İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde kariyerine devam etmekte olan İç Hastalıkları Uzmanı Profesör Doktor Osman Erk, doğaya atılan plastik atıkların, hava, su ve besin yoluyla geri döndüğüne dikkat çekti.
Osman Erk, "Bu durum da obezite, astım, kanser ve kısılığa yol açabilir" dedi ve diğer gerçeklere parmak bastı.
"Türkiye, plastik üretiminde ve kullanımında dünyada önde gelen ülkelerden birisi olarak yer alıyor. Kozmetikler, temizlik malzemeleri, tekstil ürünleri, su şişeleri, oyuncaklar, plastik ambalajlar hatta ilaçlar bile plastik maddeler içerir. Güneş, ısı, rüzgar, hava ve mikroorganizma gibi etkenler de bu plastik maddelerden mikroplastiklerin oluşumuna neden olur. Mikroplastikler çapı 5 mm'den daha küçük plastik parçacıklarıdır. Özetle plastik bir dünyada yaşıyoruz ve hayatımız plastikler üzerine kurulmuş durumda."
Ambalajlı gıdalara temkinli yaklaşmak gerek
"Hayvansal ürünlerden özellikle et, balık, süt ürünleri ve sularda bu mikroplastik maddeler bulunabilir. Denizden elde edilen tuzlara bulaştığı da bilinmektedir. Dünya çapında 21 ülkede çeşitli markalardan 39 farklı tuzun 36'sında bu mikroplastik maddeler saptanmıştır. Deniz tuzlarının dışında kaya tuzunda bile mikroplastiklerin bulunması ambalajların bu duruma yol açtığını düşündürmektedir. İşlenmiş gıdaların plastik ambalajlarında bol miktarda mikroplastik maddeler, polimerler, renklendirici ve dolgu maddeleri bulunur. Bu kimyasalların soğuk ve sıcak ortamlarda besin tüketilmeden gıdalara sızması mümkündür."
Peki bu mikroplastikler canlılar için ne kadar zararlı?
"Mikroplastik maddelerin insanda ne tür etkilere yol açtığı henüz tam olarak bilinmiyor. Fakat tehlikeli etkilerinin olduğu düşünülüyor. Hayvan deneylerinde bu maddelerin kan dolaşımına geçerek karaciğer, böbrek, bağırsaklar ve beyinde yoğunlaştığı ve bu dokularda oksidatif strese, yangıya yol açtığı saptanmıştır. İnsanda bu mikroplastiklerin özellikle akciğer dokusunda yoğun olarak bulunduğu saptanmıştır."
"Bisfenol A, alkil fenol, fitalat gibi plastik kimyasallar sulara, oradan balıklara ve bu suları tüketen hayvanlara ve nihayet insan vücuduna yerleşir. Bisfenol A, alkil fenol, fitalat gibi plastiklerin vücutta yol açtığı olumsuz etkiler çok iyi bilinmektedir. Bu plastikler yağ hücrelerinin oluşmasına ve genişlemesine, obeziteye, sperm sayısının azalmasına, prostat tümörlerinin oluşmasına, göğüs dokusunun büyümesine, astıma, nörolojik hastalıklara ve diğer kanserlere yol açabilmektedir. Plastikler, vücuda kadınlık hormonu östrojen gibi etki ederek yağ hücrelerinin sayısını ve içerdikleri yağ miktarını artırırlar. Ayrıca, beyindeki açlık ve tokluk merkezlerini etkileyerek bazal metabolizmayı yavaşlatırlar."
