Dünyadaki en riskli zanaatlardan biri marangozluktur. Bir kalası kesip istediğiniz şekle bürüyebilmek yıllar alan bir tecrübe gerektirir. Marangoz ustalarının o değerli elleri, muhteşem ahşap işlerini ortaya çıkarırken zarar görmeye çok yatkındır; zira bildiğiniz gibi kendileri testerelerle çalışıyorlar.
Ancak teknolojinin gelişmesi tabii ki burada da hayat kurtarıyor. Son 10 yıldır marangozların hayatına giren SawStop teknolojisiyle üretilmiş testereler sayesinde parmak bu testereye yaklaştığı anda sistem aniden duruyor. Peki bu testereler nasıl bu kadar ani bir şekilde parmağı tespit edip durabiliyor?
Öncelikle bu süreci bir inceleyelim: Parmak, testereye yaklaşınca ne oluyor?
Bir tahta parçasını, SawStop teknolojisine sahip bir testerede kesmek maksadıyla ilerlettiğiniz sırada parmağınız testereye değecek kadar yakınlaşırsa, testerenin altındaki mekanizma anında fren cismini testereye doğru itiyor. Böylelikle testere, kırılmak suretiyle durdurulmuş oluyor; zira saatte yaklaşık 40 kilometre hızla dönen bir cismi, bir objeyle durdurmak isterseniz kırarsınız.
Testere, objeyle durdurulmasının hemen ardından yine ani bir şekilde yuvasına geri çekiliyor. Bunun sebebi ise olur da fren mekanizması çalışmaz ise testere aşağı çekilip orada dönmeye devam etsin, gerekirse mekanizmaya zarar versin ancak parmak kopmasın diye.
Nasıl durduğunu anladık, peki bu testereler parmağı nasıl tespit ediyor?
SawStop teknolojisinin parmağı tespit etme mekanizması, parmağın elektriksel kapasitesine ya da teknik terimiyle ‘kapasitansına’ dayanır. Kapasitans, statik elektrik gibidir. Bir kapasitör (bu durumda parmak), bir grup elektronu içine tıkıştırabileceğiniz ince bir metal levhadır.
SawStop sistemi bıçağa bir elektrik sinyali gönderir ve bıçak tarafından ne kadar emilip geri döndürüldüğünü ölçer. Burada testere, kondansatördeki metal levhadır. Testerenin çalışan bıçağına dokunduğunuzda ve o ilk testere dişi temas ettiğinde, vücudunuz artık testereye elektriksel olarak bağlıdır.
Bu parmağınız ve testere arasındaki bağlantı, testereden gelen elektrik sinyalinin nasıl emildiğini ve geri döndürüldüğünü önemli ölçüde değiştirir; zira vücudunuz, testereden çok daha büyük bir kapasitördür ve çok daha fazla elektronu emebilir.
Testere, kapasitanstaki bu değişikliği algılar ve fren mekanizmasını bıçağın arkasına ateşlemek için tetikleyerek kırma pahasına durdurur. Testerenin durması için öncelikle parmağınıza değmesi gerekiyor, ancak SawStop sensörleri o kadar hızlı tetikleniyor ki parmağınızda sadece ufak bir çizik kalıyor.
Özetle bu teknoloji, eldivenle çalışmayan ancak çıplak parmakla dokununca algılayan akıllı telefon ekranlarımıza bir hayli benziyor. Testeredeki kondansatörlü sensörler, tahtayı tespit edemezler çünkü tahtalar kurudur ve elektriği iletemez. Ancak parmak bir iletken olarak algılanır ve sensörler harekete geçer.
