Scottish Fold cinsi kediler, özel bir tür oldukları için yaşadıkları sorunlar da diğer kedilere göre daha farklıdır. Genelde görüntüleri için insanlar onları sahiplenerek evlerinde beslemek isteyebiliyor.
Sırf tatlı oldukları için onları tercih edenler, bu kedilerin yaşadıkları hastalıkların boyutunu bilse kesinlikle onları sahiplenmek istemezler. Peki nedir bu hastalıklar? İşte bu sorunun cevabı için veteriner Onur ve Ece Candan ile görüşerek kendilerine bu kedilerin özelliklerinin ne olduğu ve neden sahiplenilmemeleri gerektiği üzerine bazı sorular sordum.
İşte Onur ve Ece Candan'ın verdiği cevaplar...
Scottish Fold kedileri, British Shorthair kedilerinden bazılarının, doğum esnasında kulaklarının kırık kıvrımlı biçimde olması ile ortaya çıkan özel bir tür.
Bu ırk, 1960 yılında ortaya çıkmıştır. Kulaklarının kırık şekilde olması, genetik bir mutasyonun ortaya çıkardığı bazı kolajenlerin eksikliği sonucunda kıkırdakların tam gelişememesinden kaynaklanır.
Bu tür, genel olarak yumuşak huylu, sevecen ve ev bireyleri ile iyi anlaşır. Genellikle gri, beyaz ve krem renkte olurlar. Ortalama kedilere göre, daha büyük gözleri vardır. Dişi kediler 3 kilo, erkek kediler ise 5 kilo civarında olabilir. Bu cinsin ortalama yaşam süresi, 10 ila 15 yıl arasındadır.
İnsanlar bu kedileri sahiplenmek istiyor çünkü bu kediler daha bebekken kırık kulakları sayesinde çok sevimli görünüyor.
Ki ilk tercih sebebi de hep bu olmuştur. Maalesef genetiklerinden dolayı birçok hastalığa yatkın olduklarını çoğu insan bilmiyor. Anca veteriner hekimlere gidince öğreniyorlar. Yaklaşık 10-15 yıl önce İran kedileri gibi cins kediler ülkemizde çok popülerdi. Tüy bakımının zorlukları ve bazı kronik hastalıkları nedeniyle artık çok az insan İran kedilerini sahipleniyor.
Her Scottish Fold kronik hastalıklara sahip olmaz. Ancak hastalığı olanların sahipleri, bazen bu duruma üzüldükleri için kedilerinin tedavilerini yaptırmayabiliyor.
Bu hayvanların, bazı hastalıklarının tedavisi sürekli ilaç kullanımını gerektiriyor. Bu nedenle bu durum sahiplerine maddi ve manevi zorluk oluşturabiliyor. Mesela bizim kliniğimizde hastalıklı olan her on Fold sahibinden üçü, maalesef kedilerinin tedavisini yaptırmıyor. Bu nedenle bizlerde sürekli bu kedilerin durum takibini yapamıyoruz. Nadir de olsa bazı kedi sahipleri kedilerini sokağa terk edebiliyor. Sokağa terk edilen kediler ya kısa sürede bulunup kliniklere getiriliyor ya da eve alıştıkları için ne yazık ki sokakta hayatta kalmayı başaramıyor.
Eğer bu kedilerin kronik bir hastalığı yok ise normal bir kediden farkları yok ve çok sevimliler.
Ancak kliniğimize gelen her 10 kediden 3'ü veya 4'ünde sorun çıkıyor. Kronik sorunu olan kedilerin de zaten sürekli veteriner kontrolünde olması gerekiyor.
Scottish Fold dışında en çok sorun görülen kediler, yine cins kediler.
Mesela melez sokak kedilerinde, herhangi bir genetik sorun görülme oranı, cins kedilere göre çok çok daha az. Her cins kedide kendine has bir problem olabiliyor. Misal İran kedilerinde böbrek yetmezliği, Sfenks kedilerinde cilt sorunları, Siyam kedilerinde diyabet problemi olabiliyor. Tabii ırkı farklı olan her kedide bir hastalık olacak diye bir kaide yok.
Bu kedilerin ensest ilişkiye zorlandıkları söylentisi doğru değil.
Scottish Fold kedilerinin çiftleşmesi konusundaki durum, bu türlerin birbiriyle çiftleştirilememesidir. Yani iki Fold kedi çiftleştiğinde, yavrularının sakat, ölü ya da eklem ve kıkırdak sorunu ile doğma ihtimali çok artıyor.
Pet shop'larda hayvan satışının yasaklanmasını destekliyoruz.
Fakat insanlar, şimdi nereden hayvan sahiplenecekler? Sözde pet shop'lardaki kataloglardan kedileri beğenip sahiplenecekler. Bu durum bizce havyan refahı için hiçbir şekilde koruyucu değil. Avrupa ülkelerindeki gibi hayvan sahiplenme konusunda daha radikal şartlar getirilmeli. Örneğin hayvan bakılacak yerin metrekaresi, evdeki küçük çocuk sayısı (maalesef küçük çocuklar kedilere bazen ciddi zararlar verebiliyor), ailenin maddi durumu, hayvanın yıllık veteriner takibinin yapılabilecek durumda olması gibi etkenlere bakılmalı.
Maalesef internetten hayvan satışları ile ilgili ne bir önlem alınıyor ne de bir yaptırım uygulanıyor.
Dikkat ederseniz, çoğu sahiplendirme ilanına 'ücretsizdir' ibaresi yazılıyor, telefon ile görüştüğünüzde ya bir ücret ya da abartı miktarlarda mama almanız isteniyor. Özellikle sosyal medyada bu durum daha yaygın.
Biraz söylemesi zor ama bu ırkların sahiplenilmemesini tavsiye ediyoruz.
Bu kedilerde kalp problemleri, diyabet, çoklu eklem sorunları, diş ve ortodontik (dil yapısı ile ilgili) sorunlar, burun deliklerinde daralmaya bağlı solunum sorunları gibi kronik hatta her zaman kontrol ve tedavi gerektiren hastalıkların olması mümkündür. Evet dış görüntüleri çok sevimli, çoğu yerde biblo kedi olarak da geçer bu kediler. Ama çoğunun biblo gibi durmasının nedeni, hareket ettiklerinde duydukları eklem ağrılarıdır.
Gördüğünüz gibi uzmanlar sırf cins ve güzel görünüyor diye bu hayvanların sık tercih edilmesini doğru bulmuyor. Çünkü bu kedileri sevmek için sahipleneyim düşüncesi bir yandan onların daha fazla acı çekmesini sağlayabiliyor.
Veterinerlere Instagram ve TikTok üzerinden ulaşabilirsiniz.
