Fabrikadan yeni çıkmış, gıcır gıcır bir arabanın bazı özelliklerine, lastik tipi gibi konulara dikkat etmeyebilirsiniz. Zaman geçip de yeni bir takım lastik alacağınız zaman ise bu dikkat etmediğiniz özelliklere hakim olmanız beklenir. Çünkü lastik kodları vardır. Lastiğin üzerinde kabartmalı olarak bulunan bu kodlar lastik hız kodu, yük kodu, çap ve benzeri tanımları içerir. Özellikle lastik hız kodu son derece önemlidir.
Lastik kodları, lastik hız kodu, yük kodu ve benzeri bilgiler, hangi lastiğin hangi araca uygun olduğunu gösterirler. Aracın ruhsatından, yanında verilen belgelerden ya da yetkili servisinden uygun lastiği öğrenebilirsiniz. Doğru lastiği öğrendikten sonra da lastik hız kodu, yük kodu gibi lastik kodlarına göre doğru bir tercih yapmalı ve buna uygun lastik almalısınız. Gelin bu kodları biraz daha yakından inceleyelim.
Lastik kodları, her lastiğin üzerinde kabartmalı olarak bulunan harf ve sayılardan oluşan bir uygunluk bilgisidir. Lastiğin markası ve modeline göre değişse de genel olarak üzerinde 6 temel bilgi barındırır. Bunlar; kesit genişliği, kesit oranı, lastik türü, jant çapı, yük kodu ve lastik hız kodu bilgileridir.
Lastik kodları genel olarak büyükçe yazılan lastik markasının altında yer alır. Adı üzerinde kod olduğu için direkt olarak yazıldığı anlamı vermezler. Model numarası ve benzeri detayları bir kenara bırakırsak lastik seçimi için önemli olan bazı kodlar vardır. Tüm kodların ne anlama geldiğini bilmeseniz bile aracınıza uygun olanları mutlaka bilmelisiniz.
Kesit genişliği:
175/70R13 82T örneği üzerindeki 175 sayısı kesit genişliğini ifade eder. 175, tam şişirilmiş bir lastiğin dış yanakları arasındaki en geniş mesafeyi milimetre cinsinden gösterir. Kabartma yazılar bu genişlik ölçümüne dahil değildir. Harici ölçüm sırasında bu değer değişiklik gösterebilir.
Kesit oranı:
175/70R13 82T örneği üzerindeki 70 sayısı kesit oranını ifade eder. Kesit oranı, kesit yüksekliğinin kesit genişliğine olan oranının yüzdelik cinsten ifadesidir. Kesit oranı yanak yüksekliği olarak da kabul edilebilir. Kesit oranı azaldıkça yanak yüksekliği de azalmaktadır.
Lastik türü:
175/70R13 82T örneği üzerindeki R harfi lastik türünü ifade eder. R harfi yaklaşık 25 yıldır binek araçlarda kullanılan radyal lastik türünün kodudur. Radyal lastik türü, binek arabalar için endüstriyel bir standarttır. Kamyonlar için kullanılan ve B olarak kodlanan eğimli lastikler de vardır. Aracınıza uygun lastik türü için üreticinizle iletişime geçebilirsiniz.
Jant çapı:
175/70R13 82T örneği üzerindeki 13 sayısı lastiğin jant çapını ifade eder. 13, lastiğin jant çapının inç cinsinden değerini gösterir. Bir takım lastik almıyor, yalnızca tek bir lastik alıyorsanız bu oranın diğer lastiklerinizle aynı olması gereklidir. Eğer takım lastiği farklı bir çap ile değiştiriyorsunuz yetkili servise danışmalısınız.
Lastik yük kodu:
175/70R13 82T örneği üzerindeki 82 sayısı lastik yük kodu ya da diğer adıyla yük endeksini ifade eder. 82, tek bir lastiğin maksimum hızda taşıyabileceği maksimum yük değerini gösterir. 82 yük kodlu bir lastik, 475 kilogram yük kaldırabilir. Tablodan hangi koda sahip lastiğin ne kadar yük kaldırabildiğini görebilirsiniz.
Lastik hız kodu:
175/70R13 82T örneği üzerindeki T harfi lastik hız kodu ya da diğer adıyla lastik hız endeksini ifade eder. T, lastiğin maksimum yükle çıkabileceği maksimum hız limitini gösterir. T hız koduna sahip bir lastik maksimum yükle saatte 190 kilometre hız yapabilir. Tablodan hangi koda sahip lastiğin ne kadar hız yapabildiğini görebilirsiniz.
Lastik hız kodu nedir bilmek son derece önemlidir. Çünkü hız konusunda kontrol tam anlamıyla sürücüdedir. Lastiğin çıkabileceği maksimum hız sınırını aşmak lastiklere zarar verecek ve sonu ölümcül olabilecek kazalara davetiye çıkaracaktır. Diğer lastik kodları değişim sırasında bilinmeli ancak lastik hız kodu bir an olsun unutulmamalıdır.
Lastik kodları ya da lastik hız kodu yanlış bir lastik kullanmak:
175/70R13 82T sadece anlatım için bir örnek. Yani doğru lastik kodu her araç için bu değil. Aracınızın ruhsatından, verilen resmi belgelerden ya da markanın yetkili servisinden aracınıza en uygun lastiği öğrenebilir ve buna göre değişim yapabilirsiniz.
Lastik kodunda bulunan ilk değerler olan kesit genişliği, kesit oranı, lastik türü ve çap aracınıza uygun değilse zaten takılamaz çünkü var olan sisteme uymaz. En azından usta uyaracaktır. Bu değerler üzerinde değişim yapmak istediğiniz zaman daha geniş bir sistem değişikliği yapmanız gerekir.
Lastik kodunun son değerleri olan yük kodu ve lastik hız kodu ise gözden kaçabilen detaylardır. Doğru yük koduna sahip olmayan bir lastik yeri gelir arabanızı taşımakta bile zorlanabilir. Lastik hız kodu ise arabanın performansını ve güvenliğini direkt olarak etkilemektedir.
Lastik hız kodu ile belirlenmiş olan lastiğin maksimum hızını aşmak istediğiniz zaman zaten ne kadar zor olduğunu görürsünüz. Aştınız diyelim, lastik böyle bir performansa uygun olmadığı için hızla deforme olacak, yol tutuşu sağlayamayacak, belki patlayacak, belki sonu ölümcül olabilecek kazalara neden olacaktır. En iyisi hiç böyle risklere girmemektir.
Lastik kodları nelerdir, lastik hız kodu ve yük kodu gibi değerler gerçekten önemli mi gibi merak edilen soruları yanıtladık ve konu ile ilgili dikkat etmeniz gereken detayları anlattık. Lastik kodları ufak bir ayrıntı gibi görünse de hayatı öneme sahiptir. Bu bilgilere hakim değilseniz lütfen çekinmeyin ve işin ustasına danışın.
