2010'lu yıllara kadar bilim kurgu filmlerinde kendi kendi giden otomobilleri bir “hayal” olarak gördük. 2013’ten günümüze kadar, çok kısa sürede bu hayal gerçek oldu. Tesla, Google, Apple, Nvidia, Samsung, Uber ve daha pek çok teknoloji devi, otopilot teknolojisine sahip arabalar için farklı sistemler geliştirdiler. Mercedes, BMW, Nissan ve daha pek çok geleneksel şirket, bu teknolojileri benimsemeye başladılar.
Otopilot sürüş sistemlerinde öncü konumdaki Tesla’nın araçları, tamamen insan kontrolü dışında gitmeye müsait durumdalar. Şu an için Tesla otomobilleri, sürücülerin birkaç dakikada bir direksiyona dokunmalarını istiyor. Tek bir yazılım güncellemesiyle bu zorunluluk ortadan kaldırılabiliyor. Peki Tesla gibi üreticiler, insanı tamamen devreden çıkartmak için neyi bekliyorlar? Elbette yasaların ve trafik kurallarının düzenlenmesini...
Nvidia gibi devler, araçların sensörlerinden gelen görüntülerin işlendiği özel sistemler geliştiriyorlar. Bu sistemler aracın yapay zeka yazılımlarıyla bir araya getirildiğinde otopilot sistemleri ortaya çıkıyor. Yazılımlar yoldaki hız sınırını, çevredeki araçları ve engelleri görüyorlar. İnsanlar, sadece bir çift göz ve küçük aynalar ile çevrelerini sınırlı şekilde analiz ederken; yapay zekalar aynı anda aracın her tarafını tarayabiliyorlar.
Peki yapay zekalar hiç mi hata yapmıyorlar? Bugüne kadar gerçekleşen ölümlü otopilot kazalarına bakalım:
Kuşkusuz ki bu konuda en çok sıkıntı yaşayan firma Tesla. Sürücülerin sınırlı şekilde otopilot özelliğini kullanmalarına izin veren şirket, bazı araç sahiplerinin suistimalleri yüzünden sıkıntılar yaşadı. Otopilotu açarak araca sarhoş binenler, direksiyonda uyuya kalanlar kol geziyorlar. Bunların yanı sıra yapay zeka yazılımlarının çuvalladığı anlar da mevcut. Yavaşlama yapılması gereken yerde, aniden hızlanan araçlar yüzünden insanlar öldü.
Otonom sürüş sistemlerinin 5 seviyesi bulunuyor, seviye arttıkça sürücü faktörü devreden çıkıyor. Tesla, şu an için 2. Seviye otopilot sistemleri kullanıyor. Söz konusu sürüş sistemlerinin güvenlik oranını anlamanın etkili yollarından birisi, belirli bir mesafe başına gerçekleşen ölümlü kazanın oranını hesaplamak. Geleneksel sürüş sistemlerinde yapılan kazalarda, 160 milyon kilometreye 1,18 can kaybı düşüyor. (2018)
Otopilot araçlar için benzer veriye ulaşmak için daha beklemek gerekiyor. Zira henüz milyonlarca kilometre yol katetmediler. Google’ın bir girişimi olan Waymo’nın özerk araçları, test sürüşlerinde %100 insansız olarak yaklaşık 8 milyon kilometre yol katetmeyi başardılar. Ortalama rakamlar için o araçların yollara çıkması, gerçek sahipleri tarafından, gerçek dünyada kullanılmaları gerekecek. Bir başka deyişle otopilot araç almaya karar veren ilk insanlar, bir nevi ölüm oranını belirlemek adına denek görevi görecekler. Tuhaf ama gerçek.
İşte o seçim anına geldiğinizde cevaplamanız gereken bir soru olacak. Biz de o soruyu biraz erken soralım, bu konudaki fikirlerinizi alalım istedik. Lafı daha da uzatmaya gerek yok, şöyle buyrun:
420 beygirlik bir Tesla ile 2. Seviye otopilot testi yaptığımız videoyu aşağıdan izleyebilirsiniz:
