Geçtiğimiz günlerde Stop Hate for Profit adlı sivil toplum organizasyonu, sosyal medya platformlarında nefret söylemlerine ve ayrımcılığa karşı bir boykot başlatmıştı. Bu boykot kararının ardından firmalar ama resmi ama gayrı resmi olarak bu sürece katılmış ve reklamlarını platformdan çektiklerini açıklamıştı.
Pek çok önemli firma ve reklam veren tarafından desteklenen harekete karşılık sosyal medya devinden henüz bir açıklama gelmemişti. Temmuz ayının neredeyse ortalarına gelmişken Facebook ilk adımlarını attı.
Facebook, sivil toplum temsilcileriyle görüştü
Salı günü Facebook COO’su Sheryl Sandberg, konuyla ilgili bir açıklama yayınladı. Paylaştığı uzun gönderide Sandberg, “Değişiklikler yapıyoruz -finansal nedenler ya da reklamcıların baskısı yüzünden değil, doğrusu bu olduğu için. Geçmiş yıllarda önemli ilerlemeler kaydettik ancak bu iş henüz bitmedi ve Facebook’un nefret dolu içerikleri bulması ve kaldırması konusundaki sorumluluğunu biliyoruz” ifadelerini kullandı.
Sandberg bu noktada iki yıl süren bağımsız incelemeyi de bu ilerlemenin bir örneği olarak paylaştı. İnceleme sonuçları da 8 Temmuz’da paylaşılmıştı. Facebook COO’su ayrıca Zuckerberg ve şirket yönetiminin sivil toplum temsilcileriyle bir araya geldiğini ifade etmişti.
Sivil toplum temsilcileri Facebook’tan memnun değil
Sivil toplum temsilcilerinden gelen tepkileri göz önüne aldığımızda, firmanın çalışmalarından pek de etkilenmiş gibi değiller. Özetlemek gerekirse Facebook’un yaptığı açıklamaların bir reklam çalışmasından ibaret olduğunu düşünüyorlar.
Toplantının süre olarak uzun olduğunu ancak içerik ve adanmışlık anlamında yeterince dolu olmadığını ifade eden temsilciler, firmanın yapmaya çalıştığı şeyin içten bir şekilde yardımcı olmak yerine şirkete yönelik olumsuz eleştirilerin önünü kesmeyi denemek olduğunu söylüyor.
Temsilcilere göre Facebook yönetimi ve Zuckerberg, çok daha hızlı ve etkili şekilde firmaya bağlı platformların içeriğini düzenleyebilir ve gerekli değişiklikleri yapabilir. Bu noktada firmanın teknolojik bariyerleri değil insanlar arasındaki bağları yıktığı ifade ediliyor.
Zuckerberg tepkileri pek de önemsemiyor
Öte yandan Zuckerberg boykotu pek de önemsemiyor. Facebook kurucusu, daha önce yaptığı açıklamalarda “Bu reklam verenler yakın zamanda platforma geri dönecekler. Gelirimizin küçük bir kısmına yönelik bir tehdit nedeniyle kurallarımızı veya yaklaşımımızı değiştirmeyeceğiz” demişti.
Sosyal medyaya reklam verenlerin şu anda geri adım atması, Facebook’un herhangi bir değişiklik yapmadan ya da taleplere cevap vermeden yoluna devam etmesine neden olacaktır. Daha da önemlisi gelecekte yapılacak herhangi bir boykot ya da eleştirinin de etkisinin ortadan kalkmasına neden olacaktır.
Boykot sürdürülebilir mi?
Sosyal medyanın çok büyük bir reklam gücü olduğunu kabul etmek gerekiyor. Pek çok küçük işletme için kazançlarını en üst seviyeye getirmenin yolu sosyal medya. Kaldı ki Unilever, Ford, Honda gibi devler de bu mecralardan sonsuza kadar uzak kalamazlar.
Yine de Facebook’un reklam verenlere karşı net bir şekilde üstün olduğunu söylemek çok da mümkün değil. Öncelikli olarak başka platformların da bulunması sayesinde Facebook rakipsiz değil. Kaldı ki hem sivil toplum kuruluşları ve diğer firmalar; lobilere, kendi halkla ilişkiler yöntemlerine ve başka kaynaklara sahip.
27 Temmuz’dan itibaren Google, Apple, Amazon ve Facebook CEO’ları, yıl boyunca devam edecek bir tröst ihlali davasında mahkemeye ifade verecekler. Geçtiğimiz yıl sosyal medyada geçirilen zamanın %75’i Facebook’a ait platformlarda geçirilmişti. Firma geçen yıl 67 milyar dolar gelir açıkladı.
Sürecin sonu ne olabilir?
ABD’li yetkililer, ülkedeki vatandaşların önemli bir kısmının verilerinin bu platformdan geçtiğini söylerken, antitröst düzenlemeleri gelmeden firmanın herhangi bir şeyi değiştirmeyeceğini ifade ettiler.
Facebook’un tepki ve aksiyon eksikliği, firmaya yönelik eleştirileri de güçlendiriyor. Boykotta bulunan firmaların seslerini gür şekilde çıkarması gerekiyor. Böylece Facebook’un etkisi azalabilir ve sosyal medyadaki rekabet artabilir. Ayrıca Facebook’un verileri üzerindeki baskısı kırılabilir ve pazarlama alanındaki etkisi ortadan kaldırılabilir. Bakalım bu sürecin sonunda karşımıza nasıl bir sosyal medya çıkacak.
