Marvel Sinematik Evreni artık başlı başına bir sektör haline geldi. Filmler ve yan ürünleri koca bir pazar oluşturdu. Pandemiyle birlikte sinema filmleri sekteye uğrasa da Marvel, Disney+ dizileri ile hikayelerini anlatmaya devam ediyor. Disney+ ekranlarında ilk olarak WandaVision adlı yapımı izlemiş, hatta daha dizi yarısındayken dizinin aslında ne anlattığını da açıklamıştık. Dizinin arkasındaki ekip de daha sonra yaptığı açıklamalarla bizi doğrulamıştı.
Dikkat: Bu yazı, The Falcon and The Winter Soldier dizisi ve MCU ile ilgili spoiler/sürprizbozan içerir. Diziyi izlemediyseniz yazının gerisini okumak istemeyebilirsiniz. İzlediyseniz buyrun başlayalım.
"Arkadaşım sen kimsin?"
Avengers: Endgame filminin sonunda Steve Rogers, kalkanı Sam Wilson'a vermiş ve artık kalkanı onun taşıması gerektiğini ifade etmişti. Kalkanı da kahramanlarımızı da en son gördüğümüz yer orasıydı. Sonrasında olanları dizide izliyoruz.
Öncelikle Sam'in yeniden The Falcon olmaya döndüğünü görüyoruz. Kaptan Amerika'nın ikonik kalkanını ise Smithsonian Müzesi raflarında görüyoruz ancak tabii ki kalkan çok uzun süre orada kalmıyor. Hemen ilk bölümün sonunda Kayyum Amerika.. Ehm, şey, Kaptan Amerika karşımıza çıkıyor.
Wyatt Russell'ın canlandırdığı John Walker, dizide yeni Kaptan Amerika olarak karşımıza çıkıyor. Kendisi ABD'nin yeni altın çocuğu olarak üç onur madalyasına, çeşitli ödüllere ıvır kıvırlara sahip bir asker. Aslında yaşayacağı sorunlar da tam olarak burada ortaya çıkmaya başlıyor.
İlk Kaptan Amerika filminde süper asker serumunu yapan Dr. Erskine, Steve Rogers'ı seçme nedeni olarak "Mükemmel asker değil, iyi bir insan" olmasını göstermişti. Walker ise tam anlamıyla muhteşem asker. Ne kadar iyi biri olduğu ise tartışılır. Bunu cebimize koyalım.
Ne serummuş ya!
Özellikle çizgi romanlarda gerçekten de Kaptan Amerika'nın serumu pek çok hikayenin arka planında yer alır. Kaptan Amerika, çizgi romanlarda Weapon I'dir. Weapon X Wolverine, Weapon XI ise Deadpool'dur. Bruce Banner'ın Hulk olmasına neden olan kazada yaptığı çalışma da Gamma ışımaları ile Kaptan'ın formülünü taklit etme girişimidir.
İdeolojik olarak baktığımızda aslında Kaptan Amerika biraz komiktir. Hitler'i yumrukladığı kapağıyla (ister inanın ister inanmayın ABD'de bu kapağa tepki gösteren büyük bir kesim vardı) bilinen kahraman genetik olarak üstün, sarışın mavi gözlü bir askerdir ve aslında Hitler'in hayalidir. (Hitler'in bu amaçla yaptığı canavarlıkları bir ara yazarımız Çağla'nın serilerinde okuyabileceğimizi umuyorum.)
Hikayelerde anlatılan ise benzer, hatta daha güçlü bir seruma sahip olan ancak insanların yaşam enerjisini emmediği sürece gücü tükenen Red Skull ile Kaptan Amerika'nın kavgasıdır. Zira Marvel'ın kullandığı alegoriye göre Nazi savaş makinesi daha güçlü görünebilir ama Amerikan erdemleri daha doğru ve ahlaken üstündür. Bu nedenle de Kaptan hep üstün olandır. Yani Kaptan Amerika ve serumu, gücü ve gücü doğru kullandığı savunulan değerleri temsil eder. Bu da cebimize koyacağımız ikinci bilgi.
Steve Rogers ile Kaptan Amerika aynı kişi değildir:
Çizgi romanlarda Civil War hikayesini okuduysanız, hikayenin nasıl sona erdiğini bilirsiniz. Okumadıysanız özet geçelim: Bir kamyon süper kahraman ve bir miktar da süper kötü bir anda New York'un ortasına düşer. Bunlar dövüşüp ortalığı yıkarken Kaptan Amerika da Tony'nin ağzının ortasına kalkanı vurmaya hazırlanmaktadır. Tam da bu esnada etraftaki polis, itfaiye vs çalışanlar Kaptan'ı durdurur.
Bu noktada Steve, "Kaptan Amerika'yı değil, Steve Rogers'ı tutukluyorlar. Bunların ikisi ayrı şeyler." der ve teslim olur. Sonrasında başka pek çok olay yaşanır, bazı kahramanlar dizideki gibi kaçak durumuna düşer, Bütün bunlar anlatılırken yıl 2004'tür.
Diziye geldiğimizde de kendimizi benzer bir ortamın içerisinde buluruz. Süper kahramanlar savaşta olmasa da ortada çok ciddi bir Kaptan Amerika ve Steve Rogers karmaşası gözüküyor. İnsanlar Walker'dan yeni Steve olmasını da beklemesine rağmen karakterin yaklaşımı daha farklıdır. Dora Milaje'den bir araba dayak yedikten sonra "Süper asker bile değillerdi" der.
Walker bu anlamda Amerikan muhafazakarlarında görülen özellikle askeri güç takıntısının da göstergesi olur. Afganistan travmalarını atlatamamış, sümen altı etmiş bir asker olan Walker, daha fazla güç istemektedir. Bu gücün sorunları çözüp çözmeyeceğini tam olarak düşündüğünü söylemek ise pek mümkün değil.
Power Broker ve Flag Smasher?
Bunlar da çizgi romanlardan karakterler aslında ancak MCU'ya farklı şekilde aktarıldıklarını görüyoruz. Power Broker teknik olarak nerede ne sonuç çıkmasını, gücün kime gitmesini isterse ona gitmesini sağlayan bir karakterdir. Flag Smasher ise Blip sonrası yerinden yurdundan olmuş insanların umudu olduğunu iddia eden bir organizasyon.
Peki Flag Smasher aslında hangi kategoriye giriyor? Dizide organizasyonlarına terörist diyenlere "Ya da devrimci, hangi cepheden baktığınıza göre değişir" diyorlar. Aslında değişmez arkadaşlar, bütün bu tanımlar için belirlenmiş olan kıstaslar vardır. Uluslararası İlişkiler bölümlerinde bu konuda makaleler de okutulur.
Kontrolsüz güç çok leş bir şeydir
Hikayenin başından sonuna kadar gücün kaymasına ve gücün nasıl yozlaştırabildiğine bakıyoruz. Flag Smasher ekibi de, Kayyum Amerika ve yancısı da güçle birlikte zaman içerisindeki yozlaşmanın yüzleri oluyor. Sam'in diyalog çağrısını boşa çıkaran Walker ve her hareketinde daha da ileri giden Karli, şiddetin nasıl bir sarmal haline geldiğini de gösteriyor.
Dizide ilerledikçe ilk başta düzenin korunması için hareket eden yeni Kaptan Amerika'nın intikam için hareket etmeye başladığını görüyoruz. Keza Flag Smasher da sahip olduğu gücün kontrolünü kaybetmeye başlıyor. Her iki cephede de ilk ölenlerin ise bu denli şiddete karşı olanlar olması, önce kimlerin zarar gördüğünü anlatan bir metafor oluyor.
Şu anda The Falcon and the Winter Soldier, bir aksiyon yapımı olmaktan çıkmış durumda. Dizinin alt metninde fanatizmin olumsuz etkilerini, nasıl ortaya çıkıp yayıldığını görüyoruz. Hızlı ve kesin çözüm için güç kullanmak ise durumu daha da karmaşık hale getirmekten başka bir işe yaramıyor, hatta kısıtlı da olsa gerçekleşen diyalogların olumlu etkisini de ortadan kaldırıyor.
Güvenlik uğruna özgürlükleri ve hakları askıya alabilir miyiz?
Civil War çizgi romanına geri döndüğümüzde dev bir ideoloji kapışmasını görüyoruz. Benzer bir durum dizi için de geçerli oluyor. Walker, kanunları korumak ve kendi doğrularını sunmak için ne kadar ileri gidebilir? Elinde güç bulunanlar, bu gücü kullanmada ne kadar aşırıya kaçabilir? Daha şimdiden hem Flag Smasher ekibi hem de Kayyum Amerika tartışma konusu olmuş durumda. Kaldı ki karakterin çizgi romanlardaki ortaya çıkışı da benzer koşullarda ve çok tartışmalı bir şekilde gerçekleşmişti.
Dizi şimdi bu sorulara cevap verecek. 2004 yılında ABD Başkanı oğul Bush olmuş, 2. Irak Savaşı başlamıştı. O dönemde DC çizgi romanlarında da ABD Başkanlığı görevi Lex Luthor'un olmuştu. Şu anda ise ters yönde bir güç geçişi söz konusu. Fanatizm, güç mücadelesi ve güç zehirlenmesi, özgürlük/koruma farkı arasındaki geçiş dizinin alttan alta işlenen konusunu oluşturuyor.
Buradan sonrası kişisel tahminim: Muhtemelen dizinin sonunda Zemo'dan kallavi bir kazık yiyecek olan karakterlerimiz, sonrasında kendi yanlışlarını ve doğrularını tartmaya başlayacak. İsmini bir viskiden aldığını düşündüğüm John Walker, yaptığı hareketlerin kefaretini ödemek için uzun bir yolculuğa çıkacak. Sokovia yasası tamamen yalan olup gidecek, zira yeni Kaptan Amerika'nın hareketleri ile politikacıların bağı ortaya çıkacak. Sam Kaptan Amerika olmayı kabullenecek. En önemlisi de serinin sonunda büyük bir "Biz Amerika (ve batı) olarak kendi değerlerimizi unutlamalı, onları yeniden hatırlamalıyız" mesajı gelecek.
Seri hakkında sizin tahminleriniz ve dizinin finalinden beklentileriniz neler? Yorumlarınızı bekliyoruz.
