Plastik, artık gezegenin her yerine hakim olmaya başlayan cansız bir tür gibi. İnsanoğlu, kimyasal olarak yaptığı buluşun pençesine düşmeye başladı. Artık ölü halde bulunan balinaların karnından yüzlerce kilogramlık plastik çıkartılıyor. Okyanuslardaki canlıların yok olmaları ekolojik sistemin dengesini bozuyor. Yani insan, kendi darağacını kendisi inşa ediyor.
5 yıl önce 19 yaşında olan Boyan Slat’ın hayali, yüzeyde birikmeye başlayan ve akıntılar belirli bölgelerde toplanan plastik atıkları toplamaktı. Bunun için uzun boruları birer Pac-Man formuna sokarak temizlik işlemi yapmayı düşündü. Zamanla ortaya The Ocean Cleanup organizasyonu çıktı, proje geliştirildi.
![]()
System 001 isimli ilk Ocean Cleanup aracı
Okyanuslara her yıl 8 milyon metrik ton plastik atık bırakılıyor. Bu rakam içerisinde balık ağları bulunmuyor. Plastikler zamanla küçük parçalara ayrılıp canlıların fark edemeyeceği besinler olmaya başlıyorlar. Akıntılarla belirli bölgelere sürüklenen plastikler, adeta su üzerinde çöp yığınları oluşturuyorlar. Hatta bunlardan birisi, aşağıdaki fotoğrafta yer alan Büyük Pasifik Çöplüğü:
![]()
Büyük Pasifik Çöplüğü
Geçtiğimiz cumartesi (8 Eylül), Ocean Cleanup ilk resmi temizlik aracını suya indirdi. 600 metre uzunluğunda bir hortum gibi düşünebileceğiniz U şeklindeki sistem, arındırma yolculuğuna başladı. San Francisco Körfezi’nde testi yapılacak olan araç, her şey yolunda giderse Büyük Pasifik Çöplüğü’ne gönderilecek. Her bir hortumun yılda 50 ton plastik toplaması planlanıyor.
Boyan Slat ve arkadaşlarının çalışmaları, Büyük Pasifik çöplüğü gibi alanların temizlenmesinin, sorunun çözümüne ilişkin en büyük adım olduğunu gösterdi. Önümüzdeki 5 yıl içerisinde Büyük Pasifik Çöplüğünün %50’si temizlenmiş olacak. Bu temizlik için 600 metrelik hortumlardan tam 60 adet gerekecek.
Sistemin kusurlu yanları da yok değil. Plastik sorunu ele alındığında, atıkların sadece yüzeyde toplanmadığını biliyoruz. 600 metrelik hortumların altında 3 metre uzunluğunda perdeler bulunsa da, okyanusları düşündüğünüz zaman sadece yüzeylerin temizlendiğini görüyoruz, oysaki derinlerde de plastik var. Hatta 11000 metre ile Dünya’nın en derin noktası olan Mariana çukuru zemininde bile poşetler var.
Boyan Slat ve arkadaşları, temizliğin yüzeyden başlaması gerektiği konusunda ısrarcılar. Küresel bilim camiası da bu projenin ilk sonuçlarını takip ediyor.
Projenin ilerleyen aşamalardaki gelişmelerini sizlere aktarmaya devam edeceğiz, takipte kalın.
