2016 yılında Lisa Saad, fotoğraf camiasında büyük bir tartışma başlattı. Avustralya’nın önde gelen fotoğrafçıları arasında kabul edilen sanatçı, manipülasyon yaptığı dört fotoğraftan oluşan “İsimsiz Adam” adlı eseriyle 2016 AIPP Yılın Avustralyalı Profesyonel Fotoğrafçısı ödülünü almıştı.
O dönemdeki tartışmalar daha ziyade ‘saf fotoğraf’ ve ‘fotoğraf illüstrasyonları’ temalıydı. Saad şimdi ise çok daha bir suçlama ile karşı karşıya: Manipülasyonlarında başka fotoğrafçıların görsellerini kullandığı iddia ediliyor.
Fotoğrafçı Corey Balazowich, Photo Stealers (fotoğraf hırsızları) adlı sitesinde Saad’ın fotoğraflarının orijinal kaynaklarını ortaya çıkardı.
Balazowich’i bu araştırmaya iten ise, Hollandalı fotoğrafçı Marcel van Balken’in Saad’ı ödüllü fotoğraf illüstrasyonu Running’den elementler çalmakla suçlaması oldu.
Van Balken, Saad’ın fotoğraflarının garip şekilde aşırı benzer olduğuna dikkat çekti. Bu Marcel Van Balken’in Running eseri:
Bu da Lisa Saad’in ödül kazanan fotoğraflarından biri:
Van Balken, Saad’in kendisinden hiçbir zaman fotoğrafını kullanmak için izin istemediğini söyledi. Saad ise Van Balken’in çektiği fotoğrafı kullanmadığını söyledi. Saad’in, Van Balken’in sıkıştırması üzerine çektiği fotoğrafın orijinali olduğunu iddia ettiği bir .PNG dosyası yolladığı iddia edilirken, görselle Google’da tersine arama yapan Van Balken, o fotoğrafın da başka bir fotoğrafçıya ait olduğunu keşfetti.
AIPP’den yapılan açıklamaya göre iddialar şu anda inceleniyor.
Bu iddia, Saad’e yöneltilen suçlamaların içinde devede kulak kalıyor. Photo Stealers, sanatçının farklı fotoğrafçıların çalışmalarından pek çok defa yararlandığını ve hiçbirinde sanatçıların adını geçirmediğini belirledi. Saad’in izin alıp almadığı da belli değil.
Saad’in ödül kazandığı Geometrik Kalp figürü de aslen Tayland, Bangkok’taki bir tasarım stüdyosuna ait çıktı.
Saad, 2016 yılında ödül kazandıktan sonra yaptığı konuşmada, bütün fotoğrafların kendisine ait olduğunu söylemişti. Daha sonra blogunda da açıklamalar yapan sanatçı, görseldeki bonsai ağacının da ölen annesinden yadigar kaldığını yazmıştı. Photo Stealers bu fotoğrafın 2009 yılında Cliff adlı bir Flickr kullanıcısı tarafından yüklendiğini tespit etti.
Photo Stealers, Lisa Saad’in iki kuralı birden çiğnediğini iddia ediyor. Yarışmaya katılmak için kişilerin fotoğrafları kendilerinin çekmeleri gerekiyor ve en çok iki yıllık fotoğraflar yarışmada kullanılabiliyor.
Photo Stealers, Saad’in pek çok görselinde farklı illüstrasyonlardan ve görsellerden büyük alıntılar yapıldığını söylüyor.
Site, iddiaları doğruysa çok büyük bir skandalı ortaya çıkarmış olacak. Sitede yer alan bir liste, Lisa Saad’ın haksız şekilde kazandığı ödülleri sıralıyor. Ödülleri alt alta yazınca bile beş sayfa sürüyor.
Raporun yayınlanmasının üzerine Saad’in avukatları Photo Stealers ile iletişime geçti ve Balazowich’ten bir özür yayınlamasını, makaleyi kaldırmasını ve tazminat ödemesini talep etti. Balazowich ise bu isteği, daha çok bariz alıntı fotoğraf kullanımını ifşa ederek ve beş yıldır hiç kimseyi yanlışlıkla suçlamadığını belirterek cevapladı.
