Geçen sene Bennu isimli asteroide ulaşan NASA'nın insansız uzay aracı OSIRIS-REx'in asteroid yüzeyinde hangi bölgeye ineceği belirlendi. Çalışma, alınacak örneklerden elde edilecek bilgilerin önemi sebebiyle merakla bekleniyor.
Bennu'dan kaya örneği almak için asteroidin yüzeyine iniş yapacak olan OSIRIS-REx, NASA'ya 1 milyar dolara mal oldu. Bu dev bütçeli projede iniş yapılacak yer saptandı. 'Nightingale' adı verilen bölge, Bennu'nun kuzey kutbuna yakın ve etrafında çakılların olduğu bir çukur.
OSIRIS-REx'in inişi sırasında bazı riskler bulunuyor:
OSIRIS-REx'in kayalardan örnekler aldıktan sonra yükünü Dünya'ya geri getirmesi bekleniyor. Bennu asteroidi, Dünya ve Mars'ın yörüngelerini kesiyor. OSIRIS-REx'in asteroidi varmasıyla birlikte Bennu'nun tahmin edilenden çok daha fazla kaya yüzeyine sahip olduğu anlaşıldı. Bu durumda OSIRIS-REx'in yüzeye inişinin daha riskli hâle geleceği belirtiliyor. Japonların yürüttüğü ve Hayabusa 2 ile örnek almayı hedefleyen proje de yakın zamanda benzer zorluklarla karşılaşmıştı.
50 potansiyel iniş sahası üzerinde çalışan bilim insanları, görünür engelleri inceleyerek listeyi daralttı. Nightingale, Osprey, Sandpiper ve Kingfisher'dan oluşan son dörtlü de en nihayetinde Osprey'in yedek Nightingale'in asil olarak seçildiği karara dönüştü.
Önümüzdeki yıl OSIRIS-REx, Bennu'nun yüzeyine inecek ve sıkıştırılmış nitrojen jetini patlatacak. Bu sayede yüzeydeki maddelerin sonda tarafından toplanması kolaylaşacak. NASA, Bennu'dan 60 gram materyal toplamayı hedefliyor. Hayabusa 2 ile toplanan materyal ağırlığı sadece 100 miligram.
Öte yandan OSIRIS-REx'in yüzeye inişi riskler barındırıyor. Nightingale güvenli bölgesinin genişliği yaklaşık 16 metre. OSIRIS-REx'in genişliği ise yaklaşık 6,2 metre. Bu durumda sondanın pek kayma gerçekleştiremeyeceği öngörülüyor. Bunun yanı sıra güvenli bölgenin ucunda 7 metrelik bir monolit yer alıyor. NASA ekibi bu monolite "Hüküm Dağı" (Mount Doom) adını takmış.
NASA'nın materyal toplama operasyonu için belirlediği tarih 25 Ağustos 2020. OSIRIS-REx bu tarihten önce, daha yakın taramalar elde etmek için yüzeye iki yakın uçuş gerçekleştirecek. Yine asıl inişten önce iki deneme daha gerçekleştirilecek. Bennu'dan toplanacak örneklerin bilim insanları için bir hayli önemli olduğu belirtiliyor. Bennu'nun örnekleri, Güneş sistemimize dair bazı sırları çözmemize yardımcı olabilir.
