Ekim ayında tüm dünyanın gündemine oturan ancak bir anda da unutulan bir olay yaşanmıştı. Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ), toplam büyüklüğü 2,9 TB olan 11,9 milyon adet sızdırılmış belge yayınlamış, bu belgelere "Pandora Papers" demiştir. Türkiye'de Pandora Belgeleri olarak da bilinen sızıntı, uluslararası vergi kaçakçılığının ulaştığı boyutları gözler önüne seriyordu.
Avrupa Polis Teşkilatı (Europol), Pandora Papers ile ilgili yaptığı bir çalışmayı tamamladığını duyurdu. Bu araştırma kapsamında "Gölge Para: Uluslararası Yasa Dışı Finansal Ağlar" isimli bir rapor oluşturan kolluk kuvvetleri, çok çarpıcı sonuçlar ortaya koydular. Dilerseniz gelin hep birlikte, Europol tarafından hazırlanan rapordan öne çıkanlara birlikte bakalım.
Tahminlere göre vergilendirilemeyen para, 7,5 trilyon euro
Bazı şirketler ve iş insanları, vergilerden kaçınabilmek adına "offshore" isimli sistemi tercih ediyorlar. Bu sistem, bir şirketin ya da bireyin mal varlığının, offshore olarak isimlendirilen bölge ve şirketlerde tutulması anlamına geliyor. Offshore bölgelerde vergi uygulamasının bulunmaması, buralardaki şirketlerin denetlenmemesi, milyarlarca dolar kazanan şirketlerin vergiden kaçınmasını sağlıyor. Hatta kimi zaman maaşlı bir çalışan, bu şirketlerden çok daha fazla vergi ödüyor. Ayrıca bu sistem sayesinde kara para aklama da yapılıyor. Europol tarafından yapılan incelemelere göre offshore sistemine dahil edilmiş olan servet, tahminen 7,5 trilyon euro. Yalnızca Avrupa Birliği, bu sistem nedeniyle 1,5 trilyon euroluk servet kaybı yaşıyor. Eğer böyle bir şey olmasaydı, 2016 yılında AB'de 46 milyar euro fazladan vergi toplanabilecekti...
Siyasiler ve "üst akıl" da bu işin içerisinde
Europol tarafından hazırlanan raporda, dikkat çeken bir detay yer alıyor. Rapora göre offshore şirketler dünya çapındaki yolsuzluklarla da bağıntılı. Hatta bu işin içinde, bizzat siyasiler ve üst akıl olarak da bilinen karar alıcılar da yer alıyor. "Pandora Papers’ın, offshore firmalarında varlıklarını saklayanlardan birçoğunun siyasiler veya karar alıcılar olduğunu ortaya çıkarması özellikle endişe verici." ifadelerine yer verilen rapor, bu işlemlerle rüşvet vermenin de almanın da kolaylaştırıldığının altını çiziyor.
Avrupa Polis Teşkilatı'nın eli kolu bağlı
Rapora göre Europol, belgeler kapsamındaki pek çok yolsuzluğu açığa çıkarmış olsa da hareket edemiyor. Bunun nedeni, konuyla ilgili herhangi bir talebin bulunmuyor oluşu. "Europol olarak müdahalede bulunabilmemiz için en az iki ülkenin dahil olduğu bir olayda, üyelerden birisinin bizden yardım talep etmesi gerekiyor." diyerek içinde bulunduğu durumu açıklayan Avrupa Polis Teşkilatı, elinin kolunun bağlı olduğunu ifade ediyor.
Türkiye'de de offshore şirketler var
Pandora Paper'ta Türkiye'ye de yer veriliyor. Sızdırılan bilgilere göre kamu ihalelerini alıp vergiden kaçınan bazı şirketler, offshore sisteminin bir parçası olmuş durumdalar. Yani bu şirketlerin kazandıkları paralar, yapılan teşviklere rağmen vergilendirilemiyor. Özetle, 7,5 trilyon euroluk sistemde bizlerin de parası bulunuyor.
