ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), kısa bir süre önce Mars'ta kritik önem arz eden bir görev başlattı. Bundan aylar önce uzaya gönderilen Perseverance (Azim) isimli keşif aracını Mars'a indirmeyi başaran NASA, bu keşif aracıyla Mars'ta yaşamın mümkün olup olmayacağına ilişkin izler arayacak. Elde edilecek bulgular, Mars'ta daha önceden yaşam olup olmadığına dair de önemli veriler sağlamış olacak.
NASA'nın bu denli önemli bir görev yürütüyor, ayrıca bu görevin uzayda gerçekleşiyor oluşu, kullanılan teknolojilerin çağının ötesinde olduğunu düşündürüyor. Neticede Kızıl Gezegen'e gidip, otonom iniş gerçekleştirip, veri toplayarak bu verileri Dünya'ya ulaştırmak pek de kolay bir şey olmasa gerek. Ancak durum pek de böyle değilmiş gibi görünüyor. Zira NASA'nın, Perseverance'te artık demode hale gelmiş olan bir işlemci kullandığı açığa çıktı.
Perseverance, gücünü 1998 model iMac G3'te kullanılan PowerPC 750'den alıyor
New Scientist'te yer alan bir habere göre NASA, Perseverance'te PowerPC 750 işlemci kullandı. Bu işlemci, 1998 yılında piyasaya sürülen Apple iMac G3'e hayat vermişti. Peki NASA, o yıllar için önemli özellikler sunuyor olsa da artık tüketici elektroniği ürün grubunda tercih edilmeyen bu işlemciyi neden kullanıyor?
PowerPC 750, tek çekirdekli yapısında 233 MHz gibi çok düşük seviyede hız sunuyor. Neticede bugün piyasaya sürülen işlemcilerde 8 çekirdek ve 5.0 GHz hız standart hale gelmeye başladı. Haliyle NASA, çok daha hızlı bir işlemci tercihinde bulunarak işleri kolaylaştırabilirken, bundan yaklaşık 23 yıl önce kullanılan bir işlemciyi tercih etmiş durumda. Ancak bu işlemciyi özel kılan bir durum var. İşte NASA, bu özel durumdan faydalanmak için Power PC 750'yi tercih ediyor. Yalnız, tek neden de bu özel durum değil.
Motorola tarafından üretilen PowerPC 750, bugün en yeni işlemcilerde bulunan dinamik tahmin özelliğini kullanabilen ilk işlemciydi. Bu özellik, işlemci verimliliğini artırmak için eğitiliyor ve bir sonraki işlem için tahminde bulunulmasını sağlıyordu. Geliştiriciler, işlemciye ne kadar çok bilgi işlerlerse, gerçek işlemlerdeki doğru tahmin olasılığı da o derecede artıyordu. Yalnız NASA; Perseverance'te kullandığı işlemciyi yukarıda kullandığınız tasarımda kullanmıyor.
Havacılık ve savunma sanayi teknolojileri üzerinde çalışan İngiliz şirketi BAE Systems, NASA'nın kullanacağı işlemcilere özel bir işlem uyguluyor. Yapılan bu işlem, PowerPC 750'nin çok yüksek seviyede radyasyona dayanıklı hale gelmesini sağlıyor. Ayrıca bu işlemci, yapılan işlemler sonrasında da 125 santigrat derece gibi yüksek sıcaklıklarda kullanılabilir oluyor. Bu özelleştirilmiş PowerPC 750'ye de "RAD750" deniliyor. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan BAE Systems yetkililerinden James LaRosa, böyle bir işlemin uygulanmaması durumunda cihazların bozulabileceğini ifade ediyor.
NASA bundan yıllar önce PowerPC 750 ile ilgili bazı açıklamalarda bulunmuştu. Matt Lemke tarafından yapılan açıklamalarda, bu işlemcinin Intel Core i5 ya da akıllı telefonlarda kullanılan işlemcilerden çok daha yavaş olduğu belirtilmiş ancak buradaki meselenin para ya da hız olmadığı söylenmişti. Bu işlemcinin daha önce de kullanıldığını ve sağlamlık ile güvenilirlik açısından kendini ispatladığını vurgulayan Lemke, bu tür projelerde kullanılan bir bileşenin işe yarayıp yaramayacağı hususunun daha olduğunun altını çizmişti. Yani NASA, 3 milyar dolarlık uzay görevinde risk almadan, daha önce kullandığı bileşenlerle yoluna devam etmeyi tercih etmiş durumda.
Bu arada; PowerPC 750, yalnızca NASA tarafından kullanılmıyor. Dünya yörüngesinde bulunan ve GPS, hava durumu, yeryüzü gözleme gibi farklı amaçlar uğruna kullanılan en az 100 uyduda bu işlemci bulunuyor. Öte yandan, askeri amaçla kullanılan uydularda da yine PowerPC 750'lerden faydalanılıyor. Yani bu tür bir tercih, rastgele alınmış bir karar değil...
