NASA, 2018 yılında InSight adını verdikleri gözlem aracını uzaya göndermiş, 6 aylık sürecin ardından araç Mars’a başarılı bir şekilde iniş yapmıştI. InSight’ın amacı, kızıl gezegenin sıcaklığını ölçmek ve toprak detaylarını incelemekti. NASA, InSight'ın sondaj çalışmalarıyla birlikte gezegene 5 metre derinlikte çukurlar açmasını hedeflemişti.
InSight, yüzlerce denemeye rağmen istenilen derinlikte çukur açmayı ve yeterli veri toplamayı başaramadı. Başarısız geçen 500 denemenin ardından NASA, InSight’ın pes ettiğini ve topaklaşan kir nedeniyle kullanılamaz hale geldiğini açıkladı.
Amaç, yaşama dair iz bulabilmek için gezegenin derinliklerini araştırmaktı
InSight projesi, bilim insanlarının mikroskobik yaşamla bağlantılı olabilecek ve yakıt ve yiyecek üretimi sağlayabilecek su buzunun tespit edilmesi için tasarlandı. Alman Havacılık ve Uzay Merkezi tarafından tasarlanan bu gözlem istasyonu, Mars topraklarının iç detayları hakkında bilgi verebilmek için NASA tarafından Mars’a yerleştirilmişti.
InSight, kızıl gezegene indikten sonra Mars’ın sismolojisi hakkında detaylı veriler elde etmeye başladı. Veriler, Mars’ın alt bölgelerindeki sıcaklığın 13 derece olduğunu gösterdi. Sondaj konusunda Mars’ın derinliklerine ulaşamayan InSight, 9 Ocak 2020 tarihinde yapılan son denemeyle birlikte gezegenin garip toprak yapısı yüzünden kullanılamaz hale geldi.
Proje başarısız olsa da InSight, sismoloji hakkında veriler elde etmek için Mars’ta görev yapmaya devam edecek. Perseverance uzay aracı, Şubat ayında InSight’a eşlik etmek üzere gezegene iniş yapacak ve böylelikle uzayın ilk meteoroloji ağının temelleri atılacak.
Projenin başındaki en büyük isimlerden bilim insanı Tilman Spohn, konuyla ilgili şu sözleri dile getirdi; "Yapabileceğimiz her şeyi yaptık ancak Mars ve kahraman köstebeğimiz InSight birbiriyle uyum sağlayamadı.” Aynı zamanda NASA InSight’in resmi Twitter hesabında yapılan paylaşımda şu ifadelere yer verildi; "Ekibim için bu alınması son derece zor bir karardı. Bir buçuk yıldır bu sorunu çözebilmek için elimizden gelen her şeyi yaptık. Edindiğimiz tecrübeleri bir sonraki projelere taşıma kararı aldık.”
