WikiLeaks’i, başta Amerika Birleşik Devleti olmak üzere, dünyanın en güçlü ülkelerine dair yayınladıkları çarpıcı belgelerle tanımıştık. WikiLeaks internet sitesinde yayınlanan her haber büyük ses getirmiş ve pek çok yaptığı hukuka aykırı durumlardan haberdar olmamızı sağlamıştı.
Peki, WikiLeaks nedir? En çok ses getiren WikiLeaks belgeleri nasıl ortaya çıktı? Sitenin kurucusu ve yayıncısı olan Julian Assange kimdir? Sizin için WikiLeaks hakkında bilmeniz gereken tüm ayrıntıları anlattık ve WikiLeaks üzerinden yayınlanarak tüm dünyada ses getiren en önemli olayları listeledik.
WikiLeaks nedir?
2006 yılında faaliyetlerine başlayan WikiLeaks, bir sivil toplum örgütü olarak kendini tanımlıyor. wikileaks.org internet sitesi üzerinden yayın yapan örgütün sızdırdığı belgelerin kaynakları tamamen belirsiz. Sitede kaynakları için “Anonim” ibaresi kullanılıyor ve yayınladıkları belgeler için herhangi bir kar amacı gütmediklerini söylüyorlar. WikiLeaks internet sitesine ve içeriklerine müdahale edilememesinin nedeni, sitenin sunucularının İzlanda, İsviçre gibi dünyanın çeşitli ve müdahale edilemez ülkelerinde saklanıyor olmasıdır.
Site hala aktif olarak çalışsa da, ülkemiz dahil dünyanın pek çok noktasından bu siteye erişim engellenmiş durumda. WikiLeaks, 2006 ve 2016 yılları arasında yayınladığı 10 milyondan fazla belge ile büyük ses getirmişti. WikiLeaks’in kurucusu Julian Assange şu an tutuklu durumda olduğu için sitenin sorumlu editörlük görevi Kristinn Hrafnsson tarafından yürütülmektedir.
Julian Assange kimdir?
1971 yılında Avustralya’da doğan Julian Assange, bilgisayar programcısıdır ve kendini internet aktivisti olarak tanımlamaktadır. Uzun yıllar hackerlık yapan Assange, 2006 yılında WikiLeaks internet sitesini kurarak bütün dünyada ses getiren paylaşımlar yapmaya başladı. WikiLeaks üzerinden yaptığı paylaşımlar nedeniyle başta ABD olmak üzere pek çok devlet tarafından hakkında tutuklama kararı çıkan Julian Assange, 2012 yılında Londra’daki Ekvador büyükelçiliğine sığındı. 2019 yılının Nisan ayında burada tutuklanan Assange’ın şu an ABD’ye iade edilme süreci devam etmektedir.
En çok ses getiren WikiLeaks belgeleri:
WikiLeaks internet sitesi şu an hala aktif durumda olsa da, site en çok 2006 ve 2016 yılları arasında açıkladığı belgelerle ses getirmişti. Açıklanan belgeler arasında en çok ses getirenler Amerika Birleşik Devletleri ordusunun farklı ülkelerde yaptığı eylemler oldu.
ABD'nin Teçhizatı
Amerika Birleşik Devletleri ordusunun Afganistan ve Irak’ta bulunan askeri teçhizatına dair ayrıntıları içeren belgelerin açıklanması büyük ses getirmişti. Bu teçhizatlar arasında en dikkat çekenler kimyasal ve biyolojik silahlardı.
Scientology tarikatı
Bir dönem özellikle Hollywood yıldızları arasında oldukça meşhur olan Scientology tarikatı ile ilgili pek çok belge yayınlayan WikiLeaks, tarikatın iç yapısına dair bilinmeyenleri tüm dünyaya açıklamış, göründüğü kadar masum olmadığını ve kar amacı güttüğünü ortaya çıkarmıştı.
Guantanamo
Küba’nın Guantanamo bölgesinde bulunan Amerika Birleşik Devletleri’nin askeri üssü ile ilgili yayınlanan belgelerde, ABD’nin Cenevre Sözleşmesi’ni sistematik ve rutin bir şekilde ihlal ettiği ortaya çıkmıştı. Yine aynı belgelere göre ABD ordusu mensupları, Guantanamo’da bulunan 14 - 89 yaş aralığındaki 800 mahkumu sistematik olarak suistimal etmişlerdi.
Irak'ta sivillere yönelik düzenlenen saldırılar
WikiLeaks tarafından yayınlanan bir videoda, Irak’ta bulunan ABD askerlerinin Apache helikopterleriyle Iraklı sivillere rastgele ateş açtıkları görürülüyor. Bağdat’ta yaşanan olayların ortaya çıkması sonucu, ABD kamuoyunda Irak işgali tartışılmaya başlamıştı.
Minton Raporu
WikiLeaks tarafından yayınlanan Minton Raporu’na göre Hollanda merkezli çok uluslu bir şirket olan Trafigura’nın, 108 bin kişiyi etkilediği bilinen zehirli atıkları Fildişi Sahilleri’ne attığı ve ana akım medya kanallarında bu raporun yayınlanmasının engellendiği ortaya çıkmıştı.
Suriye'de gizli operasyonlar
Gizli CIA olarak da isimlendirilen, Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan Stratfor isimli danışmanlık şirketine ait belgeler yayınlanmış ve 2012 - 2013 yıllarında, Suriye’de gizli operasyonlar yapıldığına dair istihbarat verileri ortaya çıkmıştı.
SONY E-postaları
Gizli devlet belgelerinin yanı sıra, özel şirketlere ait belgeler de yayınlayan WikiLeaks, teknoloji devi SONY ile ilgili belgeler yayınlamıştı. Yayınlanan belgeler, Kuzey Kore tarafından hacklenen SONY e-postalarıydı ve bu e-postalarda şirketin siyasi ilişkileri açıkça görülüyordu.
Ekonomik Casusluk
Bir medya kuruluşu tarafından yayınlanmış en üst düzey belgeler olarak tarihe geçen belgelerde; dönemin liderleri Birleşmiş Milletler Sekreteri Ban Ki-Moon, İsrail Başbakanı Netanyahu, İtalya Başbakanı Berlusconi, Fransa Cumhurbaşkanı Hollande ve bazı Japon kabine üyeleri arasında yapılan yazışmalar görülüyordu. Yazışmalar, bazı gelişmekte olan ülkelerde yapılan ekonomik casusluk üzerineydi.
Ortadoğu Belgeleri
WikiLeaks’in Ortadoğu hakkında yayınladığı belgeler, neredeyse dünyadaki tüm devletleri rahatsız etmişti. Yayınlanan belgelerde, pek çok farklı ülkenin Ortadoğu’da yaptıkları yolsuzluklar, hukuk dışı eylemler ve insan haklarını ayaklar altına alan ihlaller ortaya çıkmıştı. 2012 yılında yayınlanan bu belgeler, devletlerin Ortadoğu politikalarının kamuoyu tarafından sorgulanmasına neden olmuştu.
Sizin için WikiLeaks nedir sorusunu yanıtladık ve dünyada en çok ses getiren bazı WikiLeaks belgelerini listeledik. İnternet sitesi hala aktif durumda olsa da örgüt, ilk yıllarında sızdırdığı bu belgelerle anılıyor ve herkes Julian Assange’a ne olacağını merak ediyor.
