Kısa ya da uzun, bir film ya da animasyon için her şey kelimelerle yani senaryoyla başlar. İyi bir çekim planı ile bu yazılar, hareketli görüntülere yani filme dönüştürülebilir. Ancak bu iki nokta arasında bir durak olarak önemli sahnelerin hareketsiz birer görsele dönüştürüldüğü storyboard çalışması da yapılabilir. Hayranlıkla izlediğimiz tüm film ve animasyonların yapımı öncesi mutlaka storyboard çalışması yapılmaktadır.
Storyboard çalışması yapmak çoğu zaman çekim için önceden hazırlanan grafik haritalar yapmak anlamına gelir. Önemli sahnelerin nasıl çekileceğine dair ipuçları bu hareketsiz görseller üzerinden planlanır ve çekim anı geldiği zaman yapılması gereken tek şey, bu planı uygulamak olur. Gelin storyboard nedir, ne işe yarar, nasıl yapılır gibi merak edilen sorulara yakından bakalım ve yapımı için kullanabileceğiniz programları görelim.
Storyboard nedir, ne işe yarar, nasıl yapılır? Storyboard hazırlayabileceğiniz programlar:
Temelden başlayalım, storyboard nedir?
En temel tanımıyla storyboard; kısa ya da uzun bir filmin ya da animasyon yapımın görsel taslağıdır. Yapımın ön prodüksiyon sürecinin en önemli parçası olan storyboard çalışmaları için çekim planının görsel haritası demek de mümkün. Storyboard çalışmaları elle çizilebildiği gibi bu işi için geliştirilen programlar da kullanılabilir. Tamamlanmış bir storyboard çalışması, taslak halinde de olsa çekilecek filmin çizgi roman versiyonu gibi görünecektir.
Peki, storyboard ne işe yarar?
Storyboard ne işe yarar sorusunun yanıtı için öncelikle film yapım sürecini biraz incelememiz gerekiyor. Öncelikle film için bir fikir bulunur. Fikir hikayeye, hikaye senaryoya ve senaryo da filmde dönüşür. Yani son noktaya kadar görsel hiçbir şey yoktur. Büyük bir prodüksiyonu yalnızca kelimeler üzerinden bir görsele dönüştürmek geri dönülmez hatalar yaratabilir. İşte bu noktada devreye storyboard girer.
Filmin çekimlerine başlanmadan çok önce plan aşamasında çekilecek sahne, tek kare ya da birden çok kare kullanılarak hareketsiz bir görsele dönüştürülür. Çizgi romandan bir sahneye benzeyen bu hareketsiz görselin çekim sırasında nasıl hareketli görüntüye dönüştürüleceği planlanır. Yani storyboard tam anlamıyla çekim sırasında neler yapılacağının planlandığı bir haritadır.
Storyboard neden önemli?
Storyboard, kağıt üstündeki kelimelerden ibaret olan hikayenin filme dönüştürülmesinin yani görselleştirilmesinin ilk aşamasıdır. İyi hazırlanmış bir storyboard çalışması olduğu zaman tüm çekim ekibi kameranın nereye koyulacağı gibi en önemli detayı bile biliyor olur. Senaryoyu hiç okumamış biri bile storyboard çalışmalarını gördüğü zaman az çok fikir sahibi olur.
Storyboard çalışmaları birden çok panelden oluştuğu zaman sahne içindeki sekansların bile detayını sunacaktır. Çekim sırasında yapılacak bir hata hem zaman hem de para kaybına neden olurken storyboard çizimlerinde taslak hazırlamak böyle bir kayıp oluşturmaz. Hatta sonrasında yapılacak hataların önceden yapılmasını sağladığı için avantaj sağlar.
Sahne sahne hatta sekans sekans çizilmiş olsa bile storyboard çalışmalarında her zaman ana noktalar işaretlenir. Yani çok fazla detaya boğulmaz. Ancak çekimler için bu temel çerçevenin oluşturulması bile büyük prodüksiyonların karmaşık üretim sürecini belirli bir düzene oturtacaktır. Detaylandırıldıkça kimin, neyi, ne zaman, nerede yapacağı ortaya çıkar.
Storyboard nasıl yapılır?
- Adım #1: Çekim listesi belirleyin.
- Adım #2: Çizime başlayın.
- Adım #3: Detaylar ekleyin.
- Adım #4: Notlarla zenginleştirin.
Adım #1: Çekim listesi belirleyin:
Senaryoyu elinize alın ve okuduğunuz bir sahnenin nasıl çekileceğine dair bir düzen yani çekim listesi belirleyin. Bu hikaye görsel olarak nasıl anlatılır bunu düşünün. Kamera nerede durmalı, izleyici neler görmeli, oyuncuların yüzü nereye bakmalı, o sahnede neler olmalı gibi sorular sorarak teorik bir plan yapın.
Adım #2: Çizime başlayın:
Teorik olarak çekim planını ve detayları belirledikten sonra ilk adım olarak elinize kağıdı kalemi alın ve çizmeye başlayın. Bu adımı uygulamak için bir çizim programına ve hatta iyi bir çizer olmanıza gerek yok, çizin yeter. Bir yuvarlak oyuncu olsun, bir çizgi masa, noktalar halı olsun. Önemli olan ortalama bir taslak çıkarmak. Elbette profesyonel bir storyboard çalışması için profesyonel bir çizer gerekiyor.
Adım #3: Detaylar ekleyin:
Aklınızdaki çizim planını çizgilerle hareketsiz bir görsel haline getirdiniz ama unutmayın, bu bir film yani kağıt üzerinde gördüğünüz her şey hareketli bir görsele dönüşecek. Kare kare çok da detaylı bir anlatım çizmenize gerek yok. Küçük bir ok çizerek oyuncunun hareket edeceği yönü belirleyin. Kapıdan biri girecekse oraya bir ünlem koyun. Kırılacak bir bardak varsa yuvarlak içine alın. Bu tür küçük detaylar ekleyerek çizdiğiniz sahnedeki hareket unsurlarını belirtin.
Adım #4: Notlarla zenginleştirin:
Başarılı bir storyboard çalışması her ne kadar bir çizgi roman sayfasına benzese de sonuçta tüm o görsellik ileride yapılacak çekim için bir plan oluşturuyor. Bu nedenle notlar eklemekten çekinmeyin. Çizimin altında o sahneyi anlatın. Bir önceki sahneden ve bir sonraki sahneden alıntılarla görülen çizimi anlamlandırın. Konuşma balonu olmadan o sahnedeki diyaloglara yer verebilirsiniz. Önemli olan, senaryoyu okumamış birinin bile o sahnede neler olduğunu en basit haliyle anlamasını sağlamak.
Storyboard hazırlayabileceğiniz bazı programlar:
- Storyboarder
- Plot
- FrameForge Storyboard Studio
- Studiobinder
- Boords Storyboard Creator
Storyboarder
Açık kaynak kodlu bir storyboard hazırlama programı olan Storyboarder tamamen ücretsizdir. Kullanışlı arayüzü ve geniş araç seçenekleri sayesinde herkes tarafından kolayca kullanılabilir. Çizimlerinizin üzerine diyaloglar, zamanlama bilgileri ve çekim açılarını ekleyebilirsiniz.
Plot
Pek çok hazır şablon üzerinden kendi storyboard çalışmalarınızı yapabileceğiniz Plot, bu süreci olabildiğince hızlı ve verimli bir şekilde tamamlamanız için gerekli tüm araçları sunan bir program. Kolayca sahne ekleyip çıkarabileceğiniz Plot şablonlarına internet üzerinden görsel eklemeniz de mümkün.
FrameForge Storyboard Studio
HBO, Netflix ve BBC gibi dünya çapında büyük prodüksiyonlara imza atan yapım şirketleri tarafından da kullanılan FrameForge Storyboard Studio, daha çok profesyonellere hitap eden bir program ancak zaman içinde kendinizi geliştirerek benzersiz storyboard çalışmalarına imza atabilirsiniz.
Studiobinder
Storyboard çalışmalarınız sırasında ihtiyacınız olan tüm görsel çalışma araçlarını sunan Studiobinder üzerinden filtreleme, sahne sıralama, görsel yükleme, en boy oranlama, renk kodları düzenleme, notalar ekleme gibi pek çok işlemi kolaylıkla gerçekleştirebilirsiniz.
Boords Storyboard Creator
Boords Storyboard Creator, herhangi bir program indirmeden internet üzerinden storyboard çalışmaları yapabileceğiniz bir internet sitesi. Konu hakkında hiçbir bilginiz olmasa bile platformu ziyaret ettikten sonra yönlendirmeleri takip ederek benzersiz storyboard çalışmalarına imza atabilirsiniz.
Film yaratım sürecinin en önemli adımlarından bir tanesi olan storyboard nedir, ne işe yarar, nasıl hazırlanır gibi merak edilen soruları yanıtlayarak storyboard hazırlamak için kullanabileceğiniz programlardan bazılarını listeledik. Listemizde kullandığınız storyboard hazırlama programları varsa deneyimlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
