Her ülkenin kuruluş döneminin kendine özgü bir süreci vardır. Kimisi savaşla, kimisi antlaşmalarla kurulur. Vatikan da antlaşmalarla kurulan bir ülkedir. Katolik Kilisesi ile İtalya devleti arasında imzalanan bir antlaşma sonrası bağımsız bir devlet haline gelen Vatikan, aslında İtalya’nın başkenti Roma içerisinde bulunan son derece küçük bir toprak parçasıdır. Yine de kendine ait yönetimi olan bir devlettir.
Hristiyan Katoliklerin dini merkezi olan Vatikan’ın devlet başkanı, aynı zamanda dini lider olan papadır. Mutlak monarşiyle yönetilen ülkede papanın her sözü yasa kabul edilir. Zaten bu sözler dini olarak da emir kabul edilmektedir. Ülkenin iç dinamiklerinin ise bir başka benzerini herhangi bir ülkede görmek söz konusu bile değil. Gelin Vatikan hakkındaki ilginç bilgilere biraz daha yakından bakalım.
Vatikan hakkında bazılarını ilk kez duyacağınız sıra dışı bilgiler:
- Vatikan neden bir ülke sorusunun yanıtı pek belli değil.
- Vatikan bayrağı kare olarak kullanılır.
- Dünyanın en küçük ülkesi olan Vatikan, baya küçük.
- Vatikan vatandaşı olmayı hayal etmek bile mümkün değil.
- Komik ama ülkenin suç oranı çok yüksek.
- İsviçreli Muhafızlar, ülkenin tek güvenlik gücü değil.
- Vatikan’ın ABD’de bir gözlemevi var.
- Vatikan’da para çekmek için Latince bilmeniz gerekiyor.
- Dünyanın en çok şarap içilen ülkesidir.
- Ülkenin tamamı Dünya Miras Alanıdır.
Vatikan neden bir ülke sorusunun yanıtı pek belli değil:
11 Şubat 1929 tarihinde İtalya devleti ve Katolik Kilisesi arasında imzalanan Lateran Antlaşması ile Roma’nın içerisinde bulunan bu bölge, Vatikan Şehir Devleti adıyla bağımsız bir devlet haline geldi. Papa hem ülkenin devlet başkanı hem de Katoliklerin ruhani lideridir. Avrupa’da din ve devlet işlerinin ayrılarak dini yapının bağımsız kalması amacıyla Vatikan’ın bağımsız bir devlet olmasına izin verilmiştir ama eğri oturup doğru düşünürsek Vatikan neden bir ülke sorusunun aslında pek de mantıklı bir yanıtı yok. Komplo teorisyenlerini göreve davet ediyoruz.
Vatikan bayrağı kare olarak kullanılır:
Bugün kullanılan Vatikan bayrağı sarı ile beyaz renklere sahiptir ve üzerinde papalık arması bulunur. 1929 yılında ülkenin bağımsız bir devlet olması ile birlikte kardinaller tarafından tasarlanan bu bayrağın pek çok farklı versiyonu, 8. yüzyıldan beri yani Avrupa’nın feodal sistem zamanlarından beri kullanılmaktadır. Üzerinde papa tacının tasvir edildiği papalık armasının bulunduğu beyaz taraf papanın saflığını, sarı taraf ise Güneş’i sembolize etmektedir. Tabii tarih boyunca farklı anlamlar da yüklenmiştir.
Dünyanın en küçük ülkesi olan Vatikan, baya küçük:
Vatikan Şehir Devleti hem nüfus hem de yüzölçümü bakımında dünyanın en küçük bağımsız ülkesidir. Yüzölçümü yalnızca 0.44 kilometrekaredir. Türkiye’nin yüzölçümü 783.562 kilometrekare, en küçük ilimiz Yalova ise 847 kilometrekaredir. Yani Vatikan aslında mahalle kadar bir yer.
Ülkenin küçüklüğünden bahsetmişken başka bir ilginç durumdan da bahsetmeden geçmeyelim. Vatikan, aynı zamanda dünyanın en kısa demiryolu hattına sahiptir. Yalnızca 300 metre uzunluğa sahip olan bu demiryolu hattı, gidiş ve geliş olarak iki sıradan oluşur. Tek bir istasyonu bulunan demiryolunun amacı eşya taşımaktır, insan taşımasına uygun değildir.
Vatikan vatandaşı olmayı hayal etmek bile mümkün değil:
Zaman zaman değişiklik gösterse bile Vatikan’ın ortalama nüfusu bin kişiyi pek geçmez. Zaten daimi Vatikan vatandaşlığı gibi bir durum söz konusu değildir. Katolik Kilisesi tarafından Vatikan’da çalışmak üzere atanan kişilere ve ailelerine Vatikan vatandaşlığı verilir. Bu kişilerin görev süreleri bitince de vatandaşlık iptal edilir. Ülkede herhangi bir hastane ya da doğumhane olmadığı için de doğum hakkı ile vatandaşlık almak gibi bir durum söz konusu değil. Haliyle dünyada doğum oranı sıfır olan tek ülke de Vatikan’dır.
Komik ama ülkenin suç oranı çok yüksek:
Vatikan’da bin kişiden fazlası yaşamıyor, yaşayanlar da din adamı; nasıl oluyor da suç oranı yüksek oluyor derseniz cevap turizmde saklı. Aktif bir dönemde Vatikan, günde milyonlarca turiste ev sahipliği yapıyor. Dünyanın farklı noktalarından gelen bu insanlar arasında da tabii bol bol hırsız var. Hal böyle olunca dünyanın en küçük ülkesinde günde bir suç bile işlense oransal olarak dünyanın en yüksek suç oranına sahip ülke oluveriyor. Yetkiler, turistleri bu konuda sık sık uyarıyor.
İsviçreli Muhafızlar, ülkenin tek güvenlik gücü değil:
Vatikan’da geleneksel olarak güvenliği İsviçreli Muhafızlar sağlıyor. Bu gelenek ilk kez 1506 yılında Katolik Kilisesi’nin İsviçre’den paralı asker alması ile başladı. O günden sonra da papa ve Vatikan her zaman Katolik İsviçreli askerler tarafından korunmaya başladı. Elbette bu askerler artık hem biraz göstermelik hem de papanın yakın koruması gibi. Ülkenin en merkezi noktası olan Aziz Petrus Meydanı ise bugün İtalyan polisler tarafından korunuyor.
Vatikan’ın ABD’de bir gözlemevi var:
Katolik Kilisesi, 1582 yılında Gregoryan Takvimini oluşturduğu günden beri astronomik gözlemler yapıyor. 1891 yılından beri de Vatikan’daki Castel Gandolfo'da aktif bir gözlemevine sahip. Ancak İtalya o kadar büyük bir ışık kirliliğine sahip ki Vatikan 1981 yılında dünyanın en büyük teleskoplarından biri ile birlikte bir gözlemevi satın aldı. İlginçtir bu gözlemevi Amerika Birleşik Devletleri’nin Arizona eyaletinde bulunuyor. Yani Vatikan, ABD’de mülk sahibi bir ülkedir. Astronomik gözlemler yapıyor olmaları ise başka bir ilginç konu.
Vatikan’da para çekmek için Latince bilmeniz gerekiyor:
Vatikan, resmi dili Latince olan dünyadaki tek ülkedir. Tabii aynı zamanda İtalyanca da resmi dildir ancak İncil’in dili olduğu için Latince de koruma amacıyla resmi dil ilan edilmiştir. Daha ilginç olan ise ölü bir dil olan Latincenin ülkede hala kullanılıyor olması. Yalnızca Latince tabelalardan bahsetmiyoruz, Vatikan’da para çekmek için bir ATM’ye banka kartınızı taktığınız zaman karşınıza Latince talimatlar çıkıyor. Tabii İngilizce seçerek işleme devam edebilirsiniz.
Dünyanın en çok şarap içilen ülkesidir:
Garip ama gerçek, Vatikan’da her yıl kişi başına tam 74 litre şarap tüketiliyor. Fransa ve İtalya’da tüketilen şarabın iki katından fazla olan bu oran sayesinde Vatikan, dünyanın en çok şarap içilen ülkesi konumuna geliyor. Şehirde şaraptan vergi alınmadığı için fiyatı oldukça ucuz. Bu kadar çok şarap tüketilmesinin diğer bir nedeni, büyük turist gruplarının toplu halinde yemek yemesidir. Yani bir alkolizm sorunu söz konusu değil.
Ülkenin tamamı Dünya Miras Alanıdır:
İçinde onlarca farklı Dünya Miras Alanı olan ülke var ama Vatikan bunlardan biraz farklı, Vatikan’ın tamamı UNESCO tarafından 1984 yılında Dünya Miras Alanı olarak listelenmiştir. Aziz Petrus Bazilikası ve Aziz Meryem Kilisesi gibi pek çok yapı ile birlikte Vatikan ülkesinin tamamı UNESCO Dünya Miras Alanı listesi içindedir.
Dünyanın en küçük ülkesi olan Katoliklerin dini merkezi Vatikan hakkında bazılarını ilk kez duyduğunuz sıra dışı bilgilerden bahsettik. Dini merkez olan Vatikan’nın aynı zamanda bu tür bir siyasi güç sahibi olması, Avrupa’nın laik politikalarının her zaman tartışılmasına neden olmaktadır.
