Çin'de Dünyaya Gelen Genetiğiyle Oynanmış Bebekler Yeniden Gündemde: 'Hatalar Olmuş Olabilir, Özel Bir Tesiste Bakılmaları Gerekiyor'

Bundan üç yıl öncesinde Çin’de bilim insanları henüz doğmamış bebeklerin genetiği üzerinde birtakım oynamalar yapmış; bilim dünyasında büyük ses getiren genetiği değiştirilmiş bebekler sert eleştirilere maruz kalmıştı. Bebeklerin genetiğiyle oynayan Çinli bilim insanı He Jinzhou gen düzenleme teknolojisini usulsüz kullandığı gerekçesiyle 3 yıl hapis cezasına çarptırılırken, söz konusu bebeklere dair yapılan araştırmalarda bebeklerin erken yaşta ölebileceği ifade edilmişti. 

Ancak o zamandan bu yana gen düzenleme teknolojisi üzerine o kadar çok çalışma yapıldı ki uzmanlar, gen düzenleme teknolojisinin bir noktada ‘ticarileştirileceğini’ ön görüyor. Bu da demek oluyor ki gelecekte genetiğiyle oynanmış bir şekilde dünyaya gelen çocukların sayısı giderek artacak. Bilimkurgu eserlerinde kişilerin genetikleriyle oynayarak istedikleri gibi ‘seri üretim’ bir şekilde insan yarattığı senaryoları andıran olası bir geleceğe karşı araştırmacılar ise şimdiden önlem almaya başlamamız gerektiğini düşünüyor. Çin'deki araştırmacılar ise düzenlenmiş genomlarla doğan çocukları korumak için daha fazlasının yapılması gerektiğini; bunun için de bakımlarının yapılıp ve incelenebilecekleri bir tesis inşa edilmesi gerektiğini düşünüyor. 

Araştırmacılar, gen düzenleme işlemi sırasında hataların meydana gelmiş olabileceğini düşünüyor

Çin Sosyal Bilimler Akademisi'nde felsefe profesörü Qiu Renzong ve Huazhong Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nde biyoetikçi Lei Ruipeng, genleriyle oynanmış “CRISPR bebeklerinin" nasıl bakılacağını inceleyen bir araştırma düzenlediler.  

Gen düzenleme işlemi sırasında hataların meydana gelmiş olabileceğinin iddia edildiği çalışmanın yazarları, çocukların genomlarının olası anormalliklere karşı düzenli olarak sıralanması ve analiz edilmesi gerektiğine inanıyor. Bununla birlikte çocukların gen düzenleme sürecindeki herhangi bir hatadan etkilenmemiş olabileceği belirten yazarlar, çocukların güvenliklerini sağlamak için düzenli genom izlemenin en iyi seçenek olabileceğini savunuyor. 

Bazı kişiler bunun çocukların özelinin gereğinden fazla ihlal edilebileceğini düşünüyor

Nature dergisine konuşan ve temennilerinin çocukların genleri üzerinde oynanmış olmalarından etkilenmemiş olmaları olduğunu ifade eden Qiu, yine de bundan emin olmalarının bir yolu olmadığını ifade ediyor. 

Bu öneri oldukça büyük bir destek almış olsa da, bazı kişiler çocukların özelinin gereğinden fazla ihlal edilebileceğini düşünüyor. Konuya dair konuşan Alfred Deakin Enstitüsü'nden tıbbi antropolog Eben Kriksey, "Özel korumalar daha yoğun gözetime de dönüşebilir" şeklinde kaydediyor.