Devasa büyüklükteki bu mekanik araçlar, kocaman kütlesini nasıl oluyor da bir anda durdurabilmeyi başarıyor dersiniz?
Hayır, tek cevabı ise elbette fren sistemi değil!
Aslında uçaklar da inişten sonra hızlı bir şekilde durabilmek için arabalar gibi özel sisteme ihtiyaç duyarlar.
Bir uçak havada ilerleyebilmek için motorlarından gelen kuvveti kullanıyor. İniş yaparken bu kuvveti yavaşlatmak için "motorları tersine çeviren" bir sistem devreye giriyor. Bu sistem, bir arabayı geri vitese almak gibi düşünebiliriz ama uçağın motorları geri gitmez; sadece kuvveti geriye doğru yönlendirir. Böylelikle uçak, yavaşlamaya başlar.
Uçaklarda, iniş esnasında tekerleklerini frenlemek için güçlü bir fren sistemi kullanılıyor. Bu frenler, arabaların kullandığı frenlerden çok daha kuvvetli çünkü uçak çok ağırdır. İniş esnasında bu fren çalıştırılarak uçak yavaşlatılıyor.
Uçaklar havadayken kanatları, kaldırma kuvveti sayesinde havada kalıyor.
Fakat yere inince uçak, kadar hızlı giderse gitsin, yerde sağlam bir şekilde durabilmesi için havalanmaya çalışmaması gerekiyor. İşte bu yüzden kanatların üzerinde bulunan özel parçalar açılarak hava akışını bozuyor. Bu da uçağın yere daha sağlam oturmasını sağlıyor.
Tabii bunların yanında uçakların iniş yaptıkları pistler, kolay durabilmeleri için özel bir yapıya sahiptir. Pist yüzeyi sürtünmeyi artırarak tekerlek frenlerini etkili bir şekilde çalıştırıyor.
İniş sırasında ise bu sıraladığımız sistemlerin her biri aynı anda devreye giriyor. Önce motorlar ters kuvvet üretiyor, daha sonra kanat frenleri açılıyor ve sonra tekerlekler yere sağlam bir şekilde değince frenler devreye giriyor. Tüm bunların yaşanması ise hepimize saniyelikmiş gibi geliyor.
İlginizi çekebilir:
