ÖZEL HABER - Marmara Denizi’ndeki müsilaj sorunu, Nisan 2021’den bu yana ülke gündeminde. Haziran ayında açıklanan eylem planı sonrasında yüzeydeki müsilaj Temmuz ayında temizlenmişti. Ancak iklim değişikliğinin bir etkisi olan bu çevre sorunu, Marmara Denizi’nin dibinde yaşamaya devam ediyor.
Daha önce Van Gölü’nde yaptığı çalışmalar ile tanıdığımız Prof. Dr. Mustafa Sarı, şu an Bandırma 17 Eylül Üniversitesi’nde Denizcilik Fakültesi Dekanı olarak görev yapıyor. Müsilaja karşı bilimsel yollarla mücadele edilmesi için ekibi ile birlikte yaptığı çalışmalar, resmi kurumların aldıkları kararlarda büyük etkiye sahip. Kendisiyle yeni podcast bölümümüz için bir araya geldik ve müsilajı konuştuk. Bazı önemli açıklamalarını podcast yayınlanmadan önce sizlere ulaştırmak istedik.
“Marmara Denizi artık bizimle bu şekilde yaşamak istemiyor.”
Çevre sorunlarının bir sınırı olmadığına vurgu yapan “Alışkanlıklarımızı değiştirmemiz gerekiyor. Müsilaj bir çevre sorunudur ‘Balıkesir sınırını geçtiği zaman ‘Eyvah burası Çanakkale ben geri döneyim’ demiyor. İzmir, Yunanistan, İtalya Atlantik… Çevre sorunlarında sınır yok.”
“Marmara’nın çevresindeki 7 ilin partilerin, belediye başkanlarının, valilerin kim olduğu, kimler tarafından yönetildiğinin bir önemi yok. Bir araya geleceğiz, bütün farklılıklarımızı unutacağız. Denizimizi kurtarmak için iş birliği yapacağız. Geçen Haziran’ın başında bu yapıldı. Bütün taraflar bir araya geldi, çalıştay gerçekleştirildi. 6 Haziran’da Çevre Bakanlığı 22 maddelik Marmara Denizi Koruma Eylem Planı ilan edildi. El birliği ile bunu uygulamamız gerekiyor.”
“Aklı gözünde bir toplumuz”
“Planın hemen ardından yüzeyde bulunan müsilajın temizlenmesi ile çalışmalara başladı. Temmuz’un başı itibari ile yüzeydeki müsilaj görünmez oldu. Ancak müsilaj yüzeyden kaybolunca birden rahatlayıverdik, çünkü aklı gözünde bir toplumuz. Gördüklerimize inanıyoruz, görmediklerimizi yok sayıyoruz. Müsilajın varlığını Nisan 2021’de kabul ettik, ancak Kasım 2020’den beri zaten vardı.”
“Kasım ayından beri çok konuştum, çok söyledim. Kimse duydu mu? Balıkçılar her gün iflas ediyoruz dedi, kimse duydu mu? Hayır, neden? Müsilaj yüzeye çıkana kadar kimse bunu kabul etmek istemedi. Temmuz’da yüzeydeki müsilaj temizlenince biz de heyecanımızı kaybettik.”
“Hızlı başladık ama hızlı devam edemedik."
Aslında güzel başlamıştık. Mesela 8 Haziran itibariyle Bakanlık, 7 ildeki sanayi kuruluşlarını Türkiye’nin her tarafından denetçiler gönderdi. Gece gündüz, sabah akşam denetimler yapıldı. Peki ne oldu şimdi o denetimler? Unuttuk, eskiye dönüverdik. Müsilaj yok şu anda görünürde, ancak diplerde müsilaj devam ediyor. Aslında iyi başladık, hızlı başladık ama hızlı devam edemedik.
8 Haziran’da bizi kaygılandıran ne varsa hiçbir şey değişmedi. Dereler Marmara Denizi’ne zehir taşımaya devam ediyor. Endüstri ve sanayi kuruluşları atıklarını arıtmadan denize vermeye devam ediyor. Evsel atıklar hiç doğru düzgün arıtılmadan, sadece ön arıtmadan denize veriliyor. Tarımsal uygulamaların atıkları da denize veriliyor. Denizcilik atıkları da aynı şekilde denize verilmeye devam ediliyor. Tüm bunlar aynıyken sonucun değişmesini nasıl bekleyebiliriz ki?
“Bu sene kasım ayında yeniden müsilaj oluşma ihtimali yüksek. Daha üzun süreli daha yoğun müsilaja maruz kalabiliriz”
Mustafa Sarı, 4 Eylül Cumartesi günü Marmara Denizi’ne dalıp dipteki müsilajı şu şekilde göstermişti
“Bir örtü gibi denizin dibini kaplayan müsilaj şimdi parçalanıyor. Parçalanırken ortamdaki oksijeni tüketiyor, geri beslemeye neden oluyor ve su sütununda tükenmiş olan besin tekrar suya karışıyor. Biz varlığını Nisan ayında yüzeyinde kabul etmiştik ama aylar öncesinde, Kasım’da başlamıştı. Bu sene Kasım ayında yeniden müsilaj oluşma ihtimali yüksek.
Şu anda hiç vakit kaybetmeden yapılması gereken şey, 6 Haziran’da açıklanan eylem planına 8 Haziran’da başladığımız ciddiyetle dönmek ve bunu harfiyen uygulamak.Yoksa önümüzdeki yıl daha uzun süre, daha yoğun müsilaja maruz kalabiliriz. Hatta önümüzdeki yıllarda balıkçılık ve turizm gibi sektörler, bunlara yardımcı sektörler çok büyük kayıplar yaşayabilir.
