Bilim insanları, yaptıkları her yeni çalışmayla dünyayı, doğayı ve hayvanları adeta yeniden keşfediyor. Yapılan her çalışmayla doğanın ve hayvanların yepyeni özellikleri keşfedilmeye devam ediliyor. İşte bu çalışmalardan bir tanesi de mürekkep balıkları üzerinde gerçekleştirildi.
Bilim insanları, yetenekleriyle her seferinde insanları şaşırtmayı başaran mürekkep balıklarının yeni bir ‘süper gücünü’ keşfetti. Bilim insanları tarafından gerçekleştirilen yeni çalışmada mürekkep balıklarının sadece nöronlarındaki çekirdeklerinin içerisindeki genetik yapılarını değil aynı zamanda aksonlarının içerisindeki genetik yapıları da düzenleyebildiklerini keşfetti.
Genetik düzenleme
Bu araştırmayla birlikte hayvan hücrelerindeki çekirdek dışında gerçekleşen genetik bilgi düzenlemesi de ilk kez gerçekleşmiş oldu. Marine Biological Laboratory’den C. Vallecillo-Viejo ve Joshua Rosenthal önderliğinde gerçekleştirilen bu çalışma, Nucleic Acids Research’te yayınlandı.
Cougaraccess’te yer alan habere göre gerçekleştirilen bu yeni keşif, araştırmacıları, moleküler biyolojinin ‘santral dogması’ konusunda bir kez daha şaşırtmış oldu. Santral dogma, Tüba Terim’de “Biyolojik sistemlerdeki dizi bilgisinin bilgi taşıyan biyopolimerler üzerinden kademeli olarak DNA (replikasyon), RNA (transkripsiyon) ve protein (translasyon) şeklinde tek yönlü aktarımını ve bu aktarımda proteinden protein veya proteinden nükleik asit yönünde bir bilgi aktarımı gerçekleşmediğini kabul eden öğreti” şeklinde açıklanıyor.
Rosenthal ve çalışma arkadaşları, 2015 yılında yaptıkları çalışmada, mürekkep balıklarının taşıyıcı RNA yapılarını olağanüstü derecede düzenlediklerini keşfetmişlerdi. Mürekkep balıkları, yaptıkları bu düzenlemeyle sayesinde sinir sistemlerinde üretilecek olan protein türlerinde ince ayarlar yapabiliyor.
Rosenthal, yaptıkları keşifle ilgili olarak “Tüm RNA düzenlemelerinin çekirdek içerisinde gerçekleştiğini düşünüyorduk ancak daha sonra düzenlenmiş taşıyıcı RNA’lar ortaya çıktı. Yeni çalışmamızla mürekkep balıklarının, RNA’larının hücre çeperinin içinde düzenleyebildiklerini gösterdik. Bu da teorik olarak hücrenin lokalize taleplerini karşılamak için protein fonksiyonlarını düzenleyebilecekleri anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
Araştırmayı gerçekleştiren ekip, taşıyıcı RNA’ların sinir hücresinin içindeki aksonda, çekirdeğin içerisindekinden çok daha yüksek oranda düzenlendiğini de ortaya koymuş oldu. İnsanlarda akson bozukluğu, birçok nörolojik hastalıkla ilişkilendiriliyor. Yani bu çalışma sayesinde bu hastalıkların tedavisiyle ilgili yeni çalışmalar yürütülebilir.
