Uzayda dolanan bütün göktaşları için bir parça kaya diyemeyiz. Hepsi farklı dönemlerde, farklı süreçlerin ardından ortaya çıkan bu gök cisimleri, değişik maddelerin birleşimiyle oluşuyor. Bazı asteroitler metal kaplıyken bazıları bildiğimiz kaya dokusuna sahip.
UC Santa Cruz’dan araştırmacılar, NASA’nın Güneş Sistemi’nde yer alan en büyük metal asteroit olan Psyche’a gerçekleştireceği görev öncesinde bu yapıların nasıl ortaya çıktığına dair yeni bir teori geliştirdi.
Dünya ve Gezegen Bilimleri Profesörü Francis Nimmo, metalik asteroitlerin yapısına ilgi duyduğunu ve demir meteoritlerini incelediğini söylüyor. Bu amaçla da öğrencisi Jacob Abrahams’dan asteroitlerin nasıl soğuyup katılaştıklarına dair basit modeller oluşturmasını istemiş.
Nimmo, “Bir gün bana döndü ve ‘Bu şeyler patlayacak gibi gözüküyor’ dedi. Daha önce bu konuda hiç düşünmemiştim ama akla yatıyor çünkü katı bir yüzeyin altında hareketli bir sıvıya sahipsiniz, haliyle sıvı üste çıkmayı istiyor.” dedi. İkilinin bulguları, Geophysical Research Letters adlı dergideki bir makalede açıklandı.
NASA ve MIT, Yeni Bir Tür Uçak Kanadı Geliştirdi
Metalik asteroitler, Güneş Sistemi oluşurken ortaya çıkan yapılar olarak kabul ediliyor. Bu erken dönem gezegenimsiler, o dönemde yaşanan yoğun patlama ve çarpışmalar nedeniyle taşlı dış yüzeylerini kaybediyor ve geriye yoğun, metal bir çekirdek kalıyor.
Nimmo, bu yapılardan geriye kalan sıcak metalik çekirdeğin uzayın soğuğunda hızla ısı kaybedip katılaştığını söylüyor. Bazen süreç çekirdekten başlıyor ve dışa doğru katılaşarak geliyor. Bazen ise süreç yüzeyden başlıyor. Soğuyan ve katılaşan yüzeyin altındaki sıcak ve sıvı metal, çatlaklardan sızarak yüzeye püskürtülüyor. Daha sonra da yüzeyde soğuyor.
Abrahams da patlamaların, metal yapısıyla alakalı olduğunu söylüyor. Eğer karışımda saf demir miktarı çok yüksekse, volkan patlamalarındaki gibi büyük patlamalar yerine çatlaklardan yüzeye taşar gibi çıkan ve yüzeyde katılaşan metal söz konusu oluyor. Cismin içinde gazlar gibi hafif elementler varsa işte o zaman büyük ve görkemli patlamalar yaşanıyor.
NASA’nın Psyche görevi 2022 yılında başlayacak ve 2026 yılında asteroite ulaşılacak. Asteroit ile Dünya arasındaki mesafe, Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin üç katı olarak ölçülüyor. O görev başlamadan önce, gezegenimizde bulunan metalik göktaşı parçalarının incelenmesinin yol gösterici olacağı söyleniyor.
