Dünya üzerinde pek çok nadir canlı türü var. Bu canlı türleri arasında çiçekler de yer alıyor. Çin'de Hengduan dağlarının eteklerinde de böyle nadir bir çiçek türü yaşıyor. Fritillaria adı verilen bu çiçek, parlak sarı renkli yapraklarıyla tanınıyor.
Çiçeğin en önemli doğal düşmanı ise insanlar. Geleneksel tıp için sürekli olarak toplanan bu bitki, ticari amaçlı toplayıcılığın da artmasıyla birlikte kendine yeni bir savunma mekanizması geliştirdi. Daha zor fark edilen gri ve kahverengi yapraklar açmaya başladı.
İnsanlardan korunmak için
Bilim insanları, binlerce yıldır ilaç yapımı için toplanan bu çiçeklerin insanlardan korunma amacıyla böyle bir evrim geçirdiğini açıkladı. Araştırmacılara göre bitki, üzerinde büyüdüğü kayaların rengiyle yapraklarının rengini eşleştirerek kamuflaj sağlıyor.
Çin Bilimler Akademisi Kunming Botanik Enstitüsü'nden Dr. Yang Niu, "İncelediğimiz diğer kamufle edilmiş bitkiler gibi, Fritillaria delavayi’nin de otobur hayvanlara karşı kendini korumak için evrimleştiğini düşündük, ancak onu tehdit eden bir hayvan bulamadık.Sonra bunun nedeninin insanlar olduğunu anladık” dedi.
Kunming Botanik Enstitüsü ve İngiliz Exeter Üniversitesi'nin yaptığı çalışmada, farklı türdeki bitkilerin dağ ortamlarına ne kadar yakın olduğunu ve onları toplamanın kolaylığını ölçtü. Hasatın boyutunu tahminlemede yerel halkın tecrübelerinden de faydalanan araştırmacılar, kamufle bitkileri toplamanın daha çok zaman aldığını keşfetti. Daha iyi kamufle olan bitkilerin daha yüksek hayatta kalma şansı olduğu keşfedildi.
Beş yılda bir açıyor
Bitki zaten nadir bulunan bir tür olsa da çiçek açması daha da az görülen bir olay. Zira Fritillaria delavayi olarak adlandırılan bitki, 5 yılda bir Haziran ayında çiçek açıyor. Bitkinin soğanı 2000 yıldır Çin tıbbında kendine yer buluyor.
Exeter Üniversitesi'nden Profesör Martin Stevens, "İnsanların vahşi doğadaki canlıların tepkisi üzerinde nasıl bu kadar doğrudan ve dramatik bir etkiye sahip olabileceğini görmek gerçekten şaşırtıcı. Pek çok bitki, onları yiyebilecek otçullardan saklanmak için evrimleşiyor, ancak burada insan toplayıcılara tepki olarak gelişen kamuflaj görüyoruz.İnsanların diğer bitki türlerinde savunma stratejilerinin evrimini yönlendirmesi mümkündür, ancak şaşırtıcı bir şekilde çok az araştırma bunu inceledi” açıklamasını yaptı.
