Bilgisayara yeni bir program indirirken veya kurarken genellikle karşımıza iki seçenek çıkar: Programın 32 bit (x86) ya da 64 bit (x64) versiyonu. Bilgisayarın hangi bit mimarisini desteklediğine göre programın uygun sürümünü indirir ve kurarız. Peki hiç aklınıza geldi mi; x86 ve x64’ün birbirinden ne farkı var?
Bugün size x86 yani 32 bit ve x64 yani 64 bit mimarilerinin tam olarak ne olduğundan bahsettik. Bununla da kalmayıp bu ikisi arasında tam olarak nasıl bir fark olduğunu anlattık ve bilgisayarınızın hangi bit mimarisini desteklediğini nasıl öğrenebileceğinizi anlattık. Dilerseniz lafı daha fazla dolandırmadan rehberimize geçelim.
x86, yani 32 bit mimarisi nedir?
x86 mimarisi, Intel tarafından bilgisayar işlemcileri için geliştirilmiş bir komut seti mimarisidir. Bu birim bilgisayarın bilgiyi nasıl işlediğini açıklar. Peki komut seti mimarisi nedir? Komut seti mimarisi, bilgisayardaki makine kodunun davranışını belirten bölümüdür. Komut seti, bilgisayarın beyninin işlemciden geçin komutları anlaması için kullandığı dildir.
x86, ilk başlarda 16 bit komut seti mimarisi ile piyasaya sürülen Intel’in 8086 ve 8088 mikro işlemci birimlerine dayanıyordu. Yıllar geçtikçe bu mimari birçok eklenti ve uzantı aldı, bu sayede geriye dönük uyumluluğuyla 32 bit komut seti mimarisi elde edildi.
32 bit terimindeki ‘bit’, bir sayının kısaltılmış söylemidir. Örnek olarak 32 bit için sayı, ikili sistemdeki 0 veya 1 olan sayılardan 32 adet içerecektir. 32 bit bir sayı şöyle görünür: 10101010101010101010101010101010
Günümüzde x86 terimi, x86 komut seti ile uyumlu herhangi bir 32 bit işlemciyi belirtmek için kullanılır. x86 mikro işlemcisi masaüstü bilgisayar, dizüstü bilgisayar, sunucu, notebook ve süper bilgisayarlar gibi birçok bilgisayarı çalıştırma yetisine sahiptir.
x64, yani 64 bit mimarisi nedir?
x86’ya benzer olarak x64 de komut seti mimarilerinin bir parçasıdır. Ancak x64, 64 bit tabanlı işlemci ve işletim sistemini tanımlamak için kullanılır. Peki x64 64 biti temsil ederken x86 neden 32 biti temsil ediyor? x32 kullanılamaz mıydı? Bunun akıllara gelen bir soru olduğunun farkındayız, bu sebeple elimizden geldiğince sade bir şekilde açıklayacağız.
Aslında bunun öyle tahmin ettiğiniz gibi uçuk bir sebebi yok, bir nevi geliştiricilerin üşengeçliği diyebiliriz. Daha önce de bahsettiğimiz gibi x86 komut seti, 8086 mikro işlemcisi için geliştiriliyordu. Her ne kadar bu birim ilk başta 16 bit mimariye sahip olsa bile eklemelere 32 bite yükselince geliştiriciler, komut setine verdikleri x86 terimini değiştirmeyi tercih etmemişler.
Bir diğer yandan x64, 64 bit kodu etkinleştiren x86 komut seti uzantısının adıdır. İlk geliştirildiği zamanlarda x86-64 olarak adlandırılmıştı ancak bunun çok uzun olduğu düşünülüp günümüzdeki haline, yani x64’e kısaltılmış.
x64 (64 bit) ve x86 (32 bit) mimarilerinin ne farkı var?
32 bit ve 64 bit mimarilerden daha önceden bahsederken muhtemelen fark etmişsinizdir ancak biz bir daha üstünden geçelim. x64 ve x86 arasındaki fark, içerdikleri bit sayısı ile birbirlerinden ayrılıyor. Peki daha fazla bite sahip olmanın herhangi bir faydası bulunuyor mu? Sorunun cevabı tahmin edebileceğiniz gibi tabii ki evet.
Hatta bu bit sayısının yıllar boyunca 16’dan 64’e yükseltilmesinin ana sebebidir. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bitler, sadece 1 veya 0 olabilen sayıların kısaltılmış halidir. Bu nedenle 32 bit işlemciler, 232 işleminin 4.294.967.295 sonucuna eşit olması sebebiyle fazla RAM kullanamaz. Bu da demek oluyor ki 32 bit işlemciler, kapasitesi 1 byte olan 4,29 milyon hafıza lokasyonuna sahip. x86 komut setinin ulaşabileceği maksimum RAM kapasitesi de bundan dolayı 4 GB oluyor.
Günümüzde 4 GB, temel görevler için yeterli olsa da iş aynı anda birkaç program çalıştırmaya gelince tökezliyor. Ek olarak 64 bit bir sistem daha hızlı çalışacaktır zira veriyi 64 bit yığında işleyebiliyor. 64 bit sistemler ayrıca geriye dönük uyumludur, yani 32 bit programları da x64 sistemde çalıştırabilirsiniz. Ancak x86 sistemler 64 bit programları çalıştıramaz.
Bilgisayarın 32 bit (x86) veya 64 bit (x64) olduğunu nasıl anlarım?
- Adım #1: Bilgisayarım’a girin,
![x64 ve x86 farkı]()
- Adım #2: Yukarıdan Sistem Özellikleri’ne tıklayın,
![x64 ve x86 farkı]()
- Adım #3: Cihaz özellikleri başlığının altında Sistem türü kısmına bakın,
![x64 ve x86 farkı]()
Artık x86 komut seti ile x64 komut seti arasındaki farkları bildiğinize göre sıra elinizdeki sistemin hangisine sahip olduğunu öğrenmekte. Böylelikle bir Webtekno rehberinin daha sonuna gelmiş bulunmaktayız. Oyunlar, bilim, genel teknoloji sorunlarını içeren, bu ve bunun gibi birçok faydalı içerik ve rehberden haberdar olmak için sitemizi takipte kalmayı ve düşüncelerinizi / önerilerinizi aşağıdaki yorumlar kısmında belirtmeyi lütfen unutmayın :)
