Çin Halk Cumhuriyeti'nin Wuhan kentinde ortaya çıktıktan sonra tüm dünyaya yayılan ve şu ana kadar 454.889 kişinin ölümüne neden olan koronavirüs salgını devam ederken yeni virüse ilişkin komplo teorileri de bitmek bilmiyor. Özellikle ABD'de Trump yönetimi, virüsün 'Çin'de üretildiği' iddiasını dillendirmeye devam ederken başka bir kesim de salgından başka ülkeleri ya da laboratuvarları sorumlu tutuyor.
Yeni tip koronavirüsün bir 'biyolojik terör silahı' olduğuna ilişkin iddialar gündemde kalırken bir soru akıllara geliyor: "Bir virüs salgınının bilinçli bir şekilde dünyaya yayılıp yayılmadığını nasıl anlarız?" Biyosavunma uzmanı Dr. Mark Kortepeter'e bakılırsa bu sorunun cevabı biraz karışık. Kortepeter, bir virüs salgınının insan eliyle yaratılıp yaratılmadığına işaret edebilecek bir dizi kanıt olabileceğini öne sürüyor. Bu kanıtlara göre salgınların doğal ya da tasarlanmış olup olamayacağına dair bir fikir elde edebiliriz.
İşe yaramayan ilaçlar, kesin genetik manipülasyon kanıtları, beklenmedik bir yerde gerçekleşmesi...
Örneğin bir salgın ortaya çıktığında önceki tedavi yöntemleri işe yaramıyorsa, bu bilinçli bir tasarıma işaret ediyor olabilir. Bununla birlikte bu işaret kesin bir kanıt olarak nitelendirilemez çünkü doğal yollardan da bir virüs tedavilere bağışıklık geliştirmiş olabilir. Dahası, yeni tip koronavirüs için de önceki koronavirüsler için de elimizde tedavi bulunmuyor.
Bir başka işaret, salgının beklenmedik bir bölgede patlak vermesi olabilir. Örneğin Ebola, Sahraaltı Afrikası'nda ortaya çıktı. Bu virüs, dünyanın başka bir yerinde aniden ortaya çıkarsa orada bilinçli bir tasarım olduğundan şüphelenebiliriz ancak SARS'ın da 2003'te Çin'de ortaya çıktığı düşünülünce COVID-19 için bu seçeneği de eleme ihtimalimiz artıyor.
Bir başka ihtimal de hastalığı yayan aracı bir unsurun eksikliği olabilir. Örneğin sıtma için sivrisinek gerekir ve sıtma salgınının olduğu bir bölgede bunu taşımaya uygun bir sivrisinek yoksa bilinçli bir müdahale olabileceğinden şüpheleniriz. Yine yeni tip koronavirüs için böyle bir seçenek yok çünkü salgın aracılar eliyle değil, insanların yaydıkları damlacıklarla bulaşıyor.
Manipüle edilebilen koronavirüsler:
Biyoterör saldırılarında, saldırı yapıldıktan sonra o bölgeden etrafa doğru yayılım başlar ve bu ilk noktanın tespit edilmesi nispeten daha kolaydır. COVID-19'da bu ipucu bizi yine bir yere götürmüyor çünkü salgının nerede ve kimle başladığını tespit pek kolay değil. Şarbon ya da veba gibi salgınlarda deri ve lenf boğumları etkilenir. Bir patojen nedeniyle nadir görülen akciğer enfeksiyonları görürsek bir saldırıdan şüphelenebiliriz. Koronavirüslerdeyse ölümcül solunum yolları hastalıklarının ortaya çıkabileceğini öteden beri biliyoruz.
Hastalığın hayvanlardaki varlığı önceden bilinmiyorsa, bu da insan faktörünün devrede olduğunu bize düşündürebilir. Hayvanlardan önce insanlarda bir enfeksiyon görürsek bundan şüphelenmemiz gerekir. Yarasalarda koronavirüsler görülse de şu andaki salgına neden olan koronavirüs henüz yarasalarda tespit edilmiş değil. Bu şu andaki tek ipucumuz ve Çin'deki koronavirüs çalışmaları da şu anda bu virüsün hayvanlardan insanlara nasıl sıçradığını tespit etmek üzerine.
Son olarak virüs genetikçileri bir virüsün zaman içinde nasıl evrimleştiğini tespit edebiliyorlar. Bu konuda bilim insanları hâlâ bir karar verebilmiş değiller. Yakın zamanda Norveçli bir ekip, yeni tip koronavirüsün bir mühendislik işi olduğunu iddia etti ancak bu iddia başkaları tarafından yalanlandı. Wuhan'daki laboratuvardan bilim insanlarının koronavirüslerin nasıl manipüle edildiğine ilişkin makaleler yayınlamış olduklarının ortaya çıkmasıysa tartışmaya adeta benzin dökmüş oldu.
