Neden bazı filmleri izledikten sonra bu kadar yoğun rüyalar görüyoruz?
İşin ardında yine beynimiz var ama nasıl?
Önce rüya görmek ve beyin arasındaki ilişkiden başlayalım.
Rüya görmek hâlâ derinlerde gizemini korusa da uykunun özellikle REM evresinde ortaya çıkan zihinsel süreçler olduğu biliniyor. Bu evrede beynimiz neredeyse uyanık olduğu kadar aktif çalışıyor.
Nörobilimciler, rüyaların işlevini tam olarak çözememiş olsa da bunların hafıza pekiştirme, duygusal işleme ve bilinçaltındaki düşünceleri düzenleme gibi süreçlerle ilgili olduğuna inanıyor.
Film izledikten sonra rüya görmemizin temel nedeni ise beynimizin izlediğimiz sahneler işleyerek anlamlandırmaya çalışmasında yatıyor. Çünkü beynimiz gün içinde edindiği bilgileri uyku sırasında değerlendiriyor ve önemli olanları uzun süreli hafızaya atarken gereksiz olanları eleyerek boş alan açıyor.
Ancak bazı görseller ve duygusal deneyimler, beynimizin ilgisini çekiyor ve bu bilgilerin rüyalarda yeniden ortaya çıkmasına neden olabiliyor.
Peki film izlemek beynimizi nasıl etkiliyor?
Film izleyince beynimizde oldukça güçlü duygusal ve bilişsel tepkiler ortaya çıkıyor. Özellikle gerilim, korku, dram ve aksiyon türündeki filmler beynin duygu merkezini harekete geçiriyor.
Korku ve duygusal tepki merkezimiz amigdala, korku filmleri izlediğimizde aktive oluyor. “Savaş ya da kaç” tepkisini tetikleyebiliyor ve bu da uyku sırasında etkilerin yansımasına neden olabiliyor. Yani Paranormal Activity gibi korku filmleri izliyorsanız sonrasında kâbuslar görmeniz olağan.
Hafıza merkezimiz hipokampus ise anıları ve yaşadığımız deneyimleri organize ediyor. Film izlerken yaşadığımız duygusal tepkiler, hipokampüs tarafından kaydediliyor ve uyku sırasında yeniden işlenebiliyor. Özellikle gerçek olaylardan uyarlanan drama filmleri hafızamıza daha derin kazınarak rüyalarımızda kendini gösterebiliyor.
Psikoloji ve rüya kuramları film rüyalarını nasıl açıklıyor?
Freud ve Jung gibi psikanalistler, rüyaların bilinçaltımızın bir yansıması olduğunu savunuyorlardı. Freud’a göre rüyalar, bastırılmış arzularımızın ve korkularımızın dışavurumuydu. Jung ise rüyaların kolektif bilinçaltımızın sembolik anlatımları olduğunu düşünüyordu.
Korku filmleri sonrası kâbus görmemek için ne yapılabilir?
O korku filmini izlemeden yapamıyorsanız ancak rüyada da görmek istemiyorsanız bazı detaylara dikkat ederek etkilerini azaltabilirsiniz.
Bunun için öncelikle uyumadan en az 1 saat önce ekranları kapatın. Bu sayede beyniniz izlediğiniz görüntüleri işlemeye başlamasını engelleyebilir.
Yatmadan önce sakinleştirici müzik dinleyerek beyninizi yatıştırabilirsiniz. Kitap okumak da bir seçenek olabilir ancak seçeceğiniz kitaba dikkat etmenizde fayda var. Sizi etkileyecek kitaplar da rüyalarınızın başrolünde olabilir.
Filmi izledikten sonra sizi rahatlatacak aktiviteler yaparak pozitif şeyler düşünün ve kâbuslarınızın bir nebze de olsa önüne geçin. Ayrıca beyin dalgalarını aktive edecek yüksek şekerli atıştırmalıkları yemekten de kaçının.
O zaman o soruyu soruyoruz: Siz en son hangi filmi izledikten sonra etkileyici bir rüya gördünüz?
Dikkatinizi çekebilecek diğer içeriklerimiz:
