Türkiye'de bundan yıllar önce akıllı telefonlarla ilgili önemli bir karar aldı. Bu karar ne yazık ki yeni akıllı telefon alma sürecini epey zorlaştırdı. Çoğu kişi, yeni bir akıllı telefon için ya bankadan kredi kullandı ya da peşin para ile telefon satın almak durumunda kaldı. Ancak bu uygulamanın ülkemizde çok büyük bir soruna yol açtığı açığa çıktı. Mobil İletişim Araçları Ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği Başkanı (MOBİSAD) Mustafa Kemal Turnacı'ya göre devlet, mevcut uygulamalar yüzünden 5 milyar TL’nin üzerinde vergi kaybı yaşıyor. Peki nasıl?
MOBİSAD Başkanı Turnacı'ya göre ülkemizde akıllı telefon yenileme hızı, 2 yıldan 4 yıla çıkmış durumda. Yani vatandaşlar, aldığı akıllı telefonu ortalama 4 yıl kullanıyor. Türkiye'de yıllık bazda satılan sıfır veya ikinci el akıllı telefon sayısının 10 milyon civarı olduğunu söyleyen Turnacı, bu telefonların yüzde 35 gibi (3,5 milyon adet) ciddi bir bölümünün klon IMEI yöntemi ile el değiştirdiğini ifade etti. İşe bu da devletin vergi kaybetmesine neden oluyor...
Klon IMEI nedir?
Tüm telefonlar, özel bir IMEI numarasına sahiptir. Bu numarayı, telefonların kimlik numaraları gibi düşünebilirsiniz. Klon IMEI ise en basit tanımıyla, Türkiye'de kayıtlı olan eski bir telefonun IMEI numarasının, kaydı yapılmamış yeni bir akıllı telefona entegre edilmesi şeklinde açıklanabilir. Böylelikle A telefonunun 'kimlik numarası' B telefonuna aktarılmış oluyor ve o telefon, yasadışı bir yöntemle ülkemize girmiş oluyor. Aslına bakacak olursak bu işlem bir suç ve devlet, klon IMEI nedeniyle vergi kaybediyor...
İşte MOBİSAD Başkanı Turnacı da tam olarak bu noktaya parmak basmış durumda. Vatandaş, yeni akıllı telefon almakta zorlandığı için ikinci ele yöneliyor ve satışa çıkarılan ikinci el telefonların ciddi bir bölümü de klon IMEI yöntemiyle ülkemize sokulmuş durumda. Turnacı'ya göre akıllı telefon satışlarındaki taksit uygulaması esnetilir veya tamamen kaldırılırsa, kayıt dışılık azalacak.
Açıklamanın tamamı şu şekilde:
"Devletin ithalatı azaltmak için attığı adımları destekliyoruz. Sektörümüzün neredeyse tamamı ithal ürünlerden oluşuyor. Ancak kayıt dışı ürünlerinin oluşturduğu vergi kaybının 5 milyar TL’nin üzerinde olduğunu öngörüyoruz. Alınan tedbirler sektörün dinamiklerine uygun değil ve sektörümüzdeki kayıt dışı yani klonlama sistemi o kadar yaygınlaştı ki bunun önüne geçilmezse telafisi olmayan bir duruma düşeceğiz.
Mobil teknoloji sektöründe 5 bin TL’nin altındaki ürünlerde 12 taksit, bu tutarın üzerindeki ürünlerde ise yalnızca 3 taksit bulunuyor. Enflasyonu da göz önünde bulundurduğumuzda tüketicinin alım gücü çok düştü. İhtiyacı olan telefonu almak için kayıt dışı yollara başvuruyor. Taksit kısıtlamasında esneme olmazsa mobil teknoloji sektörünü kayıt dışına kurban edeceğiz. Bunun önüne geçmek amaçlı taksit sınırlamasının kaldırılması gerekiyor.
Normalde 7 yıl sinyal alınmayan telefonlar 7. yılın sonunda kapatılıyor. Ancak bu süre 2 yıla düşürülmeli. BTK seri numarasıyla telefonun güvenliğinin de sağlaması gerekiyor. 2 yıl sinyal almayan telefonlar havuzdan çıkarılsın ihtiyaç olduğundan BTK ya da e-devletten kullanım hakkını alsın ve seri numaraları güvenceye alalım..."
