İnsanlık tarihi boyunca Güneş hep ilgimizi çekti. İlk insanların inanç sistemlerinde önemli bir yer tutan bu devasa ateş topuna ilgimiz artık bilimsel temellere dayanıyor.
Öncelikle Güneş’in üstünden aşmak, uzaya bir roket göndermekten çok daha zor. Üstelik bunun tek sebebi de mesafe değil.
Güneş Sistemi resimlerinde bütün gezegenlerin aynı hizada çizilmesi, sadece derli toplu bir resim yapma ihtiyacından kaynaklanmaz. Gerçekten de gezegenler, göktaşları ve güneş sistemindeki aşağı yukarı her şey, yıldızımızın ekvatoru hizasında döner. Bu düzleme ekliptik düzlem denir ve roketler de genelde bu düzlemde atılır. Bu bölgede, gezegenlerin hareketi de oldukça fazladır. Dünya’nın dönüşünden kaynaklanan sapan etkisi sebebiyle ekvatordan atılacak bir roket uzaya, kutuplardan atılacak bir rokete kıyasla çok daha çabuk ulaşır.
Avrupa Uzay Ajansının PROBA-2 (PRoject for OnBoard Autonomy 2) adlı uzay aracı, Güneş’in kutuplarına dair bilgi toplamayı başardı. Aslında kamerası olmayan bu aracın topladığı verileri işleyen bilim insanları, ortaya bir görsel çıkarmayı başardılar.
PROBA-2, Güneş kendi ekseni etrafında döndükçe adım adım topladığı verilerle güneş kutuplarını oluşturacak verileri toplamayı başardı. İnanılmaz uzun dalga boylarına sahip morötesi ışıkları kaydeden aracın topladığı veriler, araştırmanın temelini oluşturdu.
PROBA-2’den gelen veriler, haziran ayından bu yana birleştiriliyor. Böylece yıldızımızın kutuplarındaki değişmeler de takip ediliyor. Bilim insanlarının amacı, Ulysses adlı bir diğer araçtan gelen verileri ve PROBA-2’den topladıkları bilgileri birleştirerek Alfven dalgaları, Rossby Dalgaları gibi güneş olaylarını açıklayabilmek.
Güneş’i Aşabilen Uzay Aracı Var mı?
Güneş’in kuzey kutbuna ait görüntüleri toplamayı gerçekten başaran bir araç aslında var. Ulysses adlı bu araç, NASA, ESA ve Kanada Ulusal Bilim Konsülü'nün katkılarıyla üretildi. 322 milyon kilometre gibi kısa(!) bir yolculuk yapan araç, Güneş’e kadar gidebilmesi için ilk olarak Güneş’ten uzağa gönderildi. Jüpiter’in yörüngesine oturtulan araç, sistemimizin en büyük gezegeni olan Jüpiter’in yarattığı sapan etkisiyle fırlatılarak Güneş’e ulaşmıştı. Araç, geçtiğimiz 15 yılda Güneş'in etrafında üç tur attı ve pek çok veri topladı.
NASA’nın bu yılın başında gönderdiği Parker Güneş Sondası, daha şimdiden Güneş’e en çok yaklaşmayı başarabilen araç olmuş durumda. Gerçek fotoğraflar için ise, ESA’nın 2020’de göndereceği Solar Orbiter adlı aracı beklememiz gerekecek.
