“Keramet sadece şapkada değil, şapka çıkarttıracak hizmeti sunmakta.” diyerek reklamları yapılan ve döneminde pazarda yüksek payı olan Türk Petrol’ün ‘yerinde durmayan’ bir hikâyesi var.
Firuzan Ali Arsan, Mehmet Ali Kunt, Mithat Recai Öğdevin ve Muhiddin Arif Arsan. Hayır, bunlar Tanzimat şairleri değil; petrol pazarına girmeye niyet eden 4 girişimci.
1931 yılında Türk Petrol kuruluyor.
4 girişimci, dönemin 200 bin lirası ile bu şirketi kuruyor. Şirket, Türkiye’de petrol dağıtımında çalışacak olan ilk yerli özel şirket oluyor.
Elbette petrol dağıtmak için önce petrole ihtiyaçları var. Fakat bir problemleri var ki Türkiye’de petrol kuyusu yok. İleride bulunacak olan petrol kuyusundan bihaber bir şekilde Romanya’dan petrol getirip satmaya başlıyorlar. Yani ithal edip satma sistemleri var. Elbette ilerleyen yıllarda ülkemizde bulunan petrol kuyusu ile ithal etmeyi de bırakıp tamamen yerli oluyorlar.
İsim değişikliği ve iş birlikleri yavaş yavaş başlıyor.
İçerik boyunca sık sık değişen isimlerinden bahsedeceğiz, bu nedenle dikkatli okumanızda fayda var. 1933 yılında ismini Türk Petrol Limited Şirketi olarak değiştiriyorlar. Bu değişiklikten sonra 1936 yılında Türk Petrol ve Madenî Yağlar Türk Anonim Şirketi oluyorlar. Ülkenin büyük oranda petrol ihtiyacını da karşılıyorlar.
Madenî Yağlar eki ile isim değişikliği yaptıktan yıllar sonra yani 1954 yılında Castrol ile iş birliği yapıyorlar.
İstasyonlarını artırıp farklı pazarlara da yöneliyorlar.
1960’lı yıllarda hizmet alanı genişliyor ve benzin istasyonlarının sayısı artıyor. Öyle ki 1972 yılına gelindiğinde TP istasyon sayısı 500’ün üstüne çıkıyor.
Yine 1960’lı yıllarda LPG pazarına da giriş yapıyorlar. İsim olarak da Alev Gaz’ı uygun buluyorlar. Fakat her şey bu kadar güzel ilerlemiyor.
1973 Petrol Krizi ile işleri biraz duraksıyor.
Dünyayı etkileyen petrol krizi ile TP de bir duraksamaya gidiyor. 1980’li yıllarda düzlüğe çıksa da geçen o kadar yılda sadece 50 istasyon daha kuruyorlar.
İşleri düzeltmeye başlayınca yine Castrol ile bir iş birliği yapıyor ve 1988 yılında Turcas Petrolcülük Anonim Şirketi’ni kuruyorlar.
1992 yılında Turcas’ın %15’i halka arz oluyor ve hisseler el değiştiriyor.
Şirketin %15’i halka arz olduktan 1 yıl sonra kimlik yenileme adı altında bazı değişikliklere gidiliyor. Logodan kurum kültürüne kadar tarzlarını değiştiriyorlar.
800’ü aşkın petrol istasyonu olan Erdal Aksoy’un 1980 yılında kurduğu Tabaş şirketinin hisselerini, CONOCO Petrol 1995 yılında satın alıyor. 1996 yılında da, bahsettiğimiz Tabaş şirketi Turcas’ın çoğunluk hissesini satın alıyor.
1999 yılında Tabaş Petrolcülük ile Turcas birleşiyor.
Birleşen iki şirket, Turcas Petrol oluyor. Fakat Tabaş’ın sahibi olan Erdal Aksoy ve ailesi, 2005 yılında Turcas Petrol’deki hisselerini Aksoy Holding’e devrediyor.
Aksoy Holding daha CONOCO’nun hisselerini de alıyor. Yani Aksoy Holding, Tabaş ve Turcas’ın birleşmesinden oluşan Turcas Petrol’ün sahibi oluyor. Her yol Aksoy Holding’e çıkıyor diye özetleyebiliriz bu hisse alma sürecini.
2000’li yıllar pazarlama ve reklamlar açısından oldukça renkli zamanlar geçiriyorlar.
Yıllara göre Türk Petrol’ün hikâyesini anlatırken reklamlarına değinmeden olmazdı. 2000’li yıllarda en çok bilinen iki reklamı var. Bunlardan ilki, Hülya Avşar’lı reklam. Reklamda, kafasında Türk Petrol şapkası ile şarkısını söylerken petrol istasyonunda yürüyen bir Hülya Avşar görüyoruz. Slogan olarak da ‘Türkiye’nin en meşhur şapkası’ cümlesini duyuyoruz.
Önemli bir diğer reklamı ise rakip şirket rolündeki Gazanfer Özcan ve Bülent Kayabaş’ın oynadığı reklam. Türk Petrol’ü taklit etmeye çalışıp başaramamalarını anlatıyor. Reklamlarını hatırlattıktan sonra tekrar şirketin dönüşümüne dönelim.
2006 yılında Shell ile bağlantı kuruyorlar.
Kimse, “Biri dur desin artık!” diye bağırmamış olacak ki macera hâlâ devam ediyor. 2006 yılında Shell ve Turcas bir ortaklık kuruyorlar ve Shell Turcas Anonim Şirketi kuruluyor. Pay olarak ise ülkedeki Pazar payı kadar hisse alıyorlar.
Birleşme ile tek çatı altında ilerleme düşüncesini kabul ediyorlar. Böylelikle Türk Petrol tabelaları tamamen kaldırılıp yerine Shell konuluyor. Yani Türk Petrol istasyonları artık Shell ismiyle çalışıyor.
2017 yılında ‘Türk Petrol’ markası satılıyor.
Türk Petrol markasını Demirören Grubu satın alıyor. Türk Petrol ile birlikte Moil, Milangaz ve Total gibi markaların da sahibi olan Demirören Grubu, Türk Petrol ismi ile pek bir iş yapmıyor.
2020 yılına geldiğimizde Oyak, Güzel Enerji’yi Demirören‘den alıyor. Dolayısıyla Güzel Enerji’nin içinde bulunan Total ve Moil’in sahibi oluyor. Petrol piyasasında da beşinci sırada yer alıyor.
Güzel Enerji, çatı yapı olarak karşımıza çıkmış oluyor.
Türk Petrol’ün de Güzel Enerji Anonim Şirketi’ne bağlı olması sebebiyle çatı yapı olarak Güzel Enerji’yi görüyoruz.
2020 sonrası henüz bir değişiklik, iş birliği yok. Fakat bu, yeni gelişmeler olmayacağı anlamına gelmez. Sonuç olarak Türk Petrol kaybolmadı veya batmadı. Sadece onlarca basamaktan geçip bir çatı altında durmaya karar verdi.
İlginizi çekebilecek benzer içeriklerimiz:
