Son yılların en çok tartışılan yatırım araçlarından kripto paralar, bir süredir Türkiye'nin de gündeminde. Hatırlayanlarınız olacaktır; Cumhurbaşkanı Erdoğan, bundan çok uzun bir süre önce kripto paralarla ilgili bir yasa talimatı vermiş ve hükümet kurmayları da bu talimat doğrultusunda çalışmalarına başlamıştı. Ancak bugüne dek konuyla ilgili dikkate değer resmi bir gelişme yaşanmadı.
Şimdiyse Türkiye'nin kripto para yasası ile ilgili dikkat çeken bir gelişme yaşandı. TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı "Kripto Varlıklar İle İlgili Yasal Düzenlemelere İlişkin Ülke Örnekleri" isimli bir rapor yayımladı. 68 sayfalık bu rapor, diğer ülkelerin kripto paralara yaklaşımlarını kapsıyor. Gelin hep birlikte, bu rapordaki detaylara yakından bakalım.
"3 trilyon dolarlık pazar. Her yerde kullanılıyor..."
TBMM'de hazırlanan raporda, kripto para piyasalarının 2016'da yalnızca 14 milyar dolarlık hacme sahip olduğu, bu genişliğin günümüzde 3 trilyon dolara ulaştığı ifade edildi. Bugün kripto paraların eğitim, sanat, eğlence ve alışveriş gibi hemen her alanda kullanılabildiğine atıfta bulunan yetkililer, ülkeler konusunda ise kafa karışıklığı olduğu belirttiler. Raporda, "Örneğin ABD, Almanya, Japonya, Kanada gibi bazı ülkeler kripto varlıklara olumlu yaklaşırken; Çin, Bolivya ve Nepal gibi bazı ülkeler olumsuz yaklaşmaktadır. Buna ilave olarak ülkelerin tutumlarının zaman içinde değiştiği de bilinmektedir." ile "Çin, önceleri olumlu yaklaşmakta iken 2021 yılında kripto varlıklarla ilgili çoğu faaliyeti yasaklamıştır. ABD ise önceleri sorgulayıcı bir tutum takınırken, son yıllarda en olumlu bakan ülkelerden biri haline gelmiştir." gibi ifadelere yer verildi.
Raporda yer alan önemli hususlardan bir tanesi de ülkelerin kendi içlerindeki tutumlardı. Bu noktada Rusya örneğini veren yetkililer, Rusya Merkez Bankası ile Rusya Maliye Bakanlığı'nın kripto para konusunda tartıştıklarını ve ortak bir karara varamadıklarını ifade ettiler. Bu konuya ilişkin yapılan açıklamalarda "Şubat 2022’de Rusya Merkez Bankası kripto varlıkların yasaklanması yönünde görüş bildirirken, Rusya Maliye Bakanlığı kripto varlıkların önemli bir yatırım havuzu olduğunu, kripto madenciliğinin serbest bırakılmasını öngören yasal düzenleme yapılması gerektiğini belirtmiştir. Tartışma Rusya Devlet Başkanlığı makamına intikal ettiğinde, kurumlar arasında uzlaşma sağlanması ve kripto teknolojisinden faydalanılması gerektiği belirtilmiştir." denildi.
"Kripto varlık konusu; fazlasıyla teknik bir konu olması, kamu kurumlarında bu alanda uzman sayılabilecek personel azlığı ve parlamentoların tecrübe sahibi olmadığı bir alan olması gibi nedenlerle, bu alandaki yasal düzenlemeler, çoğu ülke parlamentosu için bir öğrenme sürecini beraberinde getirmektedir. Parlamentoların, sağlıklı düzenlemeler yapabilmek için uzmanlardan bilgi edinme yoluna gittiği görülmektedir." ifadelerinin kullanıldığı raporda ülkelerin kripto paralarla ilgili düzenlemeleri zamana bıraktıkları belirtildi.
TBMM'nin kripto para raporunda üzerinde durulan konulardan bir tanesi de bilgi kirliliği ile ilgiliydi. Rapora göre ana akım medya, kripto para yasaları noktasında bilgi kirliliğine yol açıyor. Bununsa birkaç nedeni var. Kripto Varlıklar İle İlgili Yasal Düzenlemelere İlişkin Ülke Örnekleri raporunda bu konuyla ilgili yapılan açıklama: "Küresel ölçekte ana akım medyanın, gerek kripto piyasasının manipülasyona müsait olmasından dolayı bilinçli olarak, gerekse medyanın konuya yabancı olmasından dolayı bilinçsiz olarak, yasal düzenlemelerini yanlış duyurduğu görülmektedir."
