Türkiye, 1 Ocak 2019’dan itibaren ücretli market poşeti uygulamasına resmen geçiş yapmış durumda. Resmi erkanlar, söz konusu uygulamanın çevreyi korumak adına yürürlüğe girdiğini belirtirken, vatandaşlar ise uygulamadan pek de memnun değil. Öyle ki; sosyal medyada ortaya çıkan bazı paylaşımlara göre bazı vatandaşlar para vererek aldıkları poşetleri marketleri geri iade ediyor. Bazı marketler iadeyi kabul ederken, bazıları ise müşterilerinin bu talebini reddediyor.
Vatandaşların poşetleri iade etme hakkı bulunuyor mu?
Fazlasıyla merak edilen bu sorunun yanıtını BBC Türkçe’ye konuşan Tüketici Hakları Merkezi (TÜ-MER) Başkanı Fatih Dinler ve Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum verdi. Bakan Kurum, konuyla ilgili olarak poşetlerin iadesinin yalnızca alınan poşetlerin iadesinin veya değişiminin yalnızca poşetlerin hasarlı olması durumunda mümkün olduğunu ve poşetlerin iade edilip paraların geri alabilmesi için satılan poşetin, içine konulan ürünleri taşıyamayacak bir durumda olması veya poşetin kapasitesini aşmayan bir yük taşırken yırtılması gerektiğini belirtti.
Fatih Dinler ise konuyla ilgili olarak marketlerin, poşetlerin kaç kiloluk taşıma kapasitesinin olduğunu ya da hangi boyutlarda ürünleri taşıyabileceğini tüketicilere bildirmek zorunda olduğunu, dolaşımdaki plastik poşetleri geri getiren tüketicilere para vererek poşetlerin toplanmasının çevreyi daha fazla korunabileceği söyledi. Ayrıca Bakan Kurum, plastik poşetlerin geri dönüşümünün %1 oranında gerçekleştiğini dile getirirken şu şekilde konuştu;
‘’Niye derseniz, plastik poşetlerin geri toplamından üretilme maliyeti, yaklaşık normal maliyetin 100 katı fazla. Dolayısıyla hiçbir üreticimiz bu plastik poşetleri toplayıp, yeniden üretmek işine gelmiyor. Dolayısıyla toplanması noktasında çok büyük sorunlar yaşıyoruz. 4 gündür bu uygulamaya geçildi ve görüyoruz ki plastik poşet kullanımı yaklaşık yüzde 50 azalmış durumda.’’