Deniz kenarına gidip bir bankta şöyle keyifle bir çay içmek pek çok kişi için dünyada yaşayabileceği en huzurlu anlardan bir tanesidir. Ancak insanların yüzde ikisi için bu huzurlu aktivite kabustan farksızdır çünkü bu kişilerde talassofobi vardır. Dilimize okyanus korkusu olarak çevirebileceğimiz talassofobiye sahip kişiler büyük su kütlelerinden korkarlar ama bu durum bildiğimiz korkulardan biraz farklıdır.
Eğer iyi bir yüzücü değilseniz okyanus sizi elbette korkutur ancak talassofobi sahibi kişiler bırakın okyanusu, denizi, gölü; normalden biraz daha büyük bir yüzme havuzu gördüklerinde bile kaygıya kapılırlar ve hatta panik atak geçirebilirler. Çünkü kulağa basit gibi gelse bile aslında bu durum bir tür anksiyete yani kaygı bozukluğudur. İyi ama neden? Gelin talassofobi nedir, nedenleri nelerdir tüm detaylarıyla inceleyelim.
Hiç bilmeyenler için; talassofobi nedir?
Türkçeye okyanus korkusu olarak çevirebileceğimiz talassofobi, kişinin büyük su kütlelerinden korktuğu bir tür anksiyete yani kaygı bozukluğu durumudur. Talassofobiye sahip kişiler bir okyanus, deniz, göl, büyük yüzme havuzu kenarında oldukları zaman ve hatta ilerleyen safhalarda bunları yalnızca bir filmde ya da fotoğrafta gördükleri zaman bile kaygı hissederler. Tedavi edilmediğinde ilerlediği zaman talassofobi sahibi kişiler büyük su kütlesi gördükleri zaman panik atak geçirebilirler.
Kendinizi test edin: talassofobi belirtileri nelerdir?
- Huzursuzluk
- Endişe
- Konsantre olamama
- Sinirlilik hali
- Kaslarda gerginlik
- Terleme
- Kızarma
- Kalp çarpma hızında artış
- Titreme
- Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
- Dünyanın sonu gelecekmiş gibi hissetme
- Kontrol kaybı
- Mide bulantısı
- Sıcak basması
- Uyku kaçması
Talassofobi belirtileri, genel olarak diğer anksiyete türleri ile benzerlik gösterir. Ancak bu fobideki belirtileri ortaya çıkaran tetikleyici, büyük su kütleleridir. Bir okyanus, deniz, göl, havuz gördüğünüz zaman, filmde izlediğiniz zaman ya da yalnızca düşündüğünüz zaman bile şu belirtileri yaşıyorsanız talassofobi olabilirsiniz.
Talassofobi ilerleyen safhalarda panik atağa dönüşebilir:
Talassofobi sahibi kişiler büyük su kütleleri gördükleri zaman diğer anksiyete türlerine sahip kişilerdekine benzer belirtiler gösterirler ve bu durum talassofobi için normal olarak kabul edilir. Ancak talassofobi ileri bir safhadaysa panik atak geçirme noktasına gelebilir. Panik atak belirtileri kaygı bozukluğu belirtileri ile benzerlik gösterir ancak çok daha şiddetli şekilde yaşanır ve kişi şiddetli bir ölüm korkusu yaşar.
Her okyanus korkusu, talassofobi olmayabilir:
Talassofobi belirtileri biraz sert olduğu için endişelenmiş olabilirsiniz ancak merak etmeyin, her büyük su kütlesinden korkan kişide mutlaka bu fobi var demek değildir. İyi bir yüzücü değilseniz dalgalı bir denizden korkabilirsiniz, ilk kez bir tekne ile denize açılacaksanız bu durum sizde endişe yaratabilir ya da iki gün önce izlediğiniz bir filmin etkisinde kalarak geçici bir kaygı durumu yaşıyor olabilirsiniz. Bunlar son derece normal.
Basit bir korku durumunun rahatsız edici bir kaygı bozukluğuna döndüğü durum, tetikleyicinin hafif olduğu zaman bile kaygının yüksek olduğu durumdur. Yalnızca sahilde oturmak, büyük su kütlesine bakmak, derin bir okyanus fotoğrafı görmek, dalgalı deniz düşünmek ve hatta yalnızca birinden böyle bir söz duymak bile sizde kaygı yaratıyorsa talassofobi durumu söz konusu olabilir.
Talassofobi teşhisi için bazı kriterler vardır:
- Tetikleyicinin her zaman endişe yaratıyor olması.
- Tetikleyicinin normalden daha fazla endişe yaratması.
- Tetikleyicinin kaçınmaya neden olması.
- Tetikleyicinin hayatın olağan akışını bozacak noktaya gelmesi.
- Tetikleyiciye verilen tepkinin başka bir sağlık durumu ile açıklanamaması.
- Bu durumun 6 aydan uzun süredir devam ediyor olması.
Uzman bir psikoloğa ya da psikiyatriste giderek okyanus korkunuzdan bahsettiğiniz zaman size bir dizi test yapacaklardır. Yapılan test sonuçları ve muayenede elde edilen bilgiler listelediğimiz kriterler baz alınarak değerlendirilir. Eğer yaşadığınız durum bu kriterlere uygunsa ancak o zaman talassofobi teşhisi konulabilir.
Yahu sudan korkulur mu diyorsanız işte talassofobi nedenleri:
Bir tür kaygı bozukluğu olan talassofobi yani okyanus korkusuna neden olan temel durum, hepimizin tahmin edebileceği üzere geçmiş travmalardır. Daha önce boğulma tehlikesi geçirdiyseniz, suyun içinde sizi çok korkutacak bir şey gördüyseniz, tekneniz battıysa, tsunami ve sel gibi bir felaket yaşadıysanız bu travmalar talassofobiye neden olmuş olabilir.
Dünyada yaşayan insanların yaklaşık yüzde ikisinin muzdarip olduğu talassofobiye çok yaygın olmamakla birlikte genetik faktörler ya da biyolojik faktörler de neden olabilir. Ancak sınırlı sayıda kişide bu etkiler görülmüştür. Travmaya benzer şekilde çevresel faktörler de bu korkuya neden olabilir. Yani sizin başınıza gelmeyen ama çevreden duyduğunuz travmalar nedeniyle de talassofobiye sahip olabilirsiniz.
İzlediğiniz filmlere dikkat edin:
Film bu ya ne olacak diye düşünerek izlediğiniz filmleri tekrar gözden geçirmenizde yarar var. Çünkü Jaws, Deep Blue Sea, Open Water gibi bir dönem okyanus korkusunu iliklerimize kadar işletmiş olan filmler, talassofobiye neden olmuş olabilir. Yani bir gün hayatında bırakın okyanusu göl bile görmemiş bir adamın talassofobi sahibi olduğunu duyarsanız onun sıkı bir film izleyicisi olduğunu düşünebilirsiniz.
Ne zaman doktora gitmek gerekir?
Aslında evrimsel olarak hepimiz hem suyu sever hem de sudan korkarız. Çünkü su bize hem hayat verir hem de hayatımızı alır. Bu nedenle büyük bir su kütlesi gördüğünüzde, hele ki alışık değilseniz endişe duymanız normal. Ancak bu durum günlük hayatınızı etkileyecek bir noktaya geldiyse işler değişir.
Bir tür kaygı bozukluğu olan talassofobi yani okyanus korkusu hastalık olarak kabul edilmez. Pek çok anksiyete türünde de durum böyledir. Bu durumun bir hastalık olarak değerlendirilmesi için kişinin günlük yaşamını etkileyecek bir noktaya gelmesi gerekir. Hepimiz ölümden korkarız, bu normaldir. Fakat ölüm korkusu ile uykularınızdan uyanıyor ya da korkudan evden çıkmıyorsanız işte bu normal değildir.
Peki talassofobi tedavisi mümkün mü?
Elbette mümkün. Uzman bir psikoloğa ya da psikiyatriste giderek okyanus korkunuzdan bahsedin. Yaşadığınız kaygı seviyesine göre talassofobi terapiyle, ilaçla, doğal yöntemlerle ya da sanal gerçeklik gibi modern yöntemlerle tedavi edilebilir. Fakat sakın kendi kendinize teşhis koyarak kulaktan dolma bilgilerle kendinizi tedavi etmeye çalışmayın.
Kişinin havuz gördüğünde bile kaygılanmasına neden olan okyanus korkusu yani talassofobi nedir, nedenleri nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi bu tür korkularınız hakkında da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.
