığını anlamak için 24 saat ara ile 2 dışkı kültürü alınması gerekir. Her iki kültürün testlerinin sonuçları negatif çıktığı takdirde bakterinin tamamen vücuttan atıldığı anlaşılır.
