‘Kızıl Gezegen’ olarak da bilinen Mars’a yönelik çalışmalarımız hız kesmeden devam ediyor. İlerleyen yıllarda insan gönderilmesi beklenen bu gezegende şimdiden birçok araç yer alıyor ve araştırmalar yürütüyor. Aynı zamanda gezegene ve aylarına yönelik çalışmalar Dünya üzerinden de hız kesmeden devam ediyor.
Şimdi ise bilim insanları, Mars’ın iki ayından biri olan Phobos ile ilgili oldukça ilginç bilgilere ulaşmayı başardı. Çalışma Phobos’un parçalandığını gösterdi. Bulgular, yakın zamanda The Planetary Science Journal üzerinden yayınlandı.
Mars’ın çekim kuvveti Phobos’u parçalıyor
Araştırma, Phobos’un Mars’ın çekim kuvveti tarafından parçalanma belirtileri gösterdiğini ortaya koydu. Bilim insanları, daha önceden bu ayın yüzeyindeki sıra dışı izlerin antik asteroit çarpışmalarından kaynaklandığını düşünüyordu. Şimdi ise bunların, Phobos’un kütleçekim nedeniyle oluşan toz dolu kanyonlar olduğu görüldü.
Mars’ın en büyük ayı olan Phobos, 27 kilometre çapında ve Kızıl Gezegen’den 6.000 kilometre uzaklığında. İsmini Yunanca’da korku anlamına gelen bir kelimeden alan ay, gezegenin etrafında her gün üç kez tam dönüşünü tamamlıyor. Bir karşılaştırma yapacak olursak Dünya’mızın tek doğal uydusu olan Ay ise 3,475 kilometre genişliğinde ve gezegenimizden 238.855 kilometre uzaklıkta.
Ek olarak, Phobos ile ilgili oldukça ilginç bir gerçek de var. NASA’ya göre bu ayın Mars’ın etrafındaki yörüngesi sabit değil. Bu, Phobos’un her 100 yılda bir gezgenin yüzeyine 1,8 metre yaklaştığını ortaya koyuyor.
Milyonlarca yıl sonra Mars’ın halkalarına dönüşebilir
Phobos’un yüzeyindeki çizgiler de oldukça gizemli bir konuydu. Daha önce bahsettiğimiz gibi en yaygın teori, geçmişte bir asteroidin aya çarpmasıydı. Bu çarpma sonucunda ise ‘Stickney’ olarak bilinen 9,7 kilometre genişliğinde bir kraterin ve bu çizgilerin oluştuğu düşünülüyordu. Yeni çalışma bu izlerin ayın Kızıl Gezegen’e yaklaşmasından ve çekim kuvvetinden dolayı yavaşça parçalanmasının bir sonucu olabileceğini ortaya koydu. Bunun gelgit kuvveti olduğunu söylememiz mümkün. Yani çalışmanın arkasındaki fikir, küçük bir cismin (bu durumda Phobos) daha büyük bir cisme (Mars) yaklaşması, bunun ardından ise daha küçük olanın büyüğe doğru uzanması.
Bilgisayar simülasyonlarını kullanan araştırmacılar, bunun sonucunda Phobos’un gelecekte bir noktada tıpkı Satürn’ün halkaları gibi Mars’ın bir halkasına dönüşebileceğini ekledi. NASA’nın tahminleri de 50 milyon içinde bu ayın ya Mars’ın yüzeyine çarpacağını ya da halkaya dönüşebileceğini gösteriyordu. Yeni çalışmanın yazarları da eğer gelgit kuvvetleri zaten uyduyu parçalıyorsa Phobos’un beklenenden çok daha önce yok olabileceğini belirtti.
