Plastikler, insan hayatının önemli bir kısmında kendisine yer buluyor. Doğal bir ürün olmasa da plastik üretimi aslında organik olan ürünlerden yapılıyor. Genel olarak plastik sözcüğü herkese aynı şeyi çağrıştırsa da aslında bu maddenin farklı türleri de bulunuyor.
Yine de plastik üretimi, çok büyük oranda birbirine benzeyen süreçlerin ardından gerçekleştiriliyor. Ham petrolle başlayan yolculuk, pek çok farklı ürünle sona erebiliyor. Bunların arasında da plastik özel bir yer tutuyor.
Ham petrolden plastiğe
Ham petrolün işlenmesi, fraksiyon adı verilen işlemle başlar. Bu işlem, damıtma sürecinin bir parçasıdır. Ham petrol tek bir türde maddeden oluşmaz, binlerce bileşeni olan kompleks bir yapıdır. Bu yapılar fraksiyonda ayrıştırılır. Bu işlem maddelerin ağırlıklarına göre gerçekleşir.
Her bir fraksiyon, farklı bir hidrokarbon yapısına sahiptir. Hidrojen ve karbon zincirlerinden oluşan bu yapılardan nafta, plastik üretiminde önemli yer tutar.
Bu işlemden sonra ise çeşitli katalizörler kullanılarak polimerleşme ve polikondenzasyon işlemleri gerçekleştirilir. Bu süreçlerden polikondenzasyonda, iki farklı türde zincir, örneğin hidrokarbon zincirleri birbirlerine bağlanırken polimerleştirme sürecinde ise tek bir monomer örnekleri bir araya getirilir. Bu süreçlerde kullanılan tek tür madde içeren monomerler, ortaya çıkacak ürünün özelliğini de belirler.
Plastik türleri
Plastiklerin pek çok farklı türü vardır. Ayrıca aynı tür plastikler de çeşitli kalite derecelerine göre sınıflandırılabilmektedir. Bu sınıflandırmalar için pek çok farklı standart da bulunmaktadır. Bu standartlar maddelerin kullanım alanlarını da belirler.
İki ana polimer türü ise termoplastikler ve termosetlerdir. Termoplastik, ısıyla karşılaştığında eriyen ve soğutulduğunda tekrar sertleşen yapılardır. Termosetlerde bu durum gözlenmez.
Plastik Yiyen Yeni Bir Bakteri Bulundu
Termoplastik örnekleri arasında en çok bilineni PVC’dir (Polivinilklorür). Termosetler arasındaysa özellikle poliüretanlar (PUR) oldukça meşhurdur. Bu kategorilerde başka pek çok plastik çeşidi de bulunur.
Plastikler oldukça zor üretilirler ve çok uzun süre doğada bozulmadan kalabilir. Bu nedenle de plastik ürünlerinin geri dönüşümü ve gelişigüzel atılmaması oldukça büyük önem taşımaktadır.
