Kripto para meraklıları artık bu tür krizlere alıştı, özellikle Mt. Gox saldırısından, FTX çöküşüne ve THODEX skandalına kadar bir dizi önemli kriz yaşandı.
İşte bu krizlerin içinden en büyük ilk 10 tanesi ve kripto para fiyatları üzerindeki etkileri:
1. Mt. Gox saldırısında milyon dolarlar değerinde Bitcoin çalındı.
2014 yılında, bir zamanlar dünyanın en büyük Bitcoin borsası olan Mt. Gox aniden kapandı ve iflas başvurusunda bulundu. Bu ani kapanmanın nedeni, yaklaşık 850.000 Bitcoin'in çalınmasıydı. Bu miktardaki Bitcoin o dönemde yaklaşık 450 milyon dolar değerindeydi.
Bu kriz, Bitcoin'in fiyatının sadece haftalar içinde 800 dolardan 200 dolara düşmesine neden oldu.
2. Silk Road kapanışı ile Bitcoin’in adı zedelendi.
2013 yılında, yasa dışı mal ve hizmetlerin satıldığı çevrim içi pazar yeri Silk Road, FBI tarafından kapatıldı. Bu, Bitcoin fiyatının 140 dolardan 110 dolara gerilemesine neden oldu.
Diğer krizlerle karşılaştırıldığında, bu olay, Bitcoin'in yasa dışı aktiviteler için kolayca kullanılan bir para birimi olduğunu vurguladı.
3. ICO balonunun 2017’de patlaması ile yatırımcılar arasında panik duygusu ortaya çıktı.
2017'deki ICO çılgınlığında, binlerce yeni kripto para birimi piyasaya girdi. Bunların birçoğu dolandırıcılık temelli projelerdi. ICO balonu patladığında, Bitcoin fiyatı 20 bin dolardan 6 bin dolara kadar düştü.
Aynı zamanda, piyasayı etkileyen ICO tokenlerinin fiyatları hızla düşerek yatırımcılar arasında panik yarattı.
4. Çin’de yaşanan seller, Bitcoin madenciliğini durma noktasına getirdi.
2018 yılının 26 ve 27 Haziran günlerinde, Çin'de altı şehirde etkisini gösteren seller nedeniyle 91.000'den fazla insan etkilendi. Bu doğal felaket, kripto para piyasasını ciddi şekilde etkiledi.
Çin, o dönemde kripto para madenciliği alanında lider bir konumdaydı ve sel felaketi, madencilik ekipmanlarına zarar verdi. Bu da Bitcoin madencilik hızının keskin bir şekilde düşmesine neden oldu. Hatta Bitcoin ağı, neredeyse kapanma noktasına geldi.
Bitcoin madencilik hızı; Bitcoin ağının, işlemleri doğrulama ve güvence altına alma hızını ifade eder. Bu olay; Bitcoin'in, merkezî olmayan bir para birimi olduğu görüşüne gölge düşürdü.
5. Bitconnect çöküşünde birçok yatırımcı büyük finansal darbeler aldı.
Ocak 2018'de, o dönemde büyük potansiyele sahip bir platform olarak görülen Bitconnect'in aslında bir dolandırıcılık olduğu açığa çıktı.
Bitconnect, yatırımcılara yüksek getiriler sunma vaadiyle faaliyet gösteren bir kripto para borç verme ve ticaret platformuydu. Ponzi dolandırıcılığı olduğu ortaya çıktığında, platformun kendi tokeni BCC, sadece birkaç saat içinde 400 dolardan birkaç dolara düştü.
Bu kriz, kripto para sektöründe dolandırıcılığa karşı düzenleyici çabaların artmasını sağladı.
6. Genel olarak ekonomiyi etkileyen COVID-19, Bitcoin ve diğer kripto paraları da es geçmedi.
Küresel belirsizlikler nedeniyle yatırımcılar, güvenli limanlar arayışında altın gibi geleneksel varlıklara yöneldi ve bu durum, Bitcoin'in fiyatını 9 bin dolardan 4 bin dolara kadar düşürdü. Bu hızlı düşüş, Bitcoin'in dijital altın olarak görülme algısına büyük bir darbe vurdu.
7. Kripto para madenciliğinin kalbi Çin, 2021’de madenciliği yasakladı.
Bu hamle, Bitcoin'in fiyatının 40.000 dolardan 30.000 dolara kadar gerilemesine neden oldu. Çin hükûmetinin bu tutumu, yatırımcılar arasında kripto paraların güvenilmez olduğu algısını güçlendirdi.
8. Çinli emlak devinin ifasıyla Bitcoin fiyatı neredeyse beklenenin tam tersini yaptı.
2021 yılında Çinli emlak devi Evergrande ile ilişkilendirilen bir emlak krizi patlak verdi. Bu olay, küresel ekonomik belirsizliği tetikledi.
Krizin başlangıcında Bitcoin'in fiyatı 50.000 doların üzerine çıktı, ancak daha sonra hızla 40.000 dolara geriledi.
9. FTX çökünce milyonlarca yatırımcı yatırımlarını kaybetti.
2022 yılında, FTX, o zamanlarda en iyi ve güvenilir kripto para borsalarından biri olarak kabul edilirken sadece birkaç gün içinde iflas etti.
Borsanın iflasına giden süreçte yaşanan belirsizlikler, Bitcoin'i son bir yıldan daha uzun bir süre önce gördüğü 25.000 dolara düşürdü. Bu düşüşün arkasında borsanın mali sıkıntılar yaşadığı ve kripto para yatırımlarını sattığı iddiaları vardı.
Ancak gerçekte, borsa zor durumdaydı ve iflasına kadar olan süreçte kullanıcıların kripto paralarını kullanmıştı. Bu gerçeklerin ortaya çıkmasıyla tüm kripto para piyasası yeni bir düşüş dönemine girdi.
10. THODEX skandalında 400 binden fazla Türk yatırımcı etkilendi.
2021 ve öncesinde, güvenilir bir Türk kripto para borsa platformu olarak kabul edilen THODEX, aynı yılın nisan ayında ansızın kapandı. Bu olay sonucunda, 2 milyar doların üzerinde kripto varlık içeren bu platforma erişim sağlayan 400 binden fazla kullanıcı mağdur oldu.
Borsanın kurucusu Faruk Fatih Özer ise gizemli bir şekilde kayboldu. Ancak 2023 nisan ayında Özer yakalandı ve 11.196 yıl 10 ay 15 gün hapis cezasına çarptırıldı. Kardeşlerine de 135 milyon Türk lirası cezası verildi.
Bu skandal, özellikle Türkiye'de kripto para birimlerine yönelik daha sıkı yasal düzenlemelerin gerekliliğini ve yatırımcıların hükûmet tarafından korunması ihtiyacını vurguladı.
Tüm bu krizlere rağmen, Bitcoin şimdiye kadar oldukça dayanıklı bir varlık olarak kendini kanıtladı ve genellikle bu krizlerden belirli bir süre sonra tekrardan değer kazandı. Son dönemde, Bitcoin daha fazla kabul görmeye ve yasal bir varlık olarak tanınmaya başladı.
Kripto para birimlerinin geçmişi, krizler, büyük gelişmeler, keskin yükselişler ve düşüşlerle doludur. Ancak bu tür olaylar kripto varlıkları test eder. Bu nedenle, gelecekte dijital varlıkların hem Türkiye'de hem de dünya genelinde daha fazla yaygın olarak kabul görmesinin potansiyeli bulunmaktadır.
