Geçtiğimiz günlerde sosyal medyadan paylaşılan bir görüntü, kısa süre içinde gündem oldu. Yerel medya tarafından da gündeme getirilen videoda bir güvercin, Mekke’de ibadet eden bir topluluk içinde başı öne eğilmiş bir şekilde gözüküyordu.
Video, “Cemaatle birlikte secdeye giden güvercin” gibi başlıklarla paylaşıldı ve gündem oldu. Fakat işin aslı tamamen farklıydı. Videoda gözüken güvercin, aslında dünya çapında ekosistemi tehdit eden bir virüsün yol açtığı bir hastalığa sahipti.
Sosyal medyada viral olan güvercin videosu:
Peki işin aslı neydi?
Videoda bulunan güvercin, ‘PPMV1’, ‘Avian Paramyxovirus tip 1’, doğrudan kaynak virüsün familyası olan ‘paramiksovirüs’ ya da ‘güvercin vebası’ olarak adlandırılan bir viral enfeksiyona sahipti. Söz konusu virüs, güvercinler arasında son derece bulaşıcı ve yüksek oranda ölümcüllüğe sahip bir virüs olarak biliniyor.
PPMV1 nedir?
PPMV1, ilk olarak 2011 yılında Avustralya’da keşfedildi. Virüs, bugüne kadar Avrupa ve ABD’de de tespit edilirken, virüsün kaynak noktasının ise Orta Doğu olduğu düşünülüyor.
Bugüne kadar yapılan çalışmalar, virüsün bir varyantının 1970’li yıllarda Orta Doğu’da ortaya çıktığına, ilk izolasyon çalışmalarının da 1978 yılında yapıldığına işaret ediliyor. Fakat virüsün sonrasında İtalya ve Kuzey Afrika’ya sıçradığı, sonrasında tüm dünyaya yayıldığı tahmin ediliyor.
Virüs, insanlarda kızamığa ve kabakulağa yol açan virüslerin bulunduğu ‘Paramiksovirüs’ ile aynı familyada bulunuyor. Familya, ‘negatif polariteli’ tek iplikli RNA’ya sahip virüsleri tanımlıyor.
PPMV1 belirtileri neler?
Güvercinler için fazlasıyla ölümcül olan virüs, güvercinlerde aşağıdaki belirtilerin görülmesine yol açabiliyor:
- Titreyen kanatlar, kafa ve boynun bükülmesi gibi sinir sistemi anomalileri
- Kanatların ve bacakların kısmi felci (kuşlar iniş sırasında düşebilir ve beslenemeyebilir)
- Genellikle yeşilimsi renkte olan alışılmadık derecede ıslak ve sıvı dışkı (ishal)
- Sessizlik, iştah kaybı ve hareket etme isteksizliği
Virüs nasıl yayılıyor?
PPMV1, güvercinler arası temasla birlikte dolaylı temas yoluyla da bulaşabiliyor. Bulaş yolları arasında şunların olduğu biliniyor:
- İnsanların hastalıklı bir kümesten farklı bir kümese geçmesi (Kıyafetler taşıyıcı olabiliyor)
- Hatalı uygulanan aşılar, boş aşı şişelerinin kümeslerde tutulması, canlı aşıların hatalı doz uygulamaları
- Sinekler, fareler, evcil memeliler, tavşanlar ve haşere türleri gibi pek çok diğer hayvanın insanlar gibi dolaylı taşıyıcı olması
Virüs insana bulaşıyor mu?
PPMV1 virüsü, çok nadir olarak insanlara bulaşabiliyor. Fakat virüs, insanlarda yalnızca orta şiddette grip benzeri belirtilere yol açıyor.
Tedavisi var mı?
PPMV1 virüsüne karşı çeşitli aşı tedavileri bulunuyor. Bunun yanı sıra uzmanlar, özellikle güvercin yetiştiricilerine virüsün yayılmaması için gerekli biyolojik ve fiziksel önlemleri almalarını tavsiye ediyor.
