Schrödinger’in kedisi oldukça meşhur bir teoridir. Bir kutunun içerisinde bulunan kedinin ölü mü diri mi olduğu bilinmemekte ve dışarıdan anlaşılamamaktadır. Kutunun açılması durumunda ise kedi, ölü değilse de ölecektir. Kutu açılana kadar durumu bilinmediği meşhur olan Schrödinger’in kedisi, kuantum konusunda çok verilen bir örnektir.
Yale Üniversitesi’nden araştırmacıların yaptığı çalışma ise kuantum bilgisayarlarında Schrödinger’in kedisinin akıbetini belirleme şansı veriyor. Bu cihazlarda kullanılan kübitler, şimdiye kadar kestirilemez durumdaydı. Araştırmacılar, ara formda yakaladıkları kübitleri, sonuçları onların istekleri doğrultusunda çıkacağı şekilde manipüle etmeyi başardılar.
Kübitler, normal bilgisayardaki bitlerden daha farklı yapılardır. Normal bitler ya 1 ya da 0 durumunda bulunur. Kübitler ise gözlemlenene kadar her iki halde de bulunurlar. Bu duruma da süperpozisyon adı verilir. Ne yazık ki, kübitlerin değeri bilinmeyen halden gözlemlendiği duruma geçerken, yani kuantum sıçraması yaparken rastgele bir sonuca denk geliyor.
Yale araştırmacıları, kuantum zıplamalarından haberdar olmayı sağlayan çalışmaları sayesinde bu atlamaları hem yakalamayı hem de yönlendirmeyi başardılar.
Araştırmacıların yakın zamanda Nature dergisinde paylaşılan makalesine göre, her bir zıplamanın evrimi devamlı, tutarlı ve belirli şekilde gerçekleşiyor. Bu özelliklerin incelenmesi sayesinde gerçek zamanlı olarak süperpozisyondaki kübitler yakalanabiliyor, işlem tersine çevrilebiliyor. Böylece kübitler, kalmaları istenen formda olmaya yönlendiriliyor. Bohr’un kuantum zıplamalarının rastgele olduğu ve sonucunun kestirilemediği yönündeki iddialarını da yalanlayan bir çalışma gerçekleştirildi.
Yale ekibi, makalenin sonuç kısmında, “bulgularına göre, gerçek zamanlı müdahale yöntemleriyle kuantum sistemlerin kortrolünü sağlayacaklarını, böyle erken uyarı sistemleri sayesinde kuantum hata düzeltmelerinden hata sendromlarını önceden keşfedecekerini” belirtti. Bu gelişme, kuantum bilgisayarlarının ilerleyişi yönünde önemli bir adım olacak.
Şu anda kuantum bilgisayarların en önemli sorunlarından biri, kullanışlı olmak için çok hatalı olmaları olarak görülüyor. Her seferinde, kübitlerin doğru sonuca gideceklerini umut ederek deneme yapılması gerekiyor.
