Cambiridge Analytica şirketi tarafından hazırlanan, kullanıcıların Facebook hesaplarıyla giriş yaptıkları bir anket uygulaması 87 milyon insanın kişisel bilgilerinin çalınmasına neden oldu. Zuckerberg, tıpkı bu uygulama gibi binlercesinin benzer şekilde veri ihlali yapma ihtimai konusunda, 2.2 milyar üyesini uyarmıştı.
11 ve 12 Nisan 2018, Facebook tarihindeki en kritik iki gün olarak anılıyor. Zuckerberg’in 24 saat içinde yaklaşık 12 saat boyunca ülkenin en üst düzey yetkililerine verdiği ifadeler, bütün dünyanın gündemindeydi. Ancak zaman zaman bu uzun konuşmalar sırasında oldukça garip anlar yaşandı. Hatta bazen yapılan görüşmelerin ve duruşma salonlarının birer tiyatro sahnesine döndüğünü düşünmemize neden oldular.
Senatörlerden ve milletvekillerinden beklenen şey, skandalın perde arkasını aydınlatmak için Zuckerberg’i zorlamalarıydı. Ancak çoğu zaman aldıkları sürelerde etkili sorular soramadılar ve Zuckerberg’in zorlandığı anlar bir elin parmaklarını geçemedi. Hatta zaman zaman bu üst düzey yetkililer şakalar, espriler bile yaptılar. Ortaya inanması güç komiklikte anlar ve düzinelerce garip diyalog çıktı.
İşte Zuckerberg’in ifade ve özür turunda yaşanan gariplikler:
Çikolatası gelen senatör:
11 Nisan’daki oturumda 40 ABD’li senatör vardı. Her birine soru sormaları için 4 dakika boyunca süre verilmişti. Genelde yaş ortalamaları yüksek olan senatörlerin Facebook sevgisi, skandaldan dolayı onları hüzne sürüklemiş gibiydi. Konudan ne kadar uzak oldukları Bill Nelson isminde bir senatörün, sorusunu sormadan önce şu sözleriyle ortaya çıktı:
“Arkadaşlarımla Facebook’ta iletişim kurarken onlara çikolatayı çok sevdiğimi söyledim. Aniden çikolata reklamları görmeye başladım. Bu ticari reklamları almak istemiyorsam ne yapmalıyım?”
Senatör, Facebook’un gelirlerinin %90’ından fazlasını reklamlara borçlu olduğundan, Rusların ABD seçimleri için yayınladıkları reklamlardan habersizmiş gibi ticari reklamları sorgulamış. Mark Zuckerberg’in içinden nasıl güldüğünü merak etmemek elde değil.
Fıkrasına gülünmeyen senatör:
Maria Cantwell isimli bir başka senatör, PayPal’ın kurucu Peter Thiel’a ait olan Palantir isimli bir başka analiz şirketine “Stanford Analytica” takma adının verildiğini söyledi. Zuckerberg’e “Katılıyor musuz?” sorunu yöneltince birkaç saniyelik ölüm sessizliği oluştu.
Zuckerberg, “Senatör, bunu hiç duymadım” cevabını verdi. Cantwell, Facebook'tan bir kişisel bilgi yarışması yoluyla Facebook'taki kullanıcı verilerini kötüye kullanan firma olan Cambridge Analytica'ya doğru bir referans yapıyordu.
Beyinlere reklam arası:
Facebook’un iş modeli, kullanıcıların verilerine göre reklamlar vermektir. Tüketim alışkanlıklarınız, hangi yaş gurubunda olduğunuz, nerede yaşadığınız, ne sıklıkla gezip dolaştığınız, neleri sevdiğiniz, politik tavrınız gibi bilgilerle Facebook hedefli reklamlar yayınlar. Senatör Orrin Hatch, Facebook’un skandallara neden olan iş modelinden habersiz bir şekilde, “Kullanıcıların sizden hizmet almak için ödeme yapmadıkları bir iş modelini nasıl sürdürüyorsunuz?” sorusunu yöneltti:
Zuckerberg çok hızlı ve netti: “Reklam yayınlarız”
Senatör, “Anladım, harika.” karşılığıyla salonda gülüşmelere neden oldu.
Bu diyalog, Zuckerbeg’in duruşmaları için sembol haline geldi ve sosyal medyada viral olmaya başladı.
Oğlu Instagram bağımlısı olan, kızı Facebook’ta 50 beğeni alan senatörler:
Roy Blunt isimli bir senatör, Zuck’ı muhtemelen en çok rahatlatan konuşmalardan birisini yaptı. Blunt, “13 yaşındaki oğlum Charlie Instagram'a bağımlıdır. Bu yüzden hazır burada seninle birlikteyken bundan bahsetmek istedim. Benim de Facebook sayfamda 4,900 arkadaşım var. Ancak bunları siliyorum ve kişisel sayfamda aile üyelerime ve gerçek arkadaşlarıma yer ayırdım.” dedi.
Bir başka senatör Thom Tillis “Facebook'un gururlu bir üyesiyim, kız kardeşimden Ulusal Kardeşlik Günü konusunda bir yazı bile aldım” dedi.
Duruşma Zuckerberg’e pazarlama imkanı sundu:
Senatör Shelley Moore Capito, ABD’nin en kırsal bölgelerinden birisi olan Batı Virginia için Zuckerberg’in internet alt yapısı çalışması yapmasını istedi. Devletin bazı kırsal bölgelerde kaliteli internet altyapısına sahip olmadığını belirtti. Bu teklif, Zuckerberg’e Facebook’un yıllardır üzerinde çalıştığı altyapı teknolojilerini tanıtmak için fırsat verdi. Aynı teklifler ertesi günde devam etti ve birkaç kongre üyesi, kendi bölgeleri için yüksek hızlı internet bağlantısı sözü aldılar.
Facebook’un casusluk yaptığına yönelik iddialar hiç bu kadar komik duruma düşmemişti:
Kongre üyeleri, Facebook’un kapalı olduğu anlarda cihazlardaki mikrofonla insanları dinlediğine, bu dinlemer sonucunda reklam verdiğine ilişkin komploları da Zuck’a yönelttiler. Senatör Gary Peters, sorusunu karşılığında Zuckerberg’den yıllar önce yaptığı açıklamasının aynısını duydu.
Bir başka senatör Larry Bucshon, oğlunun takım elbise almak konusunda yanında konuştuktan sonra Facebook’ta takım elbise reklamı gördüğünü açıkladı. Zuckerberg ise sadece “Buna benzer her şeyin denk geldiğini düşünüyorum” açıklamasını yaptı. Konu böylece kapanmış oldu.
İlk ifadesini verdiği sırada Zuckerberg’in kızardığı anlar:
Senatör Dick Durbin, Zuckerberg’i zorlayan birkaç özel soru yöneltti ve başarılı bir şekilde veri gizliliğinin önemini vurguladı. Bu görüntüler uzun süre akıllardan çıkmayacak:
