Paniğe gerek yok, radyasyon tüm evrenin ve bizim de hayatımızın bir parçası. Nitekim ona uzun sürelerde ve yüksek dozda maruz kalmak hayati denegeleri bozuyor. Akıllı telefonlar ise bize en çok zarar veren yapay radyasyon kaynakları arasında yer alıyorlar.
Tabii ki akıllı telefon üreticilerinin uymak zorunda olduğu bazı yasal düzenlemeler var. Kritik seviyelerde radyasyon yayan telefonların üretimine zaten izin verilmiyor. Diğer taraftan o kritik olmayan seviyeler bile uzun süreli kullanımlarda hepimizin hayatını etkiliyor. Peki akıllı telefonlar kapalı durumda olsalar bile radyasyon yaymaya devam ederler mi? Gelin bu sorunun yanıtlarına bakalım.
Telefon kapalıyken radyasyon yayar mı?
Muhtemelen beklediğiniz cevap "Hayır" idi, ancak değil. Telefonların radyasyon yayma durumları modelden modele farklılık gösteriyor. Kapalı olsa bile radyasyon yayan cihazlar var. Mesela sanılanın aksine eski cep telefonlarının çoğu, kapalıyken radyasyon salınımı gerçekleştirmez. Günümüzde üretilen akıllı telefonlar ise bu konuda daha kabarık bir sicile sahip. Zira akıllı telefonlar, kapalı durumdayken bile bazı arka planda bazı şeyleri çalıştırmaya devam ediyorlar.
Akıllı telefonlarda bulunan konum hizmeti ve saat, telefon kapalıyken bile çalışmaya devam eder. Hatta ayar yapılırsa telefon kapalıyken kurduğunuz alarm bile çalabilir. Tüm bu işlemler telefon kapalıyken bile radyasyon salınımı olmasına sebep olur. Peki bu küçük görevlerde yayılan radyasyon miktarı ne düzeyde?
Telefonların kapalıyken yaydığı radyasyon seviyeleri genellikle minimum düzeyde olur. Yani sağlığınız hakkında endişe etmenizi gerektirecek bir durum oluşturmaz. O yüzden telefonunuz kapalı olduğu sürece dilediğiniz gibi yanınızda taşıyabilirsiniz. Peki telefonlar neden kapalıyken çok daha az radyasyon salınımı gerçekleştirir?
Telefonların radyasyon yaymasının en büyük sebebi gerçekleştirdiği kablosuz bağlantılardır. Bu bağlantılara Wi-Fi ve hücresel bağlantıları örnek verebiliriz. Hücresel bağlantılardan kastımız yalnızca hücresel veri adı altında kullanılan internet değil. Telefonun baz istasyonuyla sağladığı bağlantı da hücresel bir bağlantıdır. Telefon kapatıldığı zaman bu tip bağlantılar yapılmadığı için de radyasyon salınımı büyük ölçüde azalır.
Telefon açık durumda ancak ekran kapalıyken radyasyon yayar mı?
Telefonlar en çok açık ve kullanılıyorken radyasyon yayar. Çünkü telefonla mesajlaşmak, e-posta göndermek ya da aramalar yapmak telefonun direkt olarak kablosuz bağlantı kurmasını gerektirir. Eğer bir de bu işlemleri düşük sinyal gücü olan bir bölgede gerçekleştiriyorsanız radyasyon salınımı daha da artar. Çünkü telefonunuz iyi bir bağlantı kurabilmek adına daha fazla güç harcamaya başlar.
Açık durumda olan ancak kullanılmayan telefonlar, kullanılan bir telefona oranla çok daha düşük seviyelerde radyasyon yayar. Ancak salınım yine de dikkate alınması gereken seviyelerdedir. Özellikle akıllı telefonlar sürekli olarak sinyal araması gerçekleştirdiği için telefonu kullanmıyorken de yüksek düzeyde radyasyon yarar. Telefona gelen bildirimler bile telefonun bir miktar radyasyon yaymasına sebep olur.
Telefonların yaydığı radyasyonun zararlarından nasıl kaçınabilirsiniz?
Telefonların yaydığı radyasyonu en düşük seviyede tutmak istiyorsanız verebileceğimiz en etkili tavsiye telefonunuzu kapatmak. Ancak bu tavsiyeyi uygulamanın çağımızda neredeyse imkansız olduğunu da biliyoruz. O yüzden biz telefon açık durumdayken alabileceğiniz önlemlere odaklanacağız. Şimdi gelin telefon açıkken neler yapılabileceğine bakmaya başlayalım.
Telefonu vücudunuza çok yakın tutmayın:
Telefonların yaydığı radyasyondan en çok vücuda değdiği ya da cepte taşındığı zamanlarda etkileniliyor. O yüzden bir masada oturuyorsanız telefonunuzu cebinizden çıkararak, masanın size çok da yakın olmayan bir kısmına koymanız en doğrusu. Yürürken telefonu cebinizde taşıyorsanız, yanınızda bir çanta taşıyarak telefonu çantanıza koymanızı öneriyoruz.
Telefon görüşmeleri yaparken kablolu kulaklık kullanın:
Yazımızın önceki kısımlarında telefonun en çok hücresel bağlantılar kurarken radyasyon yaydığından bahsetmiştik. Yani telefon görüşmeleri yaparken telefonun yaydığı radyasyon en yüksek seviyelerde oluyor. Eğer kulaklık kullanmıyorsanız telefonu kulağınıza götüreceğiniz için telefonun yaydığı radyasyondan beyniniz etkilenebilir. Güzel haberse şu: Telefonu kulağınızdan yalnızca 5 santimetre uzaklaştırmak bile radyasyondan etkilenme seviyenizi yüzde 75 oranında azaltıyor.
Telefonu kulağınızdan uzaklaştırmak için yapabileceğiniz en mantıklı şey de bir kulaklık kullanmak. Burada da aklınızda kablosuz kulaklıkların yayacağı radyasyonla ilgili bir soru oluşabilir. Kablosuz kulaklıkların telefonlara göre çok daha düşük seviyelerde radyasyon yaydığını söyleyerek endişelerinizi giderelim. Eğer radyasyon seviyesini daha da düşürmek isterseniz kablolu bir kulaklık da tercih edebilirsiniz.
Telefonu kullanmıyorken Wi-Fi ve hücresel veriyi kapatın:
Wi-Fi ve hücresel veri özellikleri açık olduğu sürece, telefonunuz sürekli olarak bağlantı içerisinde olduğu için radyasyon yaymaya devam edecektir. İnternet bağlantısını kullanmadığınız zaman devre dışı bırakarak, kendinizi telefonun yaydığı radyasyondan ciddi oranda koruyabilirsiniz.
Birinden mesaj beklediğiniz için interneti açık tutmak isteyebilirsiniz. Çok acil olmadığı durumlarda interneti arada bir açarak kontrol etmeyi alışkanlık hâline getirin. Eğer bunun bile size zaman kaybettirme ihtimali varsa, en azından telefonu kendinizden uzak bir yerde muhafaza ederek radyasyondan etkilenmenizin önüne geçebilirsiniz.
İhtiyacınız olmadığı durumlarda konum hizmetlerini devre dışı bırakın:
Konum hizmetleri birden fazla sebep için kullanılabiliyor. Ancak en çok kullanıldığı alan navigasyon ve konum bilgisine ihtiyaç duyan Pokemon GO ve Minecraft Earth gibi oyunlar. Konum özelliği genellikle ihtiyaç duyulmadığı anlarda da açık unutulabiliyor. O yüzden düzenli aralıklarla kontrol etmekte fayda var. Çünkü konum özelliği de bağlantı kurulması gerektirdiği için radyasyon salınımını arttırıyor.
Arama yapma sıklığınızı azaltarak mesajlaşmaya yönelin:
Eğer uzun bir konuda görüşme yapmanız gerekmiyorsa ya da yapmanız gereken görüşme acil değilse radyasyondan etkilenme oranınızı azaltmanın en etkili yollarından birisi telefon görüşmeleri yapmak yerine mesajlaşmayı tercih etmek. Bu şekilde telefonu elinizde tutma süreniz tüm bir telefon görüşmesi süresi yerine yalnızca mesajı yazarken geçen süre kadar olacak.
Çakma telefon kullanmayın:
Yazımızın başlarında telefon üreticilerinin uymak zorunda olduğu kurallar olduğunu, bu yüzden de kritik ölçülerde radyasyon yayan telefonlar üretmediklerini söylemiştik. Sahte telefon üreticileri ise bu kurallara uymuyor. Yani sahte telefonlar, sağlığınızı tehlikeye atacak seviyelerde radyasyon yayıyor.
Böylelikle telefon kapalıyken radyasyon yayar mı sorusuna cevap verdiğimiz ve radyasyondan korunmak için neler yapabileceğinizi anlattığımız yazımızın sonuna geliyoruz. Telefonların yaydığı radyasyon her ne kadar düşük ölçülerde olsa da dikkate almanız gereken bir konu olduğunu unutmayın. Webtekno hepinize sağlıklı günler diler. :)
