İnsanlar olarak dünyanın kaynaklarını hızla tüketmeye devam ediyoruz ve beraberinde gelen felaket senaryolarına cevap olarak farklı bir gezegende yaşam arayışlarına çoktan başladık bile. Bu yeni yaşam alanı alternatiflerinden en önde olanı ise Mars. Elon Musk, bu konuyu en çok gündeme getiren isimlerden birisi ve 2024 senesinde kızıl gezegene ilk ziyaretlerin başlayacağını iddia ediyor.
Uzun vadede 1 milyon insandan oluşan bir koloni için çalıştıklarını da söylene Musk, insanlık olarak orada nasıl hayatta kalacağımıza ise henüz somut bir cevap vermiş değil. NASA ise bu konuda neredeyse 15 yıldır birçok çalışma yürütüyor. Bu çalışmalardan en umut vaad edici olanı ise topraksız tarım için kullanılan 'hidroponik seralar'.
Şimdiye kadar uzayda en uzun süreyi geçiren insan Valery Polyakov'du ve 14 ay boyunca Mir Uzay İstasyonu'nda yaşadı. Aralık 1972'de Apollo 17'nin aydaki görevi sırasında geçen 3 gün ise dünya dışı bir 'gezegenimsi'de geçirilen en uzun süre. Yani her ne kadar başka bir gezegende yaşama hayalleri kursakta henüz teoriler dışında bu konuda çok ilerlemiş değiliz.
Arizona Üniversitesi ve NASA'nın birlikte yürüttükleri hidroponik seraların amacı ise aslında tam olarak bu; insanların başka bir gezegende yaşayabilmesini sağlamak. Aslında bu proje oldukça eskiye dayanıyor. 1987 senesinden beri araştırılan ve geliştirilen proje, bir dönem maddi kaynak eksikliği ve NASA'da meydana gelen bazı değiliklikler sebebi ile sekteye uğramıştı. Ancak Mars'ta yaşam, artık ciddi bir seçenek olarak görülüyor olacak ki projenin fitili yeniden ateşlenmiş durumda.
Peki 'Mars Lunar Greenhouse' olarak adlandırılan bu seralar nasıl çalışıyor?
Her bir ünite, hafif bir alüminyum çerçeve ve dört metreye kadar daralan aydınlatma teçhizatının etrafına inşa edilmiş bir tüpten ibaret. Ünitenin montajı, iki kişi birlikte çalıştığı takdirde yalnızca 10 dakika sürüyor ve sıradan bir uzay aracına sığacak biçimde boyutlandırılmış. İç kısımda yer alan plastik hortumlar bitki köklerine su taşıyor ve bu işlem maksimum verim için bilgisayar tarafından kontrol ediliyor.
İnsan ve bitki atıklarını sindirebilen bir sisteme de sahip olan bu tüpler aynı zamanda suyu da filtreleyebiliyor. Gerekli ışık için ise iki seçenek mevcut. LED'ler yardımıyla ışık elde edilebileceği gibigüneş yoğunlaştırıcılar ve fiberoptik kablolama kullanılarak dışarıdan da elde edilebiliyor. Bu sistemin, Mars'ta ya da Ay'da ihtiyaç duyulacak hava ve suyun %100'ünü, besinin ise %50'sini karşılayacağı söyleniyor.
Dünya genelinde yürütülen çalışmalar nelerdir?
Çin, başka bir gezegende yaşam konusunda kendini en çok geliştiren ülkelerden biri. NASA'nın türlü problemler ile kaybettiği zamanı kendi lehine çeviren ve çalışmalarında hayli hız kazanan ülkenin benzer bir projesi var ve 4 öğrenci kendilerini 'Lunar Palaca-1' olarak anılan projen aracına kitleyerek 200 gün geçirmeyi başardırlar.
Mars'ta kolonileşme konusunda en iddialı açıklamaları yapan SpaceX'in ise henüz bu konuda ne gibi bir çalışma yaptığına dair bilgi yok çünkü şirket bu konu hakkında konuşmayı ya da bilgi vermeyi reddediyor.
