Bazılarınız bunu savunma amaçlı düşünebilirsiniz ama durum pek de öyle değil.
Şimdiki gibi ne arar tesisat?
O dönemlerde su ve kanalizasyon gibi tesisatlar olmadığından hijyen konularında işleri de epey zordu. Bu noktada da çareyi “garderobe” adı verilen, tuvalet olarak kullanılan o çıkıntıları yaptılar.
Kalelerin dış duvarlarına, özellikle yüksek bölümlerine eklenen bu taş çıkıntılar, aslında küçük bir odaydı. Genellikle taştan oturma yerini bulunan bu alanların altında doğrudan dışarıya açılan bir boşluk bulunuyordu. Şanslı olanlar için ise ahşap oturma yerleri vardı.
Tuvalet kâğıdı o dönemde olmadığından da saman, çimen hatta yosun kullanılıyordu.
E koku ne oluyor?
Bazılarında pencere vardı ve temiz havanın içeriye girmesi için diğer kale pencereleri gibi kepenk de pek tercih edilmiyordu.
Ayrıca haşereleri uzaklaştırmak için kireç taşı dökülerek kötü kokuları azaltma gibi yöntemler kullanılıyordu. Hoş koku salması için ise saz, çiçek veya aromatik otlar konuluyordu.
Sifona basmak gibi lüksleri olmadığından da basit bir kovayla ya da mutfak lavabolarından gelen atık suyu döküyorlardı. Nadir olsa da bazı kalelerde ise yağmur suyu bir sarnıca toplanıyor daha sonra tuvaleti temizlemek için periyodik olarak açılıp oluklara yönlendiriliyordu.
Dışkılar nereye gidiyor peki?
İşte işin daha da pis yerine geldik. Bazılarında atıklar, doğrudan delikten aşağıya düşüyordu, lap lap. Kalenin dışındaki hendeklere veya nehre doğru uzanan atıkların yanı sıra bazıları ise avluya veya foseptiğe yönlendirilmiş kanallara gidiyordu.
Toplama yerlerinde ise yerel çiftçilerin atıkları gübre olarak kullandığı da tahmin ediliyor.
Tuzak olarak da kullanılıyordu.
Bu ilginç tuvaletler aslında güvenlik açısından da işlerine yarıyordu. Düşmanlar, kaleye girmek için yol ararken bazen bu delikleri kullanıyordu. Kale savunucuları da bu sayede onlara kolayca müdahale edebiliyordu.
Savunucu demişken, uzun süre görev yerlerini terk etmeden durmak zorunda olanlar için ise üçgen delikler yapılmıştı. Sal gitsin!
Günümüzde ilginç gelse de o günlerin şartlarını düşündüğümüzde elden gelecek başka bir şey yok gibi görünüyor. Siz yine de bir sonraki kale ziyaretinizde dikkatlice bakacağınız yerlere bir yenisini daha ekleyebilirsiniz ya da koşarak uzaklaşmak için!
Bunları da inceleyebilirsiniz:
