Özellikle aklında yeni girişim fikirleri olan ama bu fikirle ne yapacağını bilemeyen, ne şekilde bir yol çizmesi gerektiğini bulamamış, ''Peki ama bu konudaki stratejim ne olmalı?'' diye kendine soran girişimciler ya da sektördeki pazar payını geliştirmek isteyen iş sahipleri, bu yazımız sizi yakından ilgilendiriyor.
Hızla değişen ve gelişen bir dünyada, yapacağımız durum analizlerine karşı rastgele bir yaklaşım sergilemek oldukça riskli ve hoş olmayan sonuçlar doğurması da kaçınılmaz. Bunun için ele aldığımız konuların doğru ve işe yarar olması gerekmektedir. İşte bunu anlayabilmek için dev şirketlerin bile kullandığı bu SWOT analizi nedir, nasıl yapılır, ne işe yarar?
İlk olarak, SWOT analizi nedir?
- Strengths: Güçlü Yönler
- Weaknesses: Zayıf Yönler
- Opportunities: Fırsatlar
- Threats: Tehditler
SWOT analizi, sadece kalem ve kağıt kullanarak bile yapılabilen, iş hayatındaki planlamalar için önemli bir yer tutan ancak kişisel hayatımızda da kendimize uygulayabileceğimiz ve kişisel gelişimimize yardımcı olabilecek bir formüldür.
SWOT, ,'Strengths (Güçlü yönler)', 'Weaknesses (Zayıf yönler)', 'Opportunities (Fırsatlar) ve 'Threats (Tehditler)' anlamına gelen ve 1960’larda Harvard Üniversitesi profesörleri tarafından geliştirilmiş; ilerleyen yıllarda ise bir planlama ve analiz aracı olarak ele alınan ve adını İngilizce karşılığı olan kelimelerin baş harflerinden alan bir formül.
İş dünyası için SWOT analizi nedir, neden bu kadar önemli?
SWOT Analizi, başarılı bir girişim ve büyüme stratejisi oluşturmanıza yardımcı olacak bir tekniktir. Şirketinizin güçlü-zayıf yönlerini anlamanız, şirketinizi yeniden tanımanız, karşılaştığınız fırsatları ve tehditleri belirlemeniz; mevcut pazardaki konumunuzu ölçmeniz, kendinize yeni hedef ve stratejiler oluşturma süreciniz için oldukça yardımcı ve gerekli bir teknik SWOT analizi.
“SWOT analizi neden önemli?” diye soracak olursanız da, belirlediğiniz hedef ve amaçlara ulaşmak için tanımlanması gereken iç ve dış faktörler vardır. Bunlar, öz değerlerdirme ve dikkate almanız gereken unsurlar olarak ikiye ayrılır. Öz değerlendirmeniz, yani güçlü ve zayıf yönleriniz iç faktörlerinizi oluştururken, dikkate almanız gerekenleri fırsatlarınız ve tehditleriniz oluşturur. Bunları görebilmek ve önem sırasına koyarak strateji belirleyebilmek için SWOT analizinin büyük bir yardımı dokunacaktır.
SWOT analizi nasıl yapılır?
- Adım #1: Amacınızı belirleyin.
- Adım #2: İşinizi ve mevcut pazarı araştırın.
- Adım #3: İşletmenizin güçlü yönlerini listeleyin.
- Adım #4: İşletmenizin zayıf yönlerini listeleyin.
- Adım #5: İşletmeniz için potansiyel fırsatları listeleyin.
- Adım #6: İşletmenizin karşılaşabileceği tehditleri listeleyin.
- Adım #7: Çıkan sonuçları önceliklendirin.
- Adım #8: Sorunları ele almak için strateji geliştirin.
Adım #1: Amacınızı belirleyin
SWOT analizinden en iyi şekilde yararlanmak için, en başında aklınızda bir soru veya hedef olmalıdır. Bu yöntemin işe yaraması için hedefleri belirlemiş olmalı ve amaca ulaşmak için mevcut olumlu ve olumsuz iç ve dış faktörleri bilmeniz gerekmektedir. Örneğin, yeni bir ürün veya hizmet sunmaya mı yoksa süreçlerinizi değiştirmeye mi karar vereceksiniz? Bunun kararı için SWOT analizi kullanabilirsiniz.
Adım #2: İşinizi ve mevcut pazarı araştırın
SWOT analizine başlamadan önce işinizi, sektörünüzü ve pazarınızı anlamak için biraz araştırma yapmanız gerekir. Personeliniz, iş ortaklarınız ve müşterilerinizle konuşarak çeşitli bakış açıları edinin. Ayrıca yapacağınız pazar araştırması ile rakipleriniz ve sektörün mevcut durumu hakkında bilgi edinin.
Adım #3: İşletmenizin güçlü yönlerini listeleyin
SWOT analizinin ilk adımı, işletmenizin güçlü olduğunu düşündüğünüz yönlerini belirlemek ve listelemek. SWOT’unuzu kısa ve basit tutun ama önemli ayrıntıları eklemeyi unutmayın. Örneğin, deneyimleriniz, çalışanlarınız, finansal kaynaklarınız, iş yeriniz, maliyet avantajlarınız ve işletmenizin rekabet gücüyle ilgili olabilir. Başkalarının sizde güçlü gördüğü, diğerlerinden daha iyi yaptığınız şeyleri de eklemeyi unutmayın. Ayrıca bunların neden güçlü yanlarınız olduğu ve hedeflerinize ulaşmanıza nasıl yardımcı olabilecekleri gibi ayrıntılar da ekleyin. SWOT analizinin bu aşamasında listelediğiniz her madde kesin olmak zorunda değildir, sizi herhangi bir yeni fikre teşvik etmesi yeterlidir.
Adım #4: İşletmenizin zayıf yönlerini listeleyin
Evet, güçlü yanlarınız mevcut ama hemen rahatlamamakta fayda var; ikinci adımınız işletmenizin zayıf olduğunu düşündüğünüz şeyleri listelemek. Bu maddeler şirketinizi diğer şirketlerden dezavantajlı kılan ya da kılacak olan yeni ürün veya müşteri eksikliği, personel devamsızlığı, azalan pazar payı ve mevcut pazara uzaklığınız olabilir. Hangi alanlarda rekabet avantajınız olduğu halde rekabetçi konumda olmadığınızı, varlık ve kaynak kullanımınızı, dışarıdan sizi güçsüz gördükleri yönleri de eklemeyi unutmayın.
SWOT analizinde belirlediğiniz zayıflıkları ele aldığınızdan emin olun; zayıf yönlerin listesi işletmenizin zaman içinde nasıl büyüdüğünü gösterecektir. SWOT analizinizi hazırladıktan bir yıl sonra tekrar incelediğinizde zayıf yönlerinizin artık eskisi gibi zayıf yönleriniz olmadığını görebilirsiniz. Artık yeni zayıflıklarınızı bulurken, eskilerinin gitmiş olması ilerlediğinize dair bir işaret olacaktır.
Adım #5: İşletmeniz için potansiyel fırsatları listeleyin
Şimdi işletmeniz için olası dış fırsatları düşünme vakti. Unutmayın, bunlar demin listelediğiniz güçlü yönlerinizle aynı olmamalıdır ve yalnızca potansiyel avantaj konumunda olduğu için kesin değillerdir. Aynı zamanda işinizin bir yönü için fırsat konumundayken diğer yönü için tehdit konumunda olabilir. Örneğin, tüketici trendlerine ayak uydurmak için yeni bir ürün sunmayı düşünebilirsiniz ama rakiplerinizden birinde zaten benzer bir ürün mevcuttur. Bunları göz önünde bulundurarak olabilecek fırsatları listeleyebilirsiniz. Trend olabilecek yeni alanları, ürünleri ve uzmanlıkları keşfedebilir; ar-ge sürecinde kullandığınız teknolojileri fırsata çevirebilir, yenilikçi ve özgün fikirler geliştirebilir, mevcut pazardaki açıkları bulabilirsiniz.
Adım #6: İşletmenizin karşılaşabileceği tehditleri listeleyin
İşletmenizin mevcut durumunu etkileyen veya etkileyebilecek olan dış faktörleri listeleme vakti şimdi de. Bunlar, artan işsizlik sorunu, pazardaki rekabetin artışı, yüksek faiz oranları, küresel piyasaların belirsizliği, değişen teknoloji, dijital dünyaya ne kadar adapte olduğunuz, finansal durumunuz ve rakiplerinizin neler yaptığı olabilir.
Adım #7: Çıkan sonuçları önceliklendirin
Yukarıdaki adımları tamamladıktan sonra elinizde güçlü yönleriniz, zayıf yönleriniz, fırsat ve tehditlerin bulunduğu 4 farklı liste olacak. Sıvayın kolları, oluşturduğunuz maddeleri inceleme ve önceliklendirme vakti. Bunu yaparak işletmenizin nasıl yürüdüğünü ve hangi sorunları çözmeniz gerektiğini rahat bir şekilde görebilirsiniz ve sıraya koyabilirsiniz.
Adım #8: Sorunları ele almak için strateji geliştirin
“Yetmedi mi artık yahu?” derseniz, henüz değil. Son adımınız da çıkardığınız listenin sonucuna göre ilerleyebileceğiniz bir pazarlama stratejisi geliştirmek. Belirlediğiniz fırsatlardan yararlanmak için güçlü yanlarınızı nasıl kullanabilirsiniz? Belirlenen tehditlerin üstesinden gelmek için bu güçlü yönleri nasıl kullanabilirsiniz? Fırsatlardan yararlanmak adına tespit ettiğiniz zayıflıklarınızın üstesinden gelmek için neler yapabilirsiniz? Belirlenen tehditlerin üstesinden gelmek için zayıf yönlerinizi nasıl en aza indirebilirsiniz?Bu soruları yanıtlayın ve listenizi sonlandırın. Artık hedefinize ulaşmak için pek çok seçenekle karşı karşıyasınız.
SWOT analizinin sağladığı avantajlar:
- Güçlü yönlerinizi net bir şekilde ortaya koyarak güçlü yönlerinizi geliştirmenize ve hedefinize ulaşmanızı sağlar.
- Zayıf olduğunuz noktaları görerek analizler yapmanıza ve mevcut durumunuzu tersine çevirmenize yardımcı olur.
- İşinizi etkileyen faktörlerde elemeler yaparak en önemli kısımlara odaklanmanızı sağlar.
- İşletmenizi, rakiplerinizi ve pazarı daha iyi tanımanıza yardımcı olur.
- Karşılaştığınız tehditleri avantaja çevirebilmenize olanak sağlar.
- Önünüze çıkmış fırsatlar ile güçlü yönlerinize ekleme yapabilmenize fırsat verir.
- Pazardaki yerinizi görmenize ve bulunmak istediğiniz konumu anlamanıza yardımcı olur.
- Yeni iş hedefleri koymanıza ve bunlara ulaşmak için strateji oluşturmanızı sağlar.
Ancak ulaştığınız bu sonuçları mutlak çözüm olarak görmek yerine çözüme giden yoldaki yardımcı araçlar olarak görmekte fayda var. Ayrıca fırsat ve tehditlerinizi belirlerken istatistiksel verilerden faydalanmanız daha gerçekçi sonuçlar elde etmenizde yardımcı olacaktır. Yaptığınız bu analiz sonuçlarını doğru pazarlama stratejileriyle birleştirmeyi de unutmayın.
Bu yazımızda iş dünyası için kritik bir önem taşıyan SWOT analizi nedir, nasıl yapılır gibi soruları cevaplandırdık. Sizler de konu hakkındaki fikir ve görüşlerinizi yorumlarda belirtmeyi unutmayın...
