Çoğumuzun bildiği gibi son zamanlarda Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan gerilim bugünlerde iyice çığırından çıkmış hâle geldi. Rusya, 22 Şubat günü yaptığı açıklamada Ukrayna’nın doğusunda bulunan sözde Donetsk ve Luhansk Cumhuriyetleri’ni tanıdığını açıklamıştı. Bugün itibariyle gelen açıklamalarda ise Rusya’nın Ukrayna’ya resmen savaş açtığı duyuruldu.
Rusya’nın askeri harekâtından sonra bölgeden gelen gelişmeleri sizlere aktarmıştık. Ukrayna’dan gelen bazı görüntülerde de savaşın daha şimdiden korkunç etkilerini göstermeye başladığı; birçok insanın hayatını kaybettiği görülmüştü. Bunların yanı sıra savaşın ülkemize etkilerinin nasıl olabileceği; özellikle de Rusya ve Ukrayna’dan en çok ithal ettiğimiz ürünlerden biri olan buğdayın fiyatlarının nasıl etkileneceği de büyük merak konusuydu.
Buğday fiyatları son 9 yılın zirvesini gördü
Öncelikle Türkiye’nin Rusya’dan en çok tarım ithalatı yapan ülke olduğunu belirtelim. Tahmin edebileceğiniz gibi buğday da 1,8 milyar dolarlık ithalat ile bu ürünlerin başında yer alıyor. Verilere göre ülkemizin ithal ettiği buğdayın %80’lik kısmı Rusya ve Ukrayna’dan geliyor. Bu durum da bu ülkelere buğday konusunda ne kadar bağımlı olduğumuzu; olası bir kriz durumunda da yaşabilecek arz sıkıntılarının fiyatları artırabileceğini gösteriyor.
Gelen haberlere göre Rusya’nın bugün başlattığı askeri operasyonun ardından korkulan olmaya başladı ve buğday fiyatlarında artış görüldü. Chicago borsasındaki buğday vadeli işlemlerinin yüzde 6’lık artış göstererek 9,34 doları gördüğü; bunun da son 9 yılın en yüksek seviyesi olduğu ifade edildi. Ayrıca fiyatın haftalık bazda %16,3, yılbaşına göre ise %21,3 artış gösterdiği gelen haberler arasında yer aldı.
Rusya ve Ukrayna’nın buğday ihracatının bu yılki küresel toplam tüketimin %23’ünü oluşturacağı tahmin ediliyor. Uzmanlar da tarım ürünlerinde yaşanan fiyatlanmanın; makarna, ekmek gibi temel gıda ürünlerini doğrudan etkileyebileceğini düşünüyor. Türkiye’nin buğday ithalatı konusunda bu iki ülkeye ciddi oranda bağlı olması da bu durumun, ülkemizdeki ekmek gibi temel gıda ürünlerinin fiyatlarını artırma ihtimalinin oldukça yüksek olduğunu gösteriyor.
Ülkemizde bulunan uzmanlar da bu konuda benzer fikirlere sahip. Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Murat Kapıkıran’a göre uygulanan yanlış tarım politikaları, tarım ürünlerinde Türkiye’nin Rusya’ya bağımlılığını artırıyor. Bu sebeple de Ukrayna-Rusya arasındaki savaş, Türkiye’deki ekmek fiyatlarının rekor seviyelere ulaşmasını tetikleyebilir.
Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan da konuyla ilgili açıklama geldi
Ek olarak gelen haberlerden sonra Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan da açıklama geldi. Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesine vurgu yapan bakanlık, “Söz konusu gelişmelerin, buğday başta olmak üzere ülkemizin gıda tedarikinde sıkıntılara yol açacağı yönünde değerlendirmeler yapıldığı görülmektedir. Başta buğday olmak üzere hububat ve diğer ham maddelere yeni hasat dönemine kadar arz yönüyle bir eksiğin olmayacağı öngörülmektedir” ifadelerini kullanarak tedarikte bir sıkıntı yaşanmamasının beklendiğini aktardı.
Bakanlık ayrıca yapılan yazılı açıklamada, başka ülkelerden de hububat arzı imkanlarının bulunduğunu ifade etti: “Her ne kadar Rusya ve Ukrayna ülkemizin hububat tedarikinde son yıllarda ağırlık göstermiş olsa da uluslararası ticarette diğer ülke ve menşelerden de hububat arzı imkanları mevcuttur. Bunun yanı sıra Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından yürütülen un ve yem regülasyon çalışmaları devam etmektedir. Bunlar da 2022 yılı hububat üretiminde olumlu beklentilerle birlikte ülkemiz gıda arzında bir sıkıntı öngörülmemektedir. Bakanlığın her türlü hazırlığı mevcut olup, gıda piyasalarındaki istikrarın korunması için gerekli tedbirler alınmaya devam edecektir.”
