İngiltere’deki bazı bilim insanları, artık kullanılmayan nükleer tesis materyallerini geri dönüştürerek son teknoloji elmas bataryalar üretmeye çalışıyorlar. Bu karbon türünü sıkıştırarak elmas üretmeye de kimyasal buhar çökeltme adı veriliyor.
İngiltere’deki araştırmacıların bu projede kullanacakları alan, Gloucestershire’da bulunan ve terk edilmiş Berkeley Tesisi. Birleşik Krallık’taki ilk nükleer tesislerden bir tanesi olan Berkeley Tesisi, 1989 yılında kullanıma kapatılmıştı.
Berkeley Nükleer Tesisi
Bilim insanları, kapatılışının ardından 30 sene geçen tesisin güvenli kısımlarına girebilmeye başladı. Araştırmacılar, reaktörün olduğu kısma giremese de tesisin altında yer alan ve kullanılan grafitin depolandığı atık deposuna erişebiliyorlar. Araştırmayı yürüten bilim insanlarından olan Bristol Üniversitesi’nden Tom Scott, elmasın içerisindeki radyoaktif materyalin sarmalanarak elmas bataryalar vasıtasıyla elektriğe dönüştürülebileceğini söyledi.
Scott, yaptığı açıklamada “Son birkaç yıldır radyoaktif çürümeden elektrik üretebilen ultra düşük güçlü sensörler geliştiriyoruz” ifadelerini kullandı. Elektrik üretimindeki en kritik noktaysa tesiste kullanılan grafitteki radyoaktif karbon 14 izotopu.
Scott, bataryalar için grafik karbonun elmasa dönüştürülmesinin kullanımı sonlandırılmış tesislerde de gerçekleştirilebileceğini dile getiriyor. Karbonun 5 bin yıllık yarılanma süresi, elmas bataryalara oldukça uzun bir yaşam döngüsü de sağlıyor. Tabii nükleer tesiste kullanılan materyallerden böyle bir batarya üretilmesi akla ilk olarak radyoaktiviteyi getiriyor ancak radyoaktivitenin elmasın içerisine sıkıştırılması olması bu konudaki güvenliği sağlıyor.
Elmas bataryaların kullanımı
Tom Scott, ekibinin prototip elmas bataryaların volkanlarda kullanıldığını ve ekstremofil (olağanüstü yaşam koşullarında varlığını sürdürebilen organizma) bataryanın oldukça kullanışlı olduğunu söyledi. Bu bataryaların en önemli kullanım alanlarından bir tanesi de uzay uçuşları olabilir.
Bu küçük, sabit güç kaynaklarının özellikle dış uzayda oldukça büyük potansiyelleri bulunuyor. Bu tür bataryalar aracı bağlara, kablo bağlantılarına ya da bir kondüktöre olan ihtiyacı da ortadan kaldırıyor. Sadece düşük, devamlı elektrik akımı üreten kimyasal reaksiyon yeterli oluyor.
Bu tesislerin, nükleer silah yakıtı materyallerinin üretimi için de kullanılması sebebiyle ikinci bir ismi bulunuyor: besleyici reaktör. Bu besleyici reaktörlerin ilki, 1951 yılında ABD’de ortaya çıkıyor ve Nükleer Çağ’ın şafağında dünyanın dört bir yanına yayılıyor.
