Son yılların en çok tartışılan yatırım araçları arasında yer alan kripto paralar, kimilerine büyük kazançlar sağlarken kimilerini ise ciddi anlamda zarara uğrattı. Bu durumun farkında olan yeni yatırımcılar, ister istemez büyük bir tereddütün içerisindeler ve bu piyasaya girip girmeme noktasında da tereddüt yaşıyorlar.
Kripto para piyasalarında yaşanan gelişmelere paralel olarak süregelen bir durum da var. Öyle ki insanlar, artık kripto paraları eskisi gibi konuşmuyorlar. Hatırlayan okurlarımız olacaktır; bir dönem tüm haber kanallarında başta Bitcoin olmak üzere kripto paralar konuşuluyor, finans uzmanları değerlendirmeler yapıyorlardı. Şimdilerse ise Bitcoin'in B'sinden bile söz edilmez oldu. Peki neden? Gelin hep birlikte bu durumu masaya yatıralım.
İnsanlar, kripto paraları gerçekten konuşmuyor mu?
Aradığımız sorunun yanıtına geçmeden önce, böyle bir şeyin gerçekten olup olmadığını tespit etmemiz gerekiyor. Yani öncelikle, "insanlar gerçekten artık kripto paraları konuşmuyorlar mı" sorusuna yanıt vermeliyiz. Bu sorunun cevabını, Google arama motoruna ait verileri tutan Google Trends üzerinden anında ulaşabiliyoruz. Gelin hep birlikte, kripto para camiasıyla ilgili bazı terimlerin arama hacimlerinin ne durumda olduğuna bakalım:
"Kripto para" teriminin Google arama hacmi giderek düşüyor!
Yukarıdaki tabloda, "kripto para" teriminin arama hacmine ait olan ve dünya genelindeki verileri gösteren grafiği görüyorsunuz. Son 2 yıllık süreci gösteren bu grafiğe baktığımızda, kripto paralara olan ilginin genel anlamda dalgalı olduğunu ancak son dönemlerde iyiden iyiye gerilediğini ve hatta 2020 yılının son dönemlerindeki günlerine döndüğünü görüyoruz.
Benzer durum, "Bitcoin" terimi için de geçerli!
"Kripto para" terimine olan ilginin düşüşü, bu piyasada önemsizleşen tek husus değil. Öyle ki "Bitcoin" teriminin arama hacmine ait grafiğe baktığımızda da benzer bir durumla karşılaşıyoruz. Kripto para piyasalarına olan ilgi, an itibarıyla 2022'nin sonundakiyle aynı seviyelere gerilemiş durumda.
Buraya kadar anlattıklarımızı özetleyecek olursak; evet, insanlar kripto paraları artık daha az konuşuyorlar.
Peki insanlar, kripto paraları neden eskisi kadar konuşmaz oldu?
Aslına bakacak olursak bu konuyla ilgili net bir şey söylemek çok zor. Zira insanların kripto paraları konuşmamasının altında bir değil birden çok neden yatıyor. Bu nedenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- COVID-19 pandemisinin geride kalıp, insanların sosyal hayata geri dönmesi.
- Küresel çapta yaşanan olaylar ve enflasyonist baskılar.
- Dolandırıcılık olaylarının yaygınlaşması.
- Yaşanan manipülasyonlar.
- Kripto para piyasalarına olan güvenin azalması.
- Düşüşler sonrası yaşanan moral bozukluğu.
İşte kripto paraların artık eskisi kadar konuşulmamasının olası nedenlerini böyle sıralayabiliriz. Gelin şimdi de bu nedenlerle ilgili detaylara bakalım.
COVID-19 pandemisinin geride kalıp, insanların sosyal hayata geri dönmesi
2019 yılının sonunda patlak veren COVID-19 pandemisi, 2020 ile 2021 yıllarını kelimenin tam anlamıyla esir aldı. İnsanlar, salgın nedeniyle evlerine kapandılar, ekonomiler durma noktasına geldi ve o dönemlerde işlerin aksaması, bugün çip krizi olarak hala etkisini gösteriyor. Ancak şimdilerde, COVID-19 pandemisini unutmuş durumdayız. Yeniden sosyal bir yaşam sürüyoruz ve öncelikler değişti. Tüm bunlarla birlikte; hükÛmetlerin verdiği destekler de sona erdi. Sıkı kripto para takipçileri bilir; o dönemler insanlara akıtılan paranın ciddi bir bölümü kripto para piyasalarına girmiş, kripto para piyaslarının hacmi, Coinmarketcap verilerine göre Kasım 2021'de 3 trilyon dolar seviyelerine ulaşmıştı.
Elbette tüm bu yaşananların bir sonucu vardı. Kripto para piyasalarına giren para, başta Bitcoin olmak üzere tüm kripto para birimlerinin değerlenmesine neden olmuştu. Hatta Bitcoin, yine Kasım 2021'de 68 bin dolar seviyelerini görmüştü. Bu fiyat, Bitcoin için tarihin en yüksek seviyesiydi ve herkes, bu pastadan pay almanın peşine düşmüştü. Hal böyleyken herkesin bir numaralı gündeminin kripto paralar olması hiç de şaşırtıcı değildi.
Küresel çapta yaşanan olaylar ve enflasyonist baskılar
COVID-19 pandemisinin sona ermiş oluşu, gezegenimizde rahat bir nefes aldırmadı. Takvimler Şubat 2022'yi gösterdiğinde Rusya ile Ukrayna arasında hala devam etmekte olan savaş patlak verdi. İnsanlar tam toparlanmaya başlamışken, yaşanan tüm olayların doğal bir sonucu olarak küresel çapta enflasyon krizi ile karşı karşıya kaldı. İnsanların alım gücü hiç olmadığı kadar düşerken Türkiye gibi bazı ülkeler, enflasyonu çok daha derinden hissetmişti. Bunlara paralel olarak da kripto para piyasasında daralma yaşanıyor, nakit ihtiyacı duyan yatırımcı parasını çekiyordu.
Dolandırıcılık olaylarının yaygınlaşması
Kripto paraların hem çok kazandırıyor oluşu hem de popülerleşmesi, bilgisayar korsanları ile dolandırıcıların iştahını kabarttı. Hal böyle olunca da siber saldırılar ve dolandırıcılık olaylarında artışlar yaşanmaya başladı. Örneğin ülkemizdeki yatırımcıları yüklü miktarda zarara uğratan ve o dönemler gündemden düşmeyen THODEX vurgunu. Ayrıca gerek Türkiye'ye özel gerekse küresel çapta şaibeli olaylar gerçekleşti. (Bu yüzden davalık olduğumuz olaylar bile mevcut!)
Bu arada; piyasalara yalnızca dışarıdan zarar verilmiyordu. Sektörün kendisinde de çok büyük olaylar yaşandı. Örneğin Terra (LUNA) olayı. 2022'de yıldızı parlayan ve 100 doların üzerinde seyreden LUNA isimli kripto para birimi, aynı ekibin sabit coini UST'nin 1 dolara tutunamaması nedeniyle 0,0001 dolara kadar geriledi. Milyarlarca dolarlık zarara neden olan olay, bazı kripto para finansman şirketlerinin batmasına bile neden oldu.
Yaşanan manipülasyonlar
Kripto paralar, yalnızca siber saldırılar, dolandırıcılık olayları ve diğer vurgunlar nedeniyle zarar görmedi. Bunun en net göstergesi, milyarder iş insanı Elon Musk. Kripto para piyasalarıyla içli dışlı olan iş insanı, pek çok kişiye göre manipülasyonun dibine vurdu. Aslına bakacak olursak, böyle düşünenler için haksız da diyemeyiz. Çünkü her kripto para birimi bir amaca hizmet için kurulurken, şaka amacıyla kurulan ve hiçbir şeye hizmet etmeyen Dogecoin (DOGE), Elon Musk'ın desteğiyle rekor fiyatlara ulaştı...
Kripto para piyasalarına olan güvenin azalması
Yukarıda anlattıklarımızdan sonra kripto paralara güvenmek kolay mı? Elbette değil. İşte tüm bu yaşananlar, insanların kripto para piyasalarına olan güvenini zayıflattı. Hoş; zaten çok da güvenilmiyordu. Öyle ki 2022'nin başında yapılan bir araştırmaya göre insanların yüzde 72 gibi çok ciddi bir bölümü, kripto paralara yatırım yapmayı zaten "yüksek riskli" buluyordu. Yaşananlar, riskin artık her zamankinden çok daha yüksek olduğunu gözler önüne seriyor.
Düşüşler sonrası yaşanan moral bozukluğu
2022 yılı, kripto para piyasaları için oldukça zorlu geçti. 1 Ocak 2022'de 48 bin dolar seviyelerinde işlem gören Bitcoin, bu makalenin yazıldığı 16 Eylül 2022'de 19 bin dolar seviyelerine işlem görüyor. Yılın başından beri görülen en düşük fiyat ise 18 bin dolar seviyeleri... Basit bir anlatımla, 1 Ocak 2022'de 48 bin dolar yatırıp 1 Bitcoin satın alan bir yatırımcı, an itibarıyla parasının yarısından fazlasını kaybetti. Bunun neden olduğu moral bozukluğu da insanları kripto paralardan uzaklaştırdı.
Bu içeriğimizde, insanların kripto paraları neden eskisi kadar konuşmadığını, en güçlü örnekleriyle birlikte açıklamaya çalıştık. Peki siz ne düşünüyorsunuz? Size göre, insanlar kripto paraları neden eskisi gibi konuşmuyor?
