Müziğin evrenselliği, birçok kişi tarafından sık sık dile getirilen bir konu. Birçok araştırmaya da konu olan bu tartışma, en sonunda bir neticeye ulaştı. Harvard Üniversitesi’nden bilim insanlarının önderlik ettiği bir araştırma, müziğin evrenselliği konusuna son noktayı koydu. Psikolojiden evrimsel biyolojiye, antropolojiden siyaset bilimine pek çok farklı alanda çalışan 19 araştırmacının yer aldığı araştırma sonucunda müziğin evrenselliği kanıtlanmış oldu.
Özellikle sözlü müziklere odaklanan araştırmacılar, 315 kültürden etnografik bilgiler içeren geniş bir veritabanı kullandı. 5 yıl boyunca yüzlerce müziği arşivlerden tarayan araştırmacılar, 30 coğrafyaya yayılmış 86 kültüre ait 118 parçayı çalışmaya dahil etti. The Harvard Gazette’de yayınlanan bir habere göre Harvard Müzik Laboratuvarı yöneticisi Samuel A. Mehr, “Beğendiğimiz herhangi bir parçayı internette bulmaya çok alıştık ancak arşivlerde gömülü kalmış binlerce şarkı var” açıklamasını yaparak veri toplama süreci hakkında bazı bilgiler verdi.
Benzer işleve sahip parçalar, benzer müzikal özellikler gösteriyor
Ekip, Müziğin Doğa Tarihi ismini verdiği koleksiyonda yaklaşık 5 bin parçanın ayrıntılı bilgilerine erişme imkânı buldu. Bu ayrıntılar arasında şarkıcı, dinleyici kitlesi, şarkı içerisindeki enstrümanlar ve şarkıların anlamlarıyla ilgili binlerce metin bulunuyor. Böylesine büyük bir yer kaplayan verileri analiz etmek için araştırmacılar 4 farklı yol kullandı. Bilgisayardan elde edilen özetler, dinleyici puanlandırması, uzmanların yorumları ve deşifreler sonucunda müziğin tüm kültürlerde bebek bakımıyla, tedaviyle, dans, aşk, ağıt, savaş, tören ve ritüellerle ilişkili olduğunu ortaya koydu.
Araştırmacılar; tedavi, dans ve aşk şarkılarının yanı sıra ninnilere de odaklandı ve benzer işleve sahip parçaların benzer özellikler gösterdiğini keşfetti. Harvard Üniversitesi, İnsan Evrimsel Biyolojisi Bölümü’nde yüksek lisans öğrencisi olan Manvir Singh, “Ninniler ve dans şarkıları dünyanın her yerinde var ve yüksek oranda kalıplaşmış” açıklamasını yaparak dünyanın her yerine dans şarkıları ve ninnilerin benzer özelliklere sahip olduğunu belirtti.
Şarkıların büyük ölçüde çeşitlilik gösterdiği de ortaya çıktı. Bazı şarkılar daha resmi, bazıları daha dini veya daha canlı olabiliyor ve bu çeşitlilik, farklı kültürlerden şarkılar tek tek ele alındığında daha belirgin olabiliyor ancak bunlara zemin hazırlayan kültürler arası benzerlikler de fazlasıyla güçlü. Araştırmacılara göre söz konusu çalışma; hem evrensel bir müzik gramerini ortaya çıkarmak ve inşa etmek, hem de zihnimizin müziği nasıl ürettiği ve ona nasıl tepki verdiğini kavramak için büyük bir adım.
