İnternet, bilginin olduğu kadar bilinirliğin de çok çabuk yaygınlaşmasına sebep oluyor. 2015 yılının başlarında seyrek haberlerle başlayan Mavi Balina vakası, kısa süre içerisinde internet çapında bir 'fenomene' dönüşerek yüzlerce, hatta binlerce gencin canına mal olmuştu.
Sadece Türkiye'de 142 gencin intiharına sebep olan Mavi Balina belası, dönem dönem halen tatsız haberlerle karşımıza çıkıyor.
En Başından: Mavi Balina Nedir?
Mavi Balina, 50 gün içerisinde yapılması gereken 50 görevi içeren bir intihar 'oyunu' olarak yayıldı. Bu sözde oyunun ilk görevleri oldukça basit ve yapılabilir şeylerle başlıyordu: 'Gecenin köründe yataktan kalkıp dolaş', 'bu gece bir korku filmi izle' gibi basit görevlerle oyuncuyu Mavi Balina'ya ısındırmaya çalışılıyor ve hemen başta oyundan korkmaması sağlanıyordu.
Ancak bir süre sonra işler çığrından çıkmaya başlıyor, 50 görevlik listenin ortalarına doğru kolunuza bıçakla bir balina çizmeniz veya yüksek bir binanın kıyısından aşağı sarkmanız isteniyordu. 50. günün sonunda depresif ve ruh hali ciddi oranda bozulmuş olan gence son görevi geliyordu: İntihar et.
Nerede Başladı?
Tüm hikayenin Rusya'da Rina Palenkova isimli gençle başladığı düşünülüyor. 22 Kasım 2015 tarihinde yukarıdaki fotoğrafı paylaşan Palenkova, fotoğrafta siyah bir atkıyla yüzünü kapatmış bir şekilde orta parmak gösteriyordu. 'Nya bye' notuyla paylaştığı bu fotoğraftan bir gün sonra intihar ederek yaşamına son verdi.
Palenkova'nın ölümü tüm Rusya'da ciddi bir infial yarattı. Özellikle VKontakte isimli, Rusya'nın en büyük chat odalarını barındıran sitede büyük tartışmalar döndü. Rina'nın neden intihar ettiğine dair tüm yakınları, tanıdıkları, arkadaşları ve kendisini uzaktan gözlemleyen herkes günlerce bu intiharın sebebini sorguladı. Herkes kendi hikayesini paylaştı: Sahte ve gerçek resimler, depresyonda olduğuna, kendisine zarar verdiğine, garip hareketler gösterdiğine dair hikayeler havada uçuştu.
Ancak ortada birleşmeyen bir şeyler vardı: Bahsedilen hiçbir sorun ve gerekçe, bu kızı intihara sürükleyecek ciddiyette değildi.
Bir sonraki Christmas günü, Ryazan'da yaşayan 12 yaşındaki Angelina Davydova'nın da intiharı ile birlikte puzzle'ın eksik parçaları birleşti. Önce Angelina ve Rina'nın ortak gruplara üye olduğu ortaya çıktı. Ailenin, Angelina'nın hesaplarını iyice incelemesi sonucunda mavi balinalar ve intihar notlarıyla dolu gönderiler keşfedildi. Maalesef bu iyi niyetli araştırma, oyunun daha fazla bilinmesine ve yayılmasına yol açtı. Tüm dünyayı saracak olan intiharların fitili çoktan ateşlenmişti.
Neden 'Mavi Balina?'
Bu 'intihar oyunu' temalı gruplarla mavi balinaların ne çeşit bir ilişkisi olduğuna dair onlarca farklı teori mevcut. Bununla birlikte araştırmacılar iki ihtimal üzerinde duruyor:
- Balinaların arkadaşları öldüğünde veya toplu halde üzüldükleri bir vaka yaşadıklarında kendilerini sahile vurarak 'intihar' etmesi.
- Lumen isimli, Rusya'nın ünlü rock gruplarından birinin sözlerine referans içermesi.
Net bir yargıya varmak elbette zor ancak onlarca teorinin hangisinin doğru olduğunun konunun özüyle pek de bir ilgisi olmadığını, olayın sorumlusu olduğu iddia edilen kişiden öğreniyoruz.
Şüpheli ve Şüpheliler
2016'nın Kasım ayında, 21 yaşındaki Philipp Budeikin, gençlerin intiharına sebep olmaktan tutuklandı. Budeikin, adeta bir soğukkanlı katil edasıyla, Rus medya kuruluşlarına şu açıklamayı yaptı:
"Bu dünyada insanlar ve bakterilerine kadar ayrışabilen çöpten yaratıklar mevcut. Benim tek yaptığım, toplumumuzu bu tip varlıklardan temizlemekti. Bazen yaptığım şeyin yanlış olduğunu düşündüm ama en sonunda hep doğru olanı yaptığıma ikna oldum."
Oyunu 2013 yılında yarattığını söyleyen Budeikin, oyunun ilk adının F57 olduğunu ve çok da özel bir anlamı olmadığını belirtti: Oyunu isimlendirirken, telefon numarasınının son iki numarasıyla, isminin baş harfini almıştı.
Son olarak geçtiğimiz yıl 17 yaşında bir genç kız (yukarıda) Rusya'da yakalanarak hapse atıldı. Oyunun yaratıcılarından olmasa da yayılmasının ele başlarından biri olduğu belirtilen genç kızın ismi, Rusya'da 17 yaş reşit statüsünde yer aldığı için basında hiç dillendirilmedi.
Kan Donduran Teori: "Böyle Bir Oyun Hiç Var Olmadı!"
Mavi Balina o kadar çok konuşulmaya başlandı ki aslında hiç olmadığı düşünülenlerle apaçık gerçekler birbirine karıştı. Gençlerin sohbet kanallarınının, yetişkinler için fazla şüphe uyandırıcı olabileceği ve küçük şakaların dahi ciddiye alınıp büyük vakalara dönebileceği bir gerçek.
Rusya Devlet Üniversitesi bünyesinde çalışan Alexandra Arkhipova, ülke çapında yayın yapan Novaya Gazeta'da oyunun tüm detaylarının yayınlanmasına kadar Mavi Balina'nın hiç var olmadığına inanıyor. Depresyonda, itilmiş, ailesinden ve çevresinden bıkkın gençlerin böyle bir oyunu bekler halde yaşadığını söyleyen Akrhipova, onlara bu sebebi verenin de yine yetişkinler olduğuna inanıyor.