Alman Uzay Merkezi’nden Diego Loyola, ozon tabakasının Kuzey Kutbu’ndaki bölümünde devasa bir deliğin tespit edildiğini açıkladı. Loyola, ozon tabakasındaki deliğin, şubat ayında tespit edilmesinin ardından 1.600.000 kilometrekarelik bir alana ulaştığını söyledi.
Ozon tabakasındaki deliğin tespit edilmesinin ardından bölgede yapılan ölçümler, bölgedeki ozon seviyelerinin düştüğünü gösteriyor. Bilim insanları, birkaç sebepten ötürü ozon tabakasının Kuzey Kutbu’nda delinmesinin olağandışı olduğunu söylüyorlar. Sıcaklığın çok düşük seviyelere düştüğü Antarktika’da her yıl ozon tabakasında delik tespit edildiği raporlanıyordu. Ancak 2011 yılından beri Kuzey Kutbu’nda herhangi bir ozon tabakası deliği tespit edilmemişti.
Antartika’da, 1985 yılından beri ozon tabakası delikleri tespit ediliyor
Ozon tabakasında, insan yapımı kimyasallar nedeniyle delikler oluşuyor. Antartika’da ilk ozon tabakası deliği, 1985 yılında tespit edilmişti. O yıldan beri bölgede her yıl yeni ozon tabakası delikleri tespit ediliyor.
Ozon tabakasının delinmesinin arkasındaki sorumlulardan biri de kloroflorokarbonlardır (CFC). 1996 yılında yasaklanana kadar CFC’ler, birçok alanda kullanılıyordu ve ozon tabakasında birikerek delinmesine neden oluyordu.
Antarktika’nın aşırı soğukları, CFC’lerin ozon tabakası ile reaksiyonunu kolaylaştıran stratosferik bulutlardaki kıvrımlar, kutup girdaplarının oluşmasını sağlıyor. Bu nedenle Antarktika’da her yıl yeni ozon tabakası delikleri tespit ediliyor.
Avrupa Birliği’nin Copernicus Atmosfer İzleme Servisi yöneticisi Vincent-Henri Peuch, Kuzey Kutbu’nda bulunan yüksek irtifalı dağlık arazinin kutup girdaplarının gücünü kırdığını, bu nedenle Kuzey Kutup bölgesinde ozon tabakası deliklerinin nadir olarak görüldüğünü söyledi. Peuch, nadir olsa da Kuzey Kutup bölgesinde de ozon tabakası delikleri görüldüğünü ancak rekor boyuttaki yeni ozon tabakası deliğinin neden oluştuğunun tam olarak belli olmadığını belirtti.
Kuzey Kutbu’ndaki ozon tabakası deliğinin anlamı nedir?
Vincent-Henri Peuch, delik nedeniyle bölgedeki ozon seviyelerinin şubat ve mart aylarında hızlı bir şekilde düştüğünü açıkladı. Ultraviyole ışınlardan Dünya’yı koruyan ozon tabakasında ozon seviyesinin düşmesi, bu dönemde daha fazla UV radyasyonunun görüleceği anlamına geliyor.
Ozon tabakasında delik oluşması sonrası yapılan ölçümlerde bölgedeki UV endeksi 5’e ulaştı. Kuzey kutup bölgesi için bu UV endeksi olması gerekenden çok yüksektir. Ancak ABD’de dahil olmak üzere birçok ülke için bu UV endeksinin 5 veya 6 seviyesinde olması normaldir.
Ozon Tabakasındaki İyileşmenin Temel Sebebi Bulundu
Vincent-Henri Peuch, Kuzey Kutup bölgesinde ozon tabakası deliğinin bölge için alışılmamış boyutlarda olmasına rağmen insanlar için bir sorun teşkil etmediğini söyledi. Artan UV radyasyonu, nüfusun seyrek olduğu ve radyasyona maruziyetin düşük olduğu Grönland bölgesini etkilediği için ozon tabakasındaki deliğin etkileri oldukça düşük olacaktır.
