Araç sahipleri, araçlarının lastiğinin hava durumunu sürekli kontrol etmek durumdadır. Bunun için yeni araçlarda, lastiklerin durumunu gösteren göstergeler var. Bu göstergeler sayesinde aracın lastiğinin hava basıncı kontrol edilebiliyor.
Lastiklerin hava basıncı, araç lastiğinde bulunan havanın hava sıcaklığı ile değişiklik göstermesinden dolayı kontrol edilmesi için gerekiyor. Araç lastiklerinin, soğuk etkisi ile hava basıncının düşmesi yaygın olarak yaşanan bir durum. Peki neden soğuk havalarda araç lastiğinin havası iniyor ya da başka bir deyişle lastiğin hava basıncı düşüyor?
Soğuk havalarda lastik basıncının düşmesini konuşmadan önce İdeal Gaz Yasası’nın ne olduğunu konuşmamız gerekiyor. İdeal Gaz Yasası, P.V = n.R.T formülü ile ifade edilir. Formülde bulunan P, V ve T harfleri sırasıyla basınç, hacim ve sıcaklığı ifade eder. Formülde bulunan n, atom sayısını ifade eder. R ise gaz sabitidir.
İdeal Gaz Yasası’ndan yola çıkarak bulunan Charles Yasası’na göre, sabit sayıdaki bir gaz kütlesinin sıcaklığı, gazın basınç ve hacmi ile doğru orantılıdır. Yani sıcaklık arttığında basınç ve hacim artar, sıcaklık düştüğünde basınç ve hacim düşer.
Bilim insanları, araç lastiklerinde havanın durumunun tam olarak ideal gazlarla açıklanamamasına rağmen, lastikteki havanın sıcaklığı ile basıncı arasında bir ilişki olduğunu belirtiyor. Georgia Fizik Üniversitesi’nden Craig Wiegert, düşük sıcaklıklarda araç lastiklerinin daha düz göründüğünü, bunun sebebinin düşen basınçtan kaynaklandığını söylüyor. Lastikte bulunan havanın basıncı düştüğünde aracın ağırlığını dengelemek için lastiğin yüzeye dokunan alanı artıyor.
Craig Wiegert, soğuk havalarda aracın lastiğinin hava kaybetmediğini özellikle belirtiyor. Çünkü sıcaklıkla düşüşle, gazın kütlesi arasında bir ilişki yok. Düşük sıcaklıklarda, basınçta bir azalma olur.
Düşük sıcaklıklardaki, araç lastiklerinin havasının sönmesine karşı araçlarınızın lastiklerini özellikle sonbahar ve kış aylarında gün be gün kontrol etmelisiniz. Uygun lastik basıncına sahip olmayan lastiklerin ömrü çok daha kısalıyor. Modern araçlarda, lastiğin hava basıncı, basınç sensörleri ile kontrol ediliyor.
