Bir dönem ülkemizdeki farklı şirketler, kurumlar, hizmetler vb. haber ve gazete sayfalarından düşmezken şimdilerde ortadan kaybolduğunu görüyoruz. Tabii biz bu durumu fark edene kadar iş işten geçmiş oluyor ve anlam veremediğimiz bir durumda buluyoruz kendimizi. Zira büyük çaplı yatırımların yapıldığı hizmetlerin bu şekilde kaybolması pek de alışılmadık değil.
Bu bağlamda daha önce Tekel, Panda Dondurma, Aycell, Simtel ve daha nice farklı kurum ve hizmetin ortadan nasıl kaybolduğunu sizlere anlatmıştık. Şimdiyse odağımıza, Turkcell’in Yaani isimli arama motorunu koyuyoruz. Çıktığı dönemde yerli ve millî olmasına vurgu yapılan hizmet, nedense şu aralar pek de ses çıkarmıyor.
Yaani, 2017 yılında hayatımıza girmişti.
2017 yılının sonlarına doğru Turkcell Genel Müdürü Kaan Terzioğlu, “Türkiye’nin arama motorunun adı Yaani.” diyerek hizmeti duyurdu. Bunun üzerine Terzioğlu, elde (ülkede) veri tutmanın ve bu verileri hizmete dönüştürmenin Türkiye’yi nasıl sayılı ülkeler arasına sokacağından bahsetmişti. Açıklamasında şu ifadeler yer alıyordu:
“Bugüne kadar geliştirdiğimiz servisler sadece Türkiye'de değil dünyada da milyonlarca kişi tarafından kullanılıyor. Şimdi Yaani ile bir adım daha atarak en fazla veri üreten servislerden birisi olan arama motoru pazarına giriyoruz. Bu, Turkcell'in değil Türkiye'nin arama motoru. Hepimizin desteği ile büyüyecek."
“El âlemin arama motoru, ararken; Yaani, bulacak.” sloganıyla öne çıkan Yaani’nin, verileri saklayacağı yer bile belliydi.
Terzioğlu, Gebze’de Türkiye’nin en büyük veri merkezini açtıklarını ve Yaani verilerinin burada saklanacağını belirtmişti. Ayrıca durum sadece arama motoru olmaktan ibaret değildi.
Aynı açıklamasında Terzioğlu; TV+, BiP, Lifebox ve Paycell gibi hizmetlerin de bu arama motoruna entegre olacağını söylemişti. Tabii böylesine büyük bir girişimin ülke ekonomisine katkı sağlaması da kaçınılmaz olacaktı.
Birçok kişi, veri güvenliğinden endişe duymuş olsa da büyük planlarla gelen Yaani, Google Play Store ve App Store’da yerini aldı.
Üstteki görselden de görebileceğiniz üzere uygulama, en son güncellemesini 3 Kasım 2022’de almış. O zamandan bu zamana herhangi bir güncelleme gelmemiş anlayacağınız.
Ayrıca Yaani’nin Google Play Store sayfasındaki Veri Güvenliği başlığı da pek umut vermiyor. Zira verilerin hem şifrelenmediği hem de istediğiniz zaman uygulamadan verilerinizi silemediğiniz belirtilmiş.
2017 yılında Geliyoo’nun yapımcıları, Yaani hakkında hoş olmayan açıklamalar yapmıştı.
Söz konusu açıklamada Yaani’nin özgün bir iş olmadığı, Yandex ve Google gibi arama motorlarının verilerini kullandığı belirtildi.
Ayrıca Ntent altyapısı kullandığı belirtilen hizmetin verileri, her ne kadar Terzioğlu’nun açıklamasında da bahsettiği gibi Türkiye’de depolansa da Google'dan geldiği için “Türkiye’nin Arama Motoru” denmesinin yanlış olduğu savunuldu. Söz konusu açıklamada şu sözler yer almıştı:
“Yaani diye arama motoru yaptık deyip devlet teşvikleri, hibeleri ve bilimum kaynaklarını kullanmayı hedeflediklerini düşünüyoruz. Bunun için Apple gibi bir de sunum yapıldı. Fakat kullanılan veri, Yandex ve Google'dan!”
İroniktir ki Geliyoo da aynı şekilde Türkiye’nin arama motoru olma sözüyle yola çıkmış, fakat sonradan verilerini Google’dan aldığı ortaya çıkınca tepkiyle karşılanmıştı.
Turkcell ise herhangi bir arama motorunu kullanmadığını, sadece belli başlı şirketlerden teknolojik destek aldığını açıklamıştı.
2022’nin sonlarına doğru arama motoru olarak bildiğimiz Yaani, açıklama yapılmadan ortadan kayboldu. Bir anda internet sitesinden arama yapamaz hâle geldik ve bir zamanlar arama yapmamızı sağlayan sayfa, Yaani'nin mobil uygulama bağlantılarına yönlendirme yapmaya başladı.
Fakat tam olarak hayatımızdan çıktı demek de hata olur. Zira arama motoru hizmetine son verilen Yaani, Google ve Yandex gibi diğer arama motorlarını kullanan bir internet tarayıcısı olarak hâlâ indirilebilir ve kullanılabilir durumda.
Yerli ve millî olmasının asıl odak noktası hâline getirilmesinin, böylesine bize özgü bir şeymiş gibi gösterilirken benzerlerinden veri çekiyor olmasının ve herhangi bir açıklama yapılmaksızın işlevine son verilmesinin, Yaani’yi gündemimizden düşüren başlıca etkenler olduğuna inanıyoruz. Siz çıktığı dönemde Yaani’yi kullandınız mı?
Buna benzer diğer içeriklerimiz:
